Twinkle jaaroverzicht 2023: januari t/m april

2023 gaat de dikke boeken van Van Dale in als het jaar van de ‘graaiflatie’. Met een overtuigende meerderheid koos het volk dat als ‘woord van het jaar’. In e-commerce was het jaar ook getekend door economische uitdagingen. Retailers werden geconfronteerd met de nasleep van corona, met onder andere hoge energieprijzen en stijgende personeelskosten. Diverse bedrijven vochten voor hun voortbestaan. We blikken terug op het nieuwsjaar 2023 in drie afleveringen en vandaag gaan we terug naar hoe het begon: januari tot en met april.

Januari

Op het gebied van nieuws begon het jaar 2023 zeker niet met een ‘dry january’. Sterker nog: je zou kunnen zeggen dat in deze eerste maanden de toon werd gezet en de thema’s benoemd die het hele jaar bleven spelen. Zo konden we in januari lezen dat het bij VanMoof toch iets minder goed ging dan we al die tijd dachten. Het bedrijf heeft een investering opgehaald die broodnodig bleek om leveranciers te kunnen betalen. Het gaat om een bedrag van ‘tien tot veertig miljoen’ – of dat genoeg is, lees je morgen in het nieuwsoverzicht van mei tot en met augustus (spoiler: dat is het niet).

De gevolgen van de economische recessie begonnen zich eind 2022 al te uiten in Twinkles berichtgeving, maar zullen in 2023 de boventoon voeren. In de maanden die volgen nemen we afscheid van diverse gevestigde namen. Shoebaloo is een van de eersten van het nieuwe jaar. ‘De wereld is de afgelopen jaren drastisch veranderd en daarom besluiten we om het Shoebaloo hoofdstuk te sluiten’, aldus de eigenaar. Het Singaporese e-commerce platform Shopee trekt de stekker uit zijn activiteiten in Polen – en vertrekt daarmee volledig uit Europa. Bij Amazon wordt de precieze omvang van een eerder aangekondigde ontslagronde bekend, en die valt niet mee: 18.000 werknemers raken hun baan kwijt.

Tegelijkertijd zien we een ander thema opkomen: het invoeren van retour- en verzendkosten. Op 1 januari publiceert het FD een artikel met de kop ‘Het tijdperk van gratis verzenden en retourneren is voorbij’, naar aanleiding van een inventarisatie van Simon-Kucher. Men constateert dat veel webwinkels zijn afgestapt van gratis verzenden en retourneren. De markt reageert direct: in januari zien we dat About You verzendkosten invoert voor kleine orders, net als Amazon Fresh.

Is er ook nog positief nieuws? Jawel: online versmarkt Crisp breidt zijn aanbod uit met maaltijdboxen, dankzij een overname van maaltijdboxenaanbieder De Krat. PostNL (deze maand geteisterd door diverse stakingen georganiseerd door FNV) bouwt een tweede sorteer- en distributiecentrum in België. Jumbo sluit Pick Up Points. Dat laatste heeft een positieve reden, aldus de supermarktketen, de organisatie is namelijk zoveel efficiënter geworden dat deze punten, waarmee Jumbo’s e-commerce activiteit in 2014 begon, minder relevant zijn.

Februari

Groot nieuws in de DIY-branche: Praxis gaat online verder als marktplaats. Bij livegang zijn er nog niet extreem veel partners op het platform te vinden. Volgens een woordvoerder van Praxis gaat het om ‘enkele tientallen’, en groeit dit aantal dagelijks. Uiteindelijk hoopt moederbedrijf Maxeda het assortiment te kunnen uitbreiden van zo’n 90.000 producten, naar meer dan een miljoen in de toekomst.

Coolblue presenteert de resultaten over 2022 en schrijft voor het eerst in jaren rode cijfers. De nummer 3 in de Twinkle100 groeit nog steeds, maar de groei is niet voldoende om de stijgende kosten op te vangen. Het bedrijf ziet vooral kansen om winstgevend te worden in Duitsland en met zijn nieuwe energie-divisie. Voor die afdeling opent Coolblue een nieuw kantoor in Utrecht.

Op het gebied van verzend- en retourkosten steelt vooral Wehkamp deze maand de spotlight: de webshop weet veel publiciteit te trekken met het bericht dat het later dit jaar retourkosten invoert. CEO Graham Harris: ‘Het aantal retouren van klanten is soms shocking. We hebben alles gedaan, geprobeerd het gedrag te veranderen met betere foto’s, hulp bij “de goede maat” kiezen, onze it-mensen hebben alles uit de kast gehaald en dat hielp allemaal maar heel iets. Dan kun je niet anders.’ De retourkosten: 50 cent. Een stuk lager dan wat Inditex gaat rekenen, het moederbedrijf van onder andere Zara. Dat gaat retourkosten van 1,95 euro rekenen in thuismarkt Spanje.

De reeks financiële downers wordt in februari dit jaar stevig voortgezet, met het nieuws dat zowel Zalando als PostNL honderden banen schrappen. Ook de Bijenkorf gaat reorganiseren: de kosten waren toegenomen waardoor vijftien banen verdwijnen. Om diezelfde reden trekt het warenhuis de stekker uit zijn Duits- en Franstalige webshops. De rechtbank spreekt het faillissement uit over het moederbedrijf van Apple-reseller YourMacStore.nl. Veel webshops hebben het dit jaar moeilijk, ook de enkele jaren terug doorgestartte webshop VD.nl heeft te kampen met tegenvallende cijfers. Het bedrijf is niet in staat om alle rekeningen te betalen en probeert daardoor tot een akkoord te komen met schuldeisers. Het warenhuis neemt maatregelen. Zo schrapt het bedrijf een groot deel van het assortiment en legt de focus op mode, schoenen, sportartikelen en woninginrichting. Ook hoopt het bedrijf dat een terugkeer naar de oude succesformule ‘Prijzencircus’ het tij kan keren. Studieboekenwebshop Studystore staakt zijn activiteiten. Moederbedrijf The Learning Network (nummer 18 in de meest recente Twinkle100) meldt dat de webshop zijn klantdoelstellingen niet kan waarmaken vanwege ‘slechte leverperformances’. Ook worden de eerste deukjes zichtbaar bij Pieter Pot. Oprichters Jouri Schoemaker en Martijn Bijmolt stappen op en dragen het stokje over aan nieuwe aandeelhouders. Om uit de financiële problemen te raken, hopen zij een akkoord te bereiken met de schuldeisers.

Maart

Leek februari deprimerend qua toon? Ook maart roert zijn staart. Amazon maakt bekend nóg eens 9.000 banen te schrappen, bovenop de eerder genoemde 18.000. Ook Just Eat Takeaway.com reorganiseert; 1.700 banen worden geschrapt, vooral in Verenigd Koninkrijk. In Duitsland verkeert fashionretailer Peek & Cloppenburg in financiële nood, de schuld daarvan wordt gegeven aan e-commerce. Aan Wirtschaftswoche laat directeur Thomas Freude weten dat het bedrijf zeer agressief is geweest bij het werven van nieuwe klanten voor de online shop, maar daar geen geld mee verdient. Het nieuwe uitgangspunt: ‘Eerst de winkel in plaats van eerst online.’ Landgenoot Otto ziet zijn verkopen dalen. Het bedrijf sluit het platform en de winkels van MyToys. Het concern ziet niet genoeg perspectief in de ‘competitieve speelgoedmarkt met lage marges’. Ook het Duitse Keller Sports heeft problemen, maar daarvoor is het te laat, het bedrijf wordt failliet verklaard. Zalando schrijft nog wel zwarte cijfers, maar laat weten zijn assortiment flink uit te dunnen. De kleinere merken worden voortaan van het platform geweerd.

In eigen land barst de bubbel van Scotch & Soda. Het modemerk vraagt faillissement aan voor de Nederlandse activiteiten. Het modeconcern heeft naar eigen zeggen de negatieve effecten van corona en hoge inflatie niet kunnen opvangen. Een week later klinkt al het verlossende bericht dat het bedrijf een doorstart maakt, onder nieuwe eigenaar Bluestar Alliance – eigenaar van winkelketen Hurley. Scotch & Soda blijft na de overname actief in verschillende ‘geselecteerde’ markten, waaronder Nederland.

Michiel Witteveen kondigde in 2021 aan Blokker naar de beurs te willen brengen. Nadat de beursgang eerder al op de lange baan werd geschoven vanwege de ‘grillige marktomstandigheden’, wordt nu bekend dat het definitief niet door gaat. Volgens Witteveen zijn de verhoging van de minimumlonen de directe aanleiding. ‘De basis van het businessplan dat aan het prospectus ten grondslag ligt, is er niet meer’.

Bij zusterbedrijf BCC is op dit moment nog geen vuiltje aan de lucht. Het bedrijf zit in een ‘megatransformatie’, dat vertelt ceo Caspar Klinkhamer tijdens de Webwinkel Vakdagen. Hij deelt zijn plannen voor de elektronicaketen: de winkels worden kleiner en meer gericht op service. Volgens Klinkhamer kan het assortiment in de winkels kleiner. ‘Je hoeft geen meerdere longtail-producten meer uit te stallen. Daarvoor gaat de klant wel naar online.’

De Shopping Awards zijn gelukkig goed voor wat feestelijker nieuws. Tijdens het awardgala in Noordwijk worden de publieksprijzen en vakprijzen uitgereikt. Welkoop sleept de titel DHL Beste Webwinkel 2023 in de wacht; Angela Haneveer (Xenos) wordt door het vak uitgeroepen tot de allereerste Mollie E-commerce Manager van het Jaar.

April

April 2023, ook wel de maand dat AliExpress ook in ons land concurrentie kreeg. En nog wel van landgenoot Temu. Het e-commerceplatform van Pinduoduo veroverde eerder al de VS en zal de komende maanden ook in ons land in het middelpunt van de belangstelling staan.

Groot nieuws uit de betaalindustrie: iDeal wordt overgenomen door een Europees samenwerkingsverband van banken, het European Payments Initiative (EPI). De betaalmethode moet de basis vormen voor een nieuwe Europese betaaloplossing.

Er is deze maand ook eindelijk weer eens nieuws van het flitsbezorgers-front. Over Flink wordt bekend dat het ‘flink’ heeft gereorganiseerd. Het bedrijf schrapt maar liefst 8.000 banen in een jaar tijd. De bezorgdienst concurreert na een hevige consolidatieslag in 2022 in ons land alleen nog met Getir/Gorillas en is op zoek naar geld om te kunnen blijven groeien. Volgens geruchten is daar 200 miljoen euro voor nodig. Bij flitsconcurrenten Getir en Gorillas bleef het na de inlijving van laatstgenoemde door eerstgenoemde lange tijd stil. Nu wordt bekend wat het betekent voor het voortbestaan van Gorillas: beide bedrijven blijven onder de eigen naam bestaan, maar de bezorgers worden samengevoegd en zullen voortaan voor beide bedrijven op de fiets springen.

Gall en Gall springt ook op de bezorgfiets. De drankwinkel experimenteerde eerder al met bezorging vanuit de winkel. Bestellingen worden in de winkel uit de eigen winkelvoorraad verzameld en naar de klant gebracht. Komende tijd zul je het gerinkel van flessen op meer plaatsen horen, het doel is dat in de toekomst het grootste deel van de bestellingen per fiets vanuit de winkel wordt bezorgd.

De toon voor het jaar 2023 is gezet, morgen blikken we terug op de maanden mei tot en met augustus.