Ambitie bol.com: CO2-neutraal in 2025

Het zat verstopt in het persbericht over twee-uursbezorging: bol.com’s doel om zijn ‘directe voetafdruk terug te brengen tot 0 gram CO2-uitstoot per pakketje in 2025’. Welke stappen zet de lijstaanvoerder van de Twinkle100 in die richting, en waarom eigenlijk? Twinkle sprak over duurzaamheid met Wouter Barkman, manager logistics strategy, projects & innovation bij bol.com.

Kun je jullie ambitie concretiseren?

‘Een paar jaar geleden zijn we serieus gaan nadenken over duurzaamheid bij bol.com. We hebben al een aantal stappen gezet, denk aan de bouw van ons klimaatneutrale fulfilmentcenter in Waalwijk [volgens de internationale Breeam-norm, red.], datacenters die draaien op groene stroom en verpakkingsmachines die de lucht in pakjes helpen reduceren. De CO2-ambitie die we nu uitspreken heeft betrekking op alles wat in Waalwijk gebeurt, plus de weg die producten afleggen richting onze klanten. We pakken onze verantwoordelijkheid vanaf het moment dat artikelen in onze handen zijn en nemen daarin echt het voortouw. Natuurlijk kijken we ook naar wat er vóór Waalwijk gebeurt, zoals de productie van onze dozen, en we praten bijvoorbeeld met leveranciers over hoe zaken groener en efficiënter kunnen.’

Waarom wil bol.com CO2-neutraal logistiek bedrijven?

‘We geloven allereerst dat het nodig is, getuige Parijs en het Klimaatakkoord. Zoals bol.com eerder heeft gedaan, willen we ook met deze ambitie de toon zetten in e-commerce Nederland. Onze verantwoordelijkheid nemen, als grootste webwinkel. Zakelijke verkooppartners die logistiek via bol.com aanbieden, liften mee. Door aandacht te besteden aan duurzaamheid maken we het ook aantrekkelijker voor werknemers om hier te komen en blijven werken, want het is gewoon een steeds belangrijker thema. Dat merken we op de vloer: waar niemand het eerder had over de plastic rietjes bij onze vrijdagmiddagborrel, hebben die onlangs tot een soort protest geleid. Het speelt. Een goed integraal duurzaamheidsbeleid draagt bij aan het milieu, aan de tevredenheid van partners en klanten en aan efficiency. Alle aspecten bij elkaar veroorzaken een vliegwiel als het goed is, daar willen we een drijvende kracht in zijn.’

Op welke vlakken valt de meeste milieuwinst te behalen?

‘Verpakkingen, energieverbruik en distributie, dat is de top-3. Voor dat laatste werken we intensief samen met onze bezorgpartners op de last mile. Het is goed om te zien dat vervoerders actief bezig zijn met de vergroening van hun wagenpark en differentiatie in de inzet van vervoersmiddelen. Zo maakt PostNL voor onze twee-uursbezorging gebruik van elektrische bakfietsen, waarmee ze orders uitrijden vanuit lokale warehouses.’

Hoe kunnen verpakkingen duurzamer?

‘Het lijkt haalbaar om circa 65 procent van onze bestellingen via machines op maat te laten verpakken en de rest op de inpaktafels – de verhouding is nu nog ongeveer andersom. Die innovatie zorgt voor minder lucht in pakjes, waardoor er meer pakketjes per transport mee kunnen. De huidige technische mogelijkheden lopen nog wat achter bij onze wensen, want we zouden natuurlijk graag meerdere producten samen in één doos doen. Maar ook dit lijkt in de nabije toekomst mogelijk. Overigens werken we aan een pilot met een ander type verpakking om de hoeveelheid lucht nog verder te reduceren: een soort plastic zak van gerecycled materiaal. En we kijken met leveranciers ook naar dozen die geen zogenoemde omdoos nodig hebben, die sterk genoeg zijn om zo te versturen. Dan krijg je geen merkpakje van bol.com en hoeven wij alleen maar een label op te plakken. Je kunt sowieso een boom opzetten over de waarde van verpakkingen, doorgaans bedoeld om op te vallen in de winkel, met allerlei glimmend plastic eromheen. Maar in een warehouse komt natuurlijk helemaal geen klant. Daarom praten we met fabrikanten over andere materialen, formaten, stapelbaarheid en dergelijke.’

Wat zeg je op een verjaardag tegen mensen die wijzen op de milieu-impact van al dat online shoppen, op de vele bestelbusjes bijvoorbeeld?

‘Logistiek expert Walther Ploos van Amstel heeft becijferd dat maar een paar procent van de busjes in de straten webwinkelpakjes bezorgt. Je hebt dus te maken met percepties. Maar los daarvan: wij leggen niet de claim dat online winkelen veel milieuvriendelijker is dan offline winkelen. Wat we wel zouden willen is de beeldvorming uitschakelen dat het veel méér impact heeft. Die busjes van PostNL, waar ik eerder voor werkte, van DHL, GLS en andere partijen, zitten bomvol. Die doen zoveel stops in een ronde, dat het in de basis best efficiënt is. Omdat het moeilijk is een en ander te kwantificeren, hebben we een extern bureau ingehuurd. Onze doelstellingen zijn gestoeld op hun life cycle-analyse, die een beeld geeft van waar we welke impact kunnen maken in onze processen, al blijft het moeilijk om dat helemaal precies te maken. Maar we hebben nu wel een driver om het als bedrijf beter te doen. Hetzelfde geldt voor onze participatie in Bewust Bezorgd [het initiatief van Thuiswinkel.org om CO2-impact transparant te maken, red.]: we beginnen ergens om dingen aan elkaar te knopen en inzichtelijk te maken. Belangrijk is dat we met elkaar een zet geven aan duurzaamheid.’

Kan het helpen om consumenten te wijzen op de milieu-impact van bezorgkeuzes?

‘Wij zijn zelf terughoudend om in het keuzeproces van de klant te gaan zitten. Voorop staat dat we klanten voor elke situatie een optimale keuze willen bieden in de bezorgmogelijkheden. Door klanten goed geïnformeerde keuzes te bieden, betrekken we hen bij ons duurzaamheidsdoel. Zo vragen we klanten of ze willen wachten op een levering als een van de artikelen uit een bestelling niet op voorraad blijkt te zijn, zodat wij de order in één keer kunnen versturen. Ook vragen we klanten of ze hun pakketje willen afhalen in een van de vierduizend bol.com-afhaalpunten, zodat er minder busjes de woonwijk in hoeven. Wat je ook veel hoort is: “Het moet steeds sneller”, maar slechts een klein deel van de klanten is daarin geïnteresseerd. De markt ontwikkelt zich ook en het is niet aan ons om die marktontwikkeling tegen te houden, dus om bepaalde opties uit te sluiten. Dan bijt je jezelf in je staart. Wat je moet doen, in mijn overtuiging, is die bezorgopties elk voor zich zo efficiënt en duurzaam mogelijk maken. Sneller hoeft trouwens ook niet minder duurzaam te zijn, zo laten we al zien met bezorging binnen twee uur per elektrische bakfiets.’

Jullie zijn enige tijd geleden wel begonnen duurzaamheidskeurmerken aan producten te koppelen. Hoe staat het met de labeling?

‘Een team van bol.com koppelt de duurzame productkeurmerken nu nog handmatig aan de artikelen in onze winkel, om onze klanten te helpen een bewustere keuze te maken. We gaan dit najaar om de tafel met onder andere GS1, Thuiswinkel.org, andere webwinkels en ook leveranciers om te praten over automatisering. De centrale vraag is hoe we de duurzame productie, de herkomst en de milieu-impact van betreffende artikelen voor webshoppers inzichtelijk kunnen maken. Daar is zeker een doelgroep voor en wij willen er voor die doelgroep zijn. Leveranciers zijn alleen voornamelijk nog offline georiënteerd. Dus een keurmerk staat wel op een verpakking, maar er is nog geen centrale digitale database waarin alle leveranciers hun duurzame keurmerken gekoppeld hebben aan een EAN [internationaal artikelnummer, red.]. En onze hele winkel is gebouwd op EAN. We gaan bespreken hoe we deze database in de nabije toekomst kunnen organiseren; hoe we leveranciers kunnen motiveren de gegevens digitaal in te voeren, zodat de gehele branche ervan profiteert.’