Wat is de impact van SearchGPT?

OpenAI heeft recentelijk SearchGPT voor betalende en Teams-gebruikers gelanceerd. Wat betekent dit voor ons digitale gedrag, de vindbaarheid van webshops en de marketingstrategieën?

Tekst: Danny Munier en Ismail Cimendag

De komst van een AI-zoekmachine zoals SearchGPT kan, in potentie, het online zoekgedrag aanzienlijk beïnvloeden. Focussend op de huidige zoekmachines zoals Google is het verschil in gebruik als volgt:

Google

1. Je formuleert op Google een zoekopdracht en voert het uit
2. Vervolgens ga je de meest relevante website(s) openen
3. Eenmaal op de website(s), ga je op zoek naar het antwoord op je vraag
4. Stap 2 en 3 herhaal je totdat je vraag naar tevredenheid is beantwoord

SearchGPT

1. Je licht je zoekopdracht toe
2. SearchGPT gaat voor jou op zoek naar het antwoord door de informatie op diverse websites te verzamelen waardoor jij dit niet meer hoeft te doen

Impact op consumenten

Voor consumenten zou dit betekenen dat ze sneller en gemakkelijker toegang krijgen tot informatie (die ze zelf overigens weer in de bronnen kunnen controleren), zonder door talloze links te hoeven navigeren.
Dit kan mogelijk invloed hebben op de verwachtingen van gebruikers: zij zullen steeds vaker duidelijke en beknopte antwoorden verwachten, zonder de noodzaak om zelf veel te zoeken. Dit kan weer leiden tot een verminderd gebruik van traditionele zoekresultatenpagina's en een grotere afhankelijkheid van AI-gestuurde assistentie (Open AI speelt nu ook slim in door een Chrome-extensie beschikbaar te stellen waarmee je direct in je browser zoekbalk met SearchGPT kunt zoeken).

Impact op bedrijven

Bedrijven zullen rekening moeten houden met deze nieuwe manier van informatievoorziening. Waar voorheen SEO en betaalde advertenties een belangrijke rol speelden in zichtbaarheid, verschuift de focus nu naar generative engine optimization (GEO) waarmee bedrijven hun content optimaliseren voor AI-chatbots.
Voor veel bedrijven, vooral niet-commerciële, kan dit betekenen dat het aantal directe bezoeken aan hun website verder daalt, wat een impact heeft op hun huidige strategieën voor websiteverkeer en conversie. Tegelijkertijd biedt het kansen voor bedrijven om AI-geoptimaliseerde content te creëren die consumenten direct en accuraat bereikt.

Wat betekent de komst van SearchGPT voor het online zoek en- marketinglandschap?

In de hedendaagse customer journey hebben diverse touchpoints invloed op een online (aankoop)beslissing. De vindbaarheid op zoekmachines, social media, vergelijkingssites en e-mailmarketing spelen allemaal een rol voordat een klant daadwerkelijk een product of dienst afneemt:

Terwijl het belang van al die kanalen zal blijven, is de verwachting dat SearchGPT op termijn een nieuwe dimensie zal toevoegen aan hoe klanten informatie verzamelen en beslissingen nemen. Op korte termijn zal de impact van SearchGPT nog meevallen. Vooral kijkend naar hoe het totale aandeel van al het zoekverkeer momenteel nog is:

De groei van ChatGPT vóór de lancering van SearchGPT is echter wel iets om goed in de gaten te houden. Zo heeft het afgelopen mei de zoekmachine Bing voor het eerst overtroffen qua totaal aantal verkeer:

De aanname is dat de groei van SearchGPT voor een verschuiving zal zorgen in het aandeel van Google.

Dit is ook op basis van de langzamere groei uit reclame activiteiten van Google in Q3 ’24 t.o.v. van de voorgaande periodes, wat maar 10% is.

De vraag is of Google met hun antwoord op ChatGPT genaamd ‘AI Overviews’ het tij nog weet te keren (buiten de EU om is het in oktober 2024 wereldwijd gelanceerd).

Het begrijpen van hoe en wanneer consumenten deze AI-tools gebruiken*, kan helpen bij het verfijnen van marketingstrategieën.

De zichtbaarheid van betaalde advertenties op websites zal waarschijnlijk verminderd worden. De zogeheten ‘zero-click search’ is namelijk in aandeel aan het groeien in het online landschap. Onderzoek door Datos en Sparktoro laat bijvoorbeeld zien dat in EU inmiddels 59,7% van alle zoekopdrachten op Google antwoord krijgt op hun vraag (zoals de korte tekstfragmenten in Google die direct uitleg geven) en niet verder doorklikken naar een website.

Dit is niet alleen op Google zichtbaar, ook andere kanalen doen hieraan mee: een Instagram of TikTok maken het je bijvoorbeeld erg lastig om naar een externe bron te linken. Bij LinkedIn zijn er duidelijke voorbeelden waar een post mét externe link significant minder bereik heeft dan een post zonder een externe link.

SearchGPT zal waarschijnlijk de zero-click search verder laten toenemen voor met name de niet-commerciële zoekopdrachten.

Social media kanalen zullen een belangrijke rol blijven spelen in het beïnvloeden van consumentengedrag. Ze zullen cruciaal blijven voor het opbouwen van merkbekendheid, betrokkenheid en zorgen overigens ook voor directe verkoop.
Mensen ontdekken namelijk nog steeds nieuwe producten en diensten via platforms zoals Instagram, Facebook en TikTok.

Ook video blijft een belangrijke rol spelen gezien SearchGPT video’s van YouTube ook weergeeft.

*Momenteel is het nog niet mogelijk om binnen SearchGPT te adverteren.

Veel webshops zijn afhankelijk van Google Shopping, wat gaat dit veranderen?

De introductie van SearchGPT heeft het potentieel om het landschap voor online winkels flink te veranderen, vooral voor webshops die momenteel sterk afhankelijk zijn van Google Shopping. Hoewel de uiteindelijke impact deels zal afhangen van het succes van Google’s nieuwe oplossing, AI Overview, die momenteel nog niet in de EU beschikbaar is, zullen webshops moeten anticiperen op een veranderende markt. Hieronder volgen enkele belangrijke invloeden en aanbevelingen voor webshops om relevant en zichtbaar te blijven.

Enkele mogelijke invloeden waar webshops rekening mee horen te houden zijn:

• Veranderende zoekgewoonten
  SearchGPT biedt gebruikers een natuurlijkere, conversationele zoekervaring.In plaats van traditionele zoekopdrachten kunnen consumenten vragen stellen en directe antwoorden of productaanbevelingen ontvangen.Een voorbeeld hiervan is een vraag op ‘wat de beste draagbare speakers zijn’. Mijn eerste vraag leverde enkele suggesties op basis van reviews op en mijn tweede vraag was waar ik het product kon aanschaffen:

Op basis van bovenstaand voorbeeld merkte ik wel het volgende nog op:

• De prijzen die hierboven getoond worden zijn niet helemaal actueel. Bij het schrijven van dit artikel zag ik bij Coolblue dat de Flip 6 een ‘vanaf prijs’ van €115 had.
• Bovendien was de bronvermelding de eerste keer onjuist en werden de links naar de webshops niet getoond en moest ik het opnieuw vragen.

Desalniettemin was ik verrast dat de prijzen ook al meegenomen worden en dit zal de komende maanden ongetwijfeld verder ontwikkeld worden.

• Verminderde zichtbaarheid in Google Shopping
  Als consumenten meer gebruikmaken van SearchGPT, kan de effectiviteit van Google Shopping campagnes afnemen. Dit kan weer impact hebben op de algoritmes wanneer je met smart biddings werkt.
• Nieuwe optimalisatiestrategieën vereist
  Om zichtbaar te blijven in de resultaten van AI-Chatbots en bovendien goede positioneringen te behalen, moeten webshops hun GEO/SEO- en contentstrategieën aanpassen. Dit omvat het optimaliseren van productinformatie met gestructureerde data en rich content die gemakkelijk door AI-Chatbots kan worden geïnterpreteerd.
• Minder afhankelijkheid van betaalde advertenties
  Met de opkomst van AI-gestuurde zoekresultaten die directe antwoorden bieden, kan de ruimte voor traditionele betaalde advertenties zoals Google Shopping verkleinen. Webshops moeten mogelijk investeren in alternatieve marketingkanalen of strategieën om hun doelgroep te bereiken.
• Integratie met social media en andere kanalen
  Omdat de customer journey complex blijft en social media een belangrijke rol speelt in het aankoopproces, kunnen webshops hun aanwezigheid op deze platforms versterken.

Hoewel Google Shopping momenteel een belangrijk kanaal is voor veel webshops, kan de introductie van SearchGPT de dynamiek van online shoppen veranderen. Webshops moeten proactief zijn in het aanpassen van hun strategieën, de ontwikkelingen binnen het online marketing landschap nauw in de gaten houden en vanzelfsprekend zich richten op het bieden van een goede klantbeleving om succesvol te blijven in een landschap dat steeds meer wordt beïnvloed door AI.

PS: mocht AI Overview overigens ook in EU gelanceerd worden, dan is het goed om te benoemen dat de cijfers in de VS laat zien dat het aanvankelijk een negatieve invloed had op advertentieprestaties, maar sinds augustus 2024 de CTR van de shopping campagnes weer zijn hersteld.

Hoe moet je er als webshop op inspelen?

Als webshop is het cruciaal om proactief in te spelen op de veranderingen die de komst van SearchGPT met zich meebrengt. Enkele ideeën die je kunt toepassen zijn:

• Optimaliseer voor Generative Engine Optimization (GEO)
  GEO richt zich op het optimaliseren van website-inhoud voor AI-Chatbots zoals SearchGPT, Perplexity, Gemini, Copilot en Google AI Overviews. Het doel van GEO is om de zichtbaarheid van een merk te vergroten in AI-gegenereerde zoekresultaten, waardoor potentiële klanten en doelgroepen op een correcte manier worden bereikt.
• Optimaliseer voor Bing Index
  Neem Bing mee in je SEO optimalisatie. SearchGPT maakt namelijk gebruik van Bing’s zoekresultaten namelijk.
• Diversifieer je marketingkanalen (indien van toepassing)
  • Versterk aanwezigheid op Social Media: gebruik platforms zoals Instagram, Facebook en TikTok om je producten te promoten en een community op te bouwen.
    Let wel: kijk wat relevant is voor jouw doelgroep en product of dienst.
  • Influencer samenwerkingen: werk samen met influencers die aansluiten bij je merk om je bereik te vergroten en nieuwe doelgroepen te bereiken.
  • E-mailmarketing: blijf in contact met je klanten door middel van gepersonaliseerde e-mailcampagnes en nieuwsbrieven.
• Analyseer en pas je strategie aan
  Data-gedreven besluitvorming: Gebruik analysetools zoals GA4 om het gedrag van bezoekers te begrijpen en je marketinginspanningen te optimaliseren. Maak inzichtelijk hoeveel van je huidige verkeer al vanuit AI komt m.b.v. custom reports in GA4.
• Blijf op de hoogte van technologische ontwikkelingen
  Opleiding en training: zorg dat je team op de hoogte is van de laatste trends in AI en digitale marketing.

Hoe kan de marketeer zich voorbereiden op de komst van SearchGPT?

Hoewel SearchGPT momenteel nog een klein aandeel heeft ten opzichte van Google, is het belangrijk om in gedachten te houden dat Google ook actie onderneemt door bijvoorbeeld AI Overviews te implementeren.

De ontwikkelingen in dit veld gaan in een razendsnel tempo, en het is cruciaal voor marketeers om goed op de hoogte te blijven door relevante bronnen en onderzoeken te volgen.

Een belangrijke vraag voor de toekomst is hoe OpenAI SearchGPT gaat monetariseren. Denk bijvoorbeeld aan platforms zoals YouTube of Facebook, die allemaal begonnen zonder advertenties, maar waar nu grootschalig adverteren plaatsvindt.
Het is dus mogelijk dat advertenties ook binnen SearchGPT zullen worden geïntroduceerd. Of, wanneer en hoe dit gebeurt, zal van invloed zijn op de marketingstrategieën die marketeers moeten gaan gebruiken.

Marketeers kunnen de prestaties van verschillende kanalen goed monitoren en inzicht krijgen in hoeveel verkeer daadwerkelijk afkomstig is van AI-chatbots zoals SearchGPT. Dit helpt hen te begrijpen welke impact deze nieuwe technologieën hebben op hun marketingmix en welke kanalen extra aandacht vereisen.
Het is ook verstandig om manieren te bedenken om gebruikers die via een AI-chatbot op de website belanden, te overtuigen hun contactgegevens achter te laten, zodat ze opnieuw kunnen worden benaderd via andere marketingkanalen.

Verder moeten marketeers meer strategisch nadenken over de manier waarop ze content creëren en distribueren. De content moet niet alleen aan de hedendaagse SEO standaarden voldoen, maar ook contextueel relevant en geschreven zijn in een format dat makkelijk door AI kan worden begrepen.

Ten slotte zullen marketeers zich moeten voorbereiden op een nog complexere customer journey.
Marketeers moeten helder hebben waar hun doelgroep zich bevindt en ervoor zorgen dat ze daar goed vertegenwoordigd zijn. Het is belangrijk om op elk contactpunt waarde te bieden en de klant naar de volgende stap te begeleiden, met een consistente en overtuigende boodschap. Door inzicht te hebben in de verschillende touchpoints en hierop in te spelen, kunnen marketeers succesvol blijven in het AI-gedreven tijdperk.

Danny Munier is Lead Consultant (SEA) en Ismail Cimendag is Senior Online Marketing Consultant (SEA) bij Netprofiler (part of LevelUp Group)