Winkelleegstand na tien jaar weer afgenomen

De winkelleegstand in Nederland is in 2015 voor het eerst in tien jaar niet toegenomen, maar gekrompen. Het leegstandspercentage op 1 januari jongstleden was 7,4 procent, becijfert Locatus, versus 7,5 procent vorig jaar. Er staan nu 16.562 winkelpanden leeg.

Locatus relateert de leegstandsafname aan de aantrekkende economie en de toenemende consumentenuitgaven. De totale detailhandelsbestedingen vertonen sinds 2014 weer groei, wat aanvankelijk te danken was aan hogere prijzen. Later nam ook de afzet weer toe, bleek uit cijfers van het CBS. Een steeds groter deel van de uitgaven wordt op internet gedaan, maar daar profiteren vooral ondernemers mét winkels van volgens het bureau.

Leegstand zal oplopen
In een verklaring over de cijfers noemt Locatus het ‘opmerkelijk’ dat de leegstand in 2015 niet is toegenomen, omdat onder andere Miss Etam, Schoenenreus en Thom Broekman begin vorig jaar kopje onder gingen. Verder is het in 2015 ‘redelijk rustig gebleven’. Het bureau tekent aan dat de leegstand de komende maanden wel weer zal oplopen door recente faillissementen. ‘In welke mate, is volledig afhankelijk van een eventuele doorstart van de Macintosh Retail Group en/of V&D.’

2016 versus 2006
Locatus merkt op dat de leegstand in de afgelopen tien jaar met ‘slechts 3 procent’ is toegenomen, ondanks de zware economische crisis en de groei van de online bestedingen. Het gaat overigens om procentpunten, zoals hieronder is te zien. Relatief gezien staan er nu 60 procent meer panden leeg dan begin 2006. Toch is het aantal ongebruikte vierkante meters lang niet zo hard gegroeid als bijzonder hoogleraar Cor Molenaar vier jaar geleden bijvoorbeeld voorspelde.

Gespleten beeld
De leegstandcijfers verschillen sterk tussen de verschillende winkelgebieden. In de stedelijke centra daalde de leegstand met 7,2 procent, terwijl die in de centra van middelgrote steden opliep (van 11,6 procent tot 11,9 procent). De wijk- en buurtcentra doen het goed (van 8,6 procent naar 8,1 procent leegstand), terwijl de leegstand in de stadsdeelcentra opliep van 7,9 naar 9,4 procent.

Twee soorten winkelaankopen
De verschillen zijn volgens Locatus te verklaren doordat er twee soorten winkelaankopen zijn: doelgericht (dagelijkse boodschappen) en recreatief. ‘Bij recreatief winkelen is het gedrag van de consument aan het veranderen. Dankzij internet hoeft men niet meer per se naar de fysieke winkel. Doet iemand dat dan toch, dan is winkelen echt een dagje uit. De consument kiest dan steeds meer voor de centra met het meest uitgebreide aanbod. Dat daarvoor dan iets verder gereisd moet worden, neemt men op de koop toe. Daarmee trekken de topsteden steeds meer bezoekers, ten koste van de middelgrote steden en de stadsdeelcentra.’