Het bizarre en tragische incident in Wijchen roept veel vragen op over verkeersveiligheid en pakketbezorgers in onze woonwijken. Voor Radio 1 mocht ik reageren op de vraag of dit een incident is. Ik weet het oprecht niet. Het incident wordt nog onderzocht.
In de media komt af en toe een verkeersruzie voorbij komen, zoals in Amsterdam, waar een bezorger die tegen het verkeer in reed op het fietspad het nodig vond om een fietser in het gezicht te spuigen. Hij werd ontslagen. Uit onderzoek van SWOV blijkt dat bestelautorijders relatief veel vaker bij een ongeval zijn betrokken.
Korte lontjes
Gelukkig gedragen de meeste bezorgers zich professioneel. Korte lontjes passen niet in het drukke verkeer; niet in de binnenstad en ook niet in de woonwijk. Ook niet als je gehaast bent. Ik snap die haast wel als je tweehonderd pakjes op tijd moet afleveren – zonder transport staat alles stil. De autoluwe ambities van steden maken het de bezorger er allemaal niet makkelijker op. Maar, ik begrijp niet waarom je dan moet spugen of met geweld dreigt. Als bezorger voel je je misschien steeds minder welkom in de straat. Welke bezorger krijgt niet af en toe een middelvinger van een fietser? Zijn de teamleiders voldoende getraind om dit gedrag op de werkvloer bespreekbaar te maken? Je bent te gast in de wijk.
Gebruik data over rijgedrag
Moderne fleet management systemen geven mogelijkheden om het rijgedrag van de bezorgers te volgen en direct feedback te geven aan de bezorger. Onderzoek van Verizon Connect stelt dat werkgevers deze voertuigdata bijna nooit gebruiken. Het onderzoek concludeert ook dat het onveilige rijgedrag toeneemt. Waarom gebruiken we deze data niet bij de (eigen) beoordeling van de bezorgers? Als het aan de EU ligt worden alle nieuwe auto’s vanaf 2022 uitgerust met elektronica die actief voorkomt dat ze te snel kunnen rijden. Ook verzekeraars gaan rijgedrag koppelen aan hun premie. Elkaar aanspreken op rijgedrag moet de norm zijn. De webwinkel moet hierover afspraken maken met zijn bezorgers.
De webwinkel moet hierover afspraken maken met zijn bezorgers
Werkdruk
De werkdruk van de bezorger is misschien ook wel te hoog, zeker in drukke perioden; hoe verdienen zij een eerlijk inkomen? Onlangs kwam een rapport uit van de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid over misstanden bij pakketbezorgers. Bij negen van de tien onderaannemers van de vier grootste pakketbezorgers in Nederland zijn zaken niet op orde. Misstanden zijn hierdoor eerder regel dan uitzondering in de postpakkettenbranche. De onder-onder-aannemer eindigt met een minimale vergoeding.
De inspectie constateerde fraude met werklozen die in bezorgbussen rijden, terwijl ze een uitkering ontvangen. Ook bezorgen chauffeurs zonder geldige verblijfspapieren postpakketten en worden fictieve ondernemingen ingezet om geld weg te sluizen. Het geeft allemaal geen fraai beeld van onze logistieke sector en de zorgen voor ons personeel. Jammer is dat het imago van de sector de afgelopen jaren ook niet is verbeterd. Ontkennen dat er misstanden zijn, en je kop in het zand steken, is niet het antwoord dat we nodig hebben uit de sector; webwinkels en pakketbezorger hebben hier verantwoordelijkheid.
Autoluw: denk vooraf na over buurtlogistiek
De pakketbezorger heeft het steeds moeilijker. Als gemeenten bij hun autoluwe plannen niet vooraf nadenken over buurtlogistiek staan straks de stoepen vol met bestelauto’s, wordt de lucht nooit schoon, is het niet veilig om buiten te spelen en geeft bezorgen stress. Voor de Utrechtse nieuwbouwwijk Merwede is wel vooraf nagedacht over buurtlogistiek. Om de woonstraten zelf autoluw te houden komen er stadslogistieke hubs voor parkeren en distributie bij het Merwedekanaal, dicht tegen de stadsboulevards aan. Er komen voorzieningen voor levering met vrachtfietsen.
Digitale handhaving in de voetgangerszones zorgt voor veilige en prettige woonstraten. Vanuit centrale inpandige mobiliteitshubs met ‘pakketmuren’ worden bewoners en ondernemers beleverd. Of, aan de voordeur met bezorgrobots, vrachtfietsen en kleine elektrische voertuigen. Het zijn inspirerende oplossingen voor het groeiende bestelverkeer die verder gaan dan het vingertje wijzen naar de pakketbezorger. In die wijk kun je straks de loodgieter met een gerust hart laten komen. Als pakketbezorger moet je je hierop voorbereiden.
Kan het ook kleiner?
Ik vind het lastig om uit te leggen is waarom die enorme bestelbus nodig is. Pakketjes bezorgen kan toch ook met een klein voertuig of een vrachtfiets? Zeker als we zorgen dat de onnodige lucht uit de pakjes gaat. De ervaringen van onder meer E-bakkie, Cycloon, PostNL, TringTring en Foodlogica laten zien dat het kan, verkeersveilig is én goedkoper. Ga als bezorger eens in gesprek met jouw baas of klant of het niet slimmer kan. Eén ding weet ik zeker: bezorgen, leuker kunnen we het niet maken, wel makkelijker.
Denk ook eens aan een Buurt Service Pakketpunt (BSP): alle pakketdiensten op één locatie. In een samenwerking van lokale retailers. Een white label pakketpunt waar de consument met en voor alle pakjes terecht kan. Een lokaal distributiepunt waar de aankopen van de consument (lokaal, nationaal en internationaal) gebundeld worden. Daar gaat de consument één (of een paar) keer week naar toe om al zijn lokale boodschappen en internetaankopen op te halen. En/of vanuit het BSP vindt buurtdistributie plaats. De knelpunten in last mile lossen we op met een combinatie van oplossing: bezorging aan huis, pakketpunten in de lokale winkel, een BSP, pakketkluizen, etc. Gezien de aanhoudende groei van het aantal pakketten is het èn èn.