Stedelijke distributie kansloos?

Een maand geleden schreef ik op Twinkle over de binnenstad die voor 'pakjes' steeds verder op slot gaat. Ik reageerde op de Award Stedelijke Distributie die op 3 december werd uitgereikt. Een prima prijs om goede logistieke initiatieven voor een leefbare binnenstad te belonen.

Ik ben lid van die jury die deze prijs mag uitreiken en heb de vele inzendingen mogen beoordelen... en er is zeker nog werk aan de (web)winkel.

Ondanks meer dan 15 jaar aandacht voor het thema lijkt het maar niet te lukken die, vaak halflege, vrachtwagens uit de stad te weren. Stedelijke distributieproblemen lijken onoplosbaar. Mooie initiatieven mislukken, andere initiatieven blijven alleen overeind met subsidie of raken verstrikt in ambtelijke molens, maar ze leiden nauwelijks tot minder vrachtwagens in de binnenstad. Waarom eigenlijk?

Cijfers deugen niet
Ten eerste deugen de cijfers over stedelijke distributie gewoon niet. Alle rapporten lijken naar elkaar te wijzen, maar waar nu al die cijfers echt vandaan komen is onduidelijk. Wie heeft er echt gekeken in die vrachtwagens? En zijn de cijfers wel compleet?

Veel vrachtwagens komen niet voor winkels. Dat weten webwinkels al langer. Stedelijke distributie initiatieven kijken vooral naar de winkelbevoorrading. Maar, de vraag is of de stromen bouwmaterialen, leveringen aan horeca en catering en aan kantoren en alle pakjes van webwinkels niet een veel grotere stroom zijn dan die winkelbevoorrading.

En ik weet het antwoord. Ik woon in Amsterdam en uit mijn raam zie ik dagelijks de vele vrachtwagens die helemaal niet voor de winkels van Xenos, Pearle, We en Rituals zijn.

In de oerrapporten over stadsdistributie in 1992 staat dat 50 procent van de transporten in binnensteden zelfs uit die binnenstad kwam. Die ga je toch niet eerst naar buiten de stad brengen? En sommige rapporten maken melding van 60 procent van de pakjes die niet in een keer geleverd kunnen worden aan consumenten, omdat ze niet thuis zijn. Amazon gaat zelfs weer afhaalpunten opzetten met Kiala.

Zonder juiste en complete cijfers zijn al die plannen voor stedelijke distributie gebaseerd op drijfzand.

Nog belangrijker bij al die cijfers is begrip te krijgen voor de onderliggende bevoorradingskarakteristieken; wat zijn de parameters die leiden tot binnenstedelijke goederenstromen? Al die pakjes gaan toch pas bewegen als iemand een beslissing neemt? Dan moet je dus die beslissing beïnvloeden om te komen tot een slimmere stedelijke distributie. Als je die cijfers en parameters hebt, dan kun je gericht aan ‘knoppen' gaan draaien.

Keten omkeren
Ten tweede kijken initiatieven nauwelijks naar de behoeften van de ontvangende klanten. Moeten we de logistieke keten niet omkeren vanuit juist die behoefte: customer initimacy! Dan kom je tot andere concepten, zoals bundeling van de bevoorrading van kantoren en gezondheidszorginstellingen (dat noemen anderen wel facility management) en aanvullende diensten als omverpakken, voorraad houden, levering aan consumenten, afhandelen van afvalstromen, strijken van kleding en afhaalpunten.

Wispelturig
Ten derde is de lokale overheid nogal wispelturig. De wethouder wil wel graag op de foto met die elektrische vrachtwagen of vrachttram. Maar, als het puntje bij het paaltje komt, dan geeft diezelfde wethouder niet thuis als er lastige beslissingen komen over vergunningen en ruimtelijke ordening. En een opvolgende wethouder schuift het hoofdpijndossier vrolijk weer door aan een collega of geeft het gewoon geen prioriteit.

Stedelijke distributie is dus onoplosbaar zolang we geen juiste en complete cijfers hebben, niet snappen waarom de bevoorrading gaat zoals ‘ie gaat, concepten niet worden bedacht vanuit de consument en de lokale politiek de rug niet recht houdt.

Hier ligt een gemeenschappelijk belang voor alle webwinkels, samen met dienstverleners als DHL, Selektvracht, TNT en Kiala.

Blijven we pleisters plakken of gaan we op basis van echte feiten en met de klant in het vizier aan oplossingen werken? Ik daag Thuiswinkel.org uit om een inspirerende visie voor stedelijke distributie te ontwikkelen.