Razendsnel bezorgd, maar tegen welke prijs

In Noord-Amerika groeit een nieuwe trend: via platforms als Uber Eats bestellen consumenten niet alleen maaltijden, maar ook sneakers, mascara en T-shirts. Binnen een uur thuis afgeleverd. Warenhuizen en merken DSW en Sephora sloten recent aan. Logisch dat dit model snel naar Nederland en de EU overwaait. Het is business voor de bezorgdiensten. Het netwerk van maaltijdbezorgers bestaat al en kan eenvoudig worden ingezet voor andere producten.

Retouren beperken

Voor retailers en consumenten klinkt het aantrekkelijk. De klant heeft direct in huis wat hij nodig heeft en winkels in de buurt profiteren van extra omzet. Bovendien kan snelle levering retourzendingen beperken. Wie op vrijdag bestelt en pas dinsdag ontvangt, stuurt sneller terug dan iemand die een uur later al kan passen of gebruiken. Minder retouren betekent ook minder kosten en CO₂-uitstoot. De bezorgkosten, vaak 4 tot 8 euro, zijn redelijk. De waarde van de local-for-local-bestelling is meer dan bij maaltijden. Bezorgers combineren zendingen in één rit en retailers kunnen de kosten doorberekenen aan de consument, of zelf dragen.

Algoritmisch management

Toch wringt er iets. Veel platforms draaien op een leger van zelfstandige koeriers met weinig zekerheden. Ze verdienen per rit, zonder garantie op een leefbaar inkomen. Pensioenopbouw ontbreekt, verzekeringen zijn minimaal en veiligheid is een blijvend issue. In de VS leven bezorgers letterlijk van fooi. Willen we die arbeidsrealiteit klakkeloos importeren? Daar komt bij dat algoritmes steeds vaker het werk sturen: wie welke order krijgt, hoe prestaties worden beoordeeld. TNO en het Rathenau Instituut waarschuwen in hun rapport Eigen ritme of algoritme dat bedrijven en werknemers nú het gesprek moeten aangaan over de doelen, de data en de gevolgen van algoritmisch management.

Arbeidsomstandigheden

In Nederland staan we op een kantelpunt. In 2022-2023 werkten ruim 124.000 mensen als bezorger, een stijging van 75 procent in vijf jaar. Nieuwe regels rond flexwerk en schijnzelfstandigheid zorgden ervoor dat Uber Eats in 2025 overstapte van zzp’ers naar uitzendkrachten. De uitspraak van de Hoge Raad in de zaak-Deliveroo en strengere handhaving door de Belastingdienst versnellen deze omslag. Daarmee verbeteren ook de arbeidsomstandigheden: steeds meer bezorgers krijgen een uurloon, sociale bescherming en meer stabiliteit. Wordt bezorgwerk niet alleen een bijbaan voor jongeren, maar ook een serieuze baan voor ouderen die nog actief willen zijn? E-commerce groeit op snelheid en gemak, maar ook op vertrouwen en duurzaamheid. Razendsnel bezorgen kan een zegen zijn voor klant én winkel, zolang we de toekomst van de bezorger niet uit het oog verliezen.