Vastgoedadviseur: ‘Kwart winkelmeters over vier jaar overbodig’

In 2023 is een kwart van het huidige aantal vierkante meters winkelvloeroppervlak overbodig geworden, becijfert CBRE. Dat komt slechts deels door de groei van e-commerce.

De Nederlandse winkelmarkt zal de komende vijf jaar ‘ingrijpend veranderen’, is CBRE’s hoofdconclusie. De vastgoedadviseur bracht de trends en de verwachte behoefte van winkelmeters in Nederland modelmatig in kaart. Aan de geprognotiseerde afkalving liggen drie belangrijke factoren ten grondslag: de verdere groei van e-commerce, demografische veranderingen en de verschuiving van consumentenbestedingen.

Rem op e-commerce groei

De online consumentenbestedingen zullen de komende jaren blijven groeien, maar niet meer zo hard. ‘Het huidige model van online winkelen met gratis verzending en retournering is financieel onhoudbaar’, aldus CBRE. ‘De afhandelings- en leverkosten overstijgen de opbrengsten structureel, waardoor het overgrote deel van de e-commerce operaties op dit moment verlies lijdt. De kosten, nu veelal door aandeelhouders betaald in hun zoektocht naar marktaandeel, zullen vaker aan de consument doorberekend worden. Dit zal uiteindelijk zorgen voor een rem op de verdere groei.’

Demografische ontwikkelingen en budgetverschuiving

Desondanks blijft online winkelen terrein winnen op offline winkelen. Demografische ontwikkelingen als bevolkingsgroei- of afname, gezinssamenstelling'en vergrijzing, zijn als een gezegd een tweede oorzaak voor de afkalving van winkelmeters. Zij zorgen voor grote verschillen tussen de verschillende (formaten) steden en regio’s. Een derde factor is de verschuiving van de bestedingen; consumenten spenderen steeds meer van hun budget aan diensten in plaats van producten. CBRE noemt de groei van het toerisme daartegenover als een groeifactor voor Nederlandse winkels. Ook hierbij is overigens sprake van grote lokale verschillen.

CBRE brengt de verwachte ontwikkeling van het aantal winkelmeters tot 2023 als volgt in kaart, per Nederlandse gemeente:

Moeilijke tijden voor modewinkels

Van alle onderzochte branches hebben modewinkels het volgens CBRE ‘zonder twijfel het moeilijkst’, met ‘nulgroei aan winkelmeters als hoogst haalbare voor de branche’. Ook vrijetijdszaken (elektronicazaken, winkels voor sport- en hobby-artikelen en speelgoedzaken) hebben het moeilijk.

'E-commerce onder druk'
Over de toekomst van e-commerce bedrijven trekt CBRE de volgende conclusie in zijn rapport: 'De moraal van het verhaal: e-commerce staat onder druk; het huidige online winkelconcept waarbij de kosten de baten teniet doen, is niet houdbaar. De grenzen aan de enorme groei van e-commerce tekenen zich al af; alleen realistische, winstgevende online ondernemingen blijven over. Partijen die te weinig of zelfs helemaal geen winst opleveren ruimen het veld. De oplossing? Slimmer en geïntegreerd voorraadbeheer waarbij fysieke winkels en distributiecentra als één geheel samenwerken, met de winkel als natuurlijke plek voor klantcontact.'