Jumbo wil voor de kerst klaar zijn voor de online verkoop van levensmiddelen. Sligro en Vomar trokken net de stekker uit hun webwinkel. Truus.nl legde al eerder het lootje, net als vele andere verswebwinkels.
Albert Heijn kondigde de opening van 10 nieuwe afhaalpunten aan en inmiddels kan 77 procent van de Nederlandse gezinnen bij hun webwinkel bestellen. Bij de webwinkels voor levensmiddelen in de VS en Engeland is het ook sappelen. Weblogs zijn kritisch over de plannen van Amazon Fresh. De meest vriendelijke reactie was nog ‘kansloos’. Wie heeft er gelijk?
Jonge controllers
Tijdens een seminar Logistiek voor controllers, aan de EMFC-opleiding van de UvA/Amsterdam Business School, wilden de jonge professionals werken aan een winstgevend verdienmodel voor online levensmiddelen. Hoe voorkom je torenhoge distributie- en transportkosten? En, hoe zorg je voor de juiste voorraad? Welke boodschappen zouden ze meegeven aan de managers van Jumbo?
Doelen stellen
De eerste stap bij logistiek is het bepalen van de strategie en de logistieke doelstellingen. De strategie is operational excellence; het winkelassortiment, tegen dezelfde lage prijzen als in de winkel, compleet en op afspraak bij de consument thuis leveren. De minimale ordergrootte is 80 euro, dat zijn zo’n 40 verschillende producten. De klant betaalt 5 euro bezorgkosten.
Bij een bruto marge tussen 20 en 25 procent moet de webwinkel in staan zijn de webwinkellogistiek te regelen voor maximaal 15 euro per bestelling. Daarnaast draagt de consument 5 euro bij aan de bezorgkosten. Dan heb je 20 euro om het in het magazijn en de transport allemaal te regelen.
De controllers namen kordaat een ‘executive decision’; 7,50 euro budget voor het orderverzamelen, 2,50 euro voor de handling van emballage en 10 euro voor het transport. Hoe krijg je dat voor elkaar?
Les 1: Bij orderverzamelen is 'big beautiful'
Het orderverzamelen mag 20 eurocent per orderregel kosten. Een orderverzamelaar moet 200 producten per uur kunnen verzamelen. Dat vraagt om mechanisering, grootschaligheid en een perfecte balancering van de werklast in de distributiecentra. Het regelen van de logistiek vanuit de winkel is kansloos.
Les 2: Regel transport in twee stappen
Met het budget van 10 euro per order kwamen de controllers niet uit. Directe levering met bestelauto’s vanuit enkele grote distributiecentra in de Benelux was te kostbaar. De afstand naar de woonwijken was te groot.
Bestellingen moeten eerst worden gebundeld tot dikke transportstromen die op handige momenten naar een logistiek ontkoppelpunt aan de rand van de stad gaan. Vervolgens lever je in kleinere bestelauto’s naar de consument. Een controller riep nog fanatiek iets over elektrische bestelbusjes. Een andere controller stelde terecht dat de kosten van dat ontkoppelpunt nog wel even moeten worden terug verdiend. Levering aan studenten drie hoog achter zou een prijzige toestand worden.
Afhalen leek een goede optie, als het slim en gemakkelijk gaat. De consument wil niet langer dan drie minuten wachten. De kosten van de afhaalcentra zijn echter hoog en de klant is niet snel bereid 5 euro ‘bezorgkosten’ te betalen bij afhalen. Hoe zou het gaan als Jumbo de boodschappen vanaf het distributiecentrum zou meenemen naar de winkels waar de klant de boodschappen vervolgens zou ophalen? Hier moest nog even aan worden gerekend.
Les 3: Zorg voor de perfecte voorraad
De kunst is om precies de juiste voorraad te hebben. De servicegraad moet hoger zijn dan in de winkel en de producten verser. Een van de slimmere controllers riep dat Jumbo het voorraadbeheer moet uitbesteden en ze gewoon de leveranciers wat later moesten betalen om het werkkapitaalprobleem op te lossen. Die komt er wel …
Les 4: De consument moet zorgen voor lage kosten
De leveradressen moeten dicht bij elkaar liggen om het allemaal rond te krijgen. Dan haal je 6 tot 8 afleveradressen in een uur. Je moet vooraf goed nadenken over de opties voor levertijdstippen in bepaalde buurten. Hoe meer adressen je weet te combineren, hoe meer leveringen je per uur haalt.
In webwinkellogistiek wordt 90 procent van de kosten bepaald door het gedrag van de consument. Stuur met behulp van bezorgkosten aan op het beste aflevertijdstip en meer waarde per order, liefst met minder verschillende producten.
Les 5: Je kunt je geen enkele misser veroorloven
Elke niet perfecte order leidt tot faalkosten, betalingsproblemen en een ontevreden consument. Elke levering moet perfect zijn: OTIFNENC. Dat staat voor On Time - In Full - No Error - No Contact. Je moet van traditioneel functioneel managen naar proces managen: 'van-order-tot-euro'.
Margekillers
Webwinkellogistiek is de grootste margekiller voor online levensmiddelen. De boodschappen van de controllers aan Jumbo waren simpel. Regel het orderverzamelen grootschalig. Doe de bezorging in twee stappen; eerst naar de rand van de stad of het afhaalpunt en dan naar de consument. Zorg voor de perfecte voorraad. Laat de consument voor efficiëntie zorgen. Regel een perfect proces van-order-tot-euro. We wachten met spanning af welke plannen Jumbo gaat presenteren.
Een lezerstip:
http://www.lesechos.fr/24/03/2014/LesEchos/21653-093-ECH_en-dix-ans--le---drive---a-revolutionne-la-distribution-francaise.htm
De 'drives', het Franse equivalent van Pick Up points (bestellen via internet en op een zelf gekozen moment en lokatie ophalen van je boodschappen) hebben in 10 jaar het Franse retaillandschap op z'n kop gezet. Er zijn er inmiddels al bijna 3000. Maar het concept kent ook wat kanttekeningen, met name de kostenkant, de kwaliteit en diversiteit van het aanbod en de uitdaging van 'vers'.
Bijna een kwart van alle Fransen maakt gebruik van de 'drive'. Uit een rapport van het Kantar Worldpanel blijkt dat ze er 23% van hun jaarlijkse uitgaven aan boodschappen doen. Het marktaandeel van de drives is gegroeid naar 3,9% (januari 2014) en de verwachting is dat het eind 2015 tussen de 6% en 8% van de Franse levensmiddelenmarkt zou kunnen zijn. Dat schrijft Les Echos.
Iceberg is al 7 jaar actief met de fulfilment van food. Gratis advies: om (op redelijke termijn) winstgevend te zijn is het verstandig om
1- juist NIET de supermarkt uit te hangen (wat voegt dat toe in het dichtbewinkelde NL) maar verkoop producten met hoge toegevoegde waarde, niet overal te krijgen. In de stenen winkel het gewone potje saffraan, on line de (pluk)verse. In de wnkel 15 soorten koffie, onlne 100.
2- juist GEEN voorraad aan te houden. Zorg voor een slim ERP dat bestellingen omzet in verzamelorders naar leveranciers. Wat vervolgens binnenkomt kan alleen voor orders zijn. Easy picking.
3 - bied geen rookworst aan van 350, 375, 400 gram enz. Probeer niet de supermarkt uit te hangen - kijk naar je doelgroep. En denk aan de 80-20% wetmatigheid (winkeldochters).
4 - producten laten bestellen van minder dan 2,50 euro (marge = < 50 cent) kan niet, niet doen. Alleen als eerst minimaal 50 euro besteld is met producten van > 5 euro.
5 - als de conversie uiteindeljk lager is dan 100 euro, kun je er eigenlijk geen rendabele stop voor maken. Dat kan iedereen uitrekenen (zou moeten).
Opmerking: wat gemist wordt door de studenten is: hoe meer producten, hoe meer contentmanagement, warehousing, admin etc. Het vreet kosten als je een continue content- of warehouseoperatie moet runnen voor de 80% van je producten die (bijna) nooit iemand koopt. Je winst op de overige snellopende 20% verdampt door vooral dit soort dingen.
Dank Walther. Er zijn inmiddels zelfs al meer drive-throughs dan hypermarchés in Frankrijk.
Zo'n drive trough of een afhaalpunt is voor Nederland misschien niet zo'n goed idee. Ik moet nog zien of de afhaalpunten van AH, Jumbo etc. rendabel blijken over langere tijd, en zo ja, waarom (op welk soort locatie / bevolkingssamenstelling / assortiment / prijs / nabijheid van stenen winkel / etc.).
Vaak wordt naar Frankrijk of de VS gekeken, maar daar geeft de winkeldichtheid een totaal ander beeld. En daar was de gewoonte al zo dat je voor boodschappen naar een mall gaat buiten de stad. In Nederland vind je op elke hoek IN het dorp of IN de stad wel een supermarktje. En die zijn al tot 21 uur open, en op zondag. Dus of in ons land een willekeurig afhaalpunt nou iets toevoegt voor de massa? Vraag het Sligro maar eens.
Mijn boerenverstand zegt bovendien dat het investeren in koffiecorners, Bol.com afhaalpunten, postservices en meer van die 'belevingsmomenten' niet samen kan gaan met het investeren in afhaalpunten. Wil je de klanten nou in de winkel hebben of niet?
Hoi,
Het is kansloos om het normale assortiment van een supermarkt online winstgevend te krijgen. Online is long-tail, een krat bier of wc-papier kun je echt niet winstgevend via eFulfillment bij klanten krijgen. Denk dus na over het assortiment.
Met de voorganger ben ik het niet eens. Drop-ship modellen leveren een significant lagere winstgevendheid uit voor eCommerce business modellen, modellen met voorraad daar kun je geld mee verdienen.
De kosten van last-mile transport zijn killing in de supermarkt sector. Want het spul past niet in het pakket- en postnetwerk. Dus waarom niet focusen op spullen die wel in het pakket- en postnetwerk passen?
Waarom alles vanuit een centraal DC? Denk aan de lokale functie van de supermarkt in de buurt. Is het mogelijk om versleveranciers uit de buurt een platform te bieden voor online verkoop? Uiteindelijk is een supermarkt niet meer dan een handige verzamelplek waar consumenten van alles kunnen kopen. Van zo'n handige verzamelplek zijn legio succesvolle voorbeelden op Internet (Amazon, eBay, bol.com, Pixmania etc etc). Definieer dus de rol die je als supermarkt kunnen spelen op Internet conform de originele en oorspronkelijke functie van supermarkten. Dan kun je succesvol zijn.
Roy Lenders
Topvitamins, Districon en Fontys Hogescholen
Dank voor de luxe en aanvullende reacties. Je moet nadenken over andere logistieke concepten, prijsstelling, assortimenten en mogelijk zelfs strategie ('customer intimacy).
FRANKRIJK
Klopt... Frankrijk is succesvol. Tesco in Engeland probeert dit na te doen.
http://www.journaldunet.com/ebusiness/commerce/drive.shtml
De 'drives', het Franse equivalent van Pick Up points (bestellen via internet en op een zelf gekozen moment en lokatie ophalen van je boodschappen) hebben in 10 jaar het Franse retaillandschap op z'n kop gezet. Er zijn er inmiddels al bijna 3000. Maar het concept kent ook wat kanttekeningen, met name de kostenkant, de kwaliteit en diversiteit van het aanbod en de uitdaging van 'vers'.
Bijna een kwart van alle Fransen maakt gebruik van de 'drive'. Uit een rapport van het Kantar Worldpanel blijkt dat ze er 23% van hun jaarlijkse uitgaven aan boodschappen doen. Het marktaandeel van de drives is gegroeid naar 3,9% (januari 2014) en de verwachting is dat het eind 2015 tussen de 6% en 8% van de Franse levensmiddelenmarkt zou kunnen zijn. Dat schrijft Les Echos.
Bron: foodblog
Besef wel dat marges in Frankrijk en Engeland veel hoger zijn dan in Nederland.
Levensmiddelen zijn er meer dan 10% duurder dan in Nederland.
http://epp.eurostat.ec.europa.eu/statistics_explained/images/8/82/Map_1._Price_level_index_for_food_and_non-alcoholic_beverages%2C_2012%2C_EU-27%3D100.jpg
VanderLande stuurde nog deze reactie via Linkedin:
De zoektocht naar het ideale business model voor e-commerce initiatieven in de Food Retail is al jaren gaande, maar lijkt zich nu inderdaad te bewegen in de richting van afhaalpunten in plaats van thuislevering. In de UK zijn een aantal aansprekende namen die al jaren zoeken naar de ideale oplossing. Tesco is een aantal jaren geleden gestart met de bouw van zogenaamde 'dark stores' rondom Londen. Iedere dark store heeft een groot eigen assortiment en belevert een deel van de Londen regio. Om de kosten van het order verzamelen in de hand te houden werden deze darkstores (er zijn er geloof ik 7) in steeds hogere mate gemechaniseerd. In dat kader is het dus interessant om te zien dat Tesco deze filosofie van dark stores voor de rest van de UK heeft losgelaten en op pick-up points is overgestapt...
Lees het artikel over AmazonFresh:
Amazon makes play for online grocery market - but will it deliver?Analysts fear wheels could fall off the online giant's bandwagon when delivering groceries but some detect an ulterior motive.
http://www.theguardian.com/technology/2014/aug/15/amazonfresh-online-grocery-market-amazon-deliver
VanderLande stuurde nog deze reactie via Linkedin:
De zoektocht naar het ideale business model voor e-commerce initiatieven in de Food Retail is al jaren gaande, maar lijkt zich nu inderdaad te bewegen in de richting van afhaalpunten in plaats van thuislevering. In de UK zijn een aantal aansprekende namen die al jaren zoeken naar de ideale oplossing. Tesco is een aantal jaren geleden gestart met de bouw van zogenaamde 'dark stores' rondom Londen. Iedere dark store heeft een groot eigen assortiment en belevert een deel van de Londen regio. Om de kosten van het order verzamelen in de hand te houden werden deze darkstores (er zijn er geloof ik 7) in steeds hogere mate gemechaniseerd. In dat kader is het dus interessant om te zien dat Tesco deze filosofie van dark stores voor de rest van de UK heeft losgelaten en op pick-up points is overgestapt...
Zo zijn er wel meer online diensten die rekenkundig niet uitkunnen, maar wel degelijk bestaan en een verdienstmodel kennen.
Ik kan bijvoorbeeld een USB gadget uit china per post laten bezorgen in Nederland voor een totaalprijs van 1,23 euro inclusief verzendkosten.
http://www.ebay.nl/itm/Mini-USB-2-0-Bluetooth-Dongle-Wireless-Adapter-for-pc-/281048978110?pt=US_USB_Bluetooth_Adapters_Dongles&hash=item416fd312be&_uhb=1
Daarvoor wordt het onderdeel ingepakt, adres erop geplakt, douane papieren ingevuld, ongeveer 10.000km getransporteerd en hier door een NL postbode afgelevert.
Ga daar maar eens aan rekenen!
Jumbo directeur Heuving zei vanmiddag, toen hij bekend maakte levensmiddelen direct aan consumenten te gaan leveren, onomwonden dat e-commerce leidt tot een procentueel lagere marge. Dat raakt de keten: Je gaat naar een nieuw model toe, een nieuw kostenprofiel en een nieuw conditiestelsel. Daarover zijn we in gesprek met partijen. Voor ons is in ieder geval duidelijk dat de consument dit wil.'
http://www.twinklemagazine.nl/nieuws/2014/09/jumbo-wil-ook-boodschappen-gaan-bezorgen/index.xml