Reclamecode Social Media, ook voor webwinkels

Het internet en met name social media, lijkt vogelvrij, maar vanaf 1 januari 2014 is er een Reclamecode Social Media voor alle reclame en marketinguitingen op social media, blogs, fora, online video, podcasts en soortgelijke middelen.

Tekst: Charlotte Meindersma

De Stichting Reclame Code is een zelfregulerend orgaan voor reclame. Er zijn meerdere organisaties op het gebied van reclame en communicatie bij aangesloten die daarmee meteen beloven zich te conformeren aan de zelf opgestelde regels uit de Nederlandse Reclame Code. Ook Thuiswinkel.org en de Consumentenbond zijn er bij aangesloten. De Reclame Code Commissie is de commissie die beoordeelt of bedrijven zich wel aan de Nederlandse Reclame Code houden. Ze kan geen sancties opleggen, maar wel waarschuwen. Bedrijven die zich niets van de waarschuwing aantrekken komen openbaar op een soort zwarte lijst op de site Reclamecode.nl te staan.

Reclamecode Social Media
De Reclamecode Social Media is onderdeel van de Nederlandse Reclame Code. De code heeft zowel betrekking op eigen uitingen van reclame, als op reclame die derden op verzoek van de webwinkel voor de shop maken. Denk daarbij bijvoorbeeld aan gastblogs, reviews in ruil voor geld, producten of ander voordeel en dus ook aan bijvoorbeeld Twitter-of Facebook-berichten waar voor wordt betaald.

Reclame moet herkenbaar zijn
Belangrijk is dat reclame als zodanig herkenbaar moet zijn. Net zoals er boven een advertorial in een tijdschrift ook tussen haakjes staat dat het reclame is, zodat voor de lezers duidelijk is dat het geen artikel van het tijdschrift zelf is. Een advertentie kan ook door de uiterlijke verschijningsvorm al aan het herkenbaarheidsvereiste voldoen. Denk aan de klassieke advertenties, banners en dat soort zaken. Spontaan iets positiefs schrijven over een product is iets anders dan iemand in ruil daarvoor iets te geven. Dat verschil moet voor consumenten duidelijk zijn. Daarom moet deze zogenaamde verspreider, de persoon die het positieve bericht schrijft, melden dat hij/zij daar voordeel bij heeft gehad. De Reclamecode Social Media geeft enkele voorbeelden van hoe hier uitvoering aan gegeven kan worden. Waar ruimte is voor langere stukken tekst bijvoorbeeld een zin zoals ‘Ik ontving dit product van merk X’ of ‘Ik werd betaald door merk X voor dit artikel’. Uiteraard is e.e.a. afhankelijk van de werkelijke situatie. Op Twitter volstaat een hashtag, zoals #adv voor advertentie en #paid voor betaald.

Manipulatieverbod
Het zogenoemde manipulatieverbod uit de code spreekt eigenlijk voor zich. Het is een verbod op het geven van valse reviews op beoordelingssites en fora. Er mogen geen nep-accounts aangemaakt worden om reviews te geven op social media. Ook mogen negatieve beoordelingen of andere beoordelingen niet verwijderd worden. Al deze zaken zouden de consument tenslotte een vertekend beeld geven. Als er al een selectie van enkel positieve reacties of reviews wordt getoond, zal dit duidelijk vermeld moeten worden.

Advertenties door derden
Iemand anders reclame laten maken kan een goed idee zijn. Producten gratis ter beschikking stellen in de hoop op een positief artikel op een blog, een mooi filmpje of een positieve tweet. Of er zelfs voor betalen. Het mag. Maar de persoon die de blog schrijft of de tweet stuurt moet zich ook aan deze Reclamecode Social Media houden. Die verantwoordelijkheid ligt bij beide partijen. Dat wil zeggen dat u als adverteerder de blogger of andere persoon op de hoogte moet stellen van deze Reclamecode en uit moet leggen dat hij of zij bij de uiting moet vermelden voordeel te hebben gehad bij plaatsing.

Charlotte Meindersma is jurist voor de creatieve sector en ondernemers. Ze is eigenaar van Charlotte’s Law & Fine Prints.