Gratis af te halen: complete zwart-wit doka, tel. 0320-24….. Een piepklein zinnetje in de krant. Maar tegelijkertijd vertelt het een hele geschiedenis. Vertelt het wat er zich in onze tijd afspeelt. Over de digitale revolutie in de fotografie. Over de evolutie van de wegwerp- naar de recyclemaatschappij. En over internet, dat hele retailsectoren laat verdwijnen. De fotovakhandel in dit geval.
Het is nog niet eens zo heel lang geleden, dat een beetje winkelstraat een of meer fotozaken had. Je kon er filmrolletjes kopen. Of een spiegelreflex, of een polaroid. Je kon er foto’s laten ontwikkelen, of doka-spullen kopen om het zelf te doen. Nu koop je al die spullen online, bij een Duitse of Chinese shop. En ‘ontwikkelen’ heet tegenwoordig online publiceren, op Flickr.com. De vraag is: wat hebben al die fotovakhandelaren fout gedaan? Hoe komt het dat zij zich en masse, als lemmingen, door internet naar de afgrond lieten voeren? En hoe komt het dat zelfs grote concerns als Kodak letterlijk buiten beeld raakten?
Anderen overkwam hetzelfde. Ik denk aan boekhandels, muziekzaken, reisbureaus, tijdschriften, videotheken en mobieltjesverkopers. Allemaal links en rechts ingehaald door online ondernemers zoals u. Wat deden ze fout? Hoe komt het dat niet een paar winkeliers zich de kaas van het brood lieten eten, maar dat ze dat allemaal overkwam?
Binnenkort zijn aan de beurt: wijnwinkels, computerketens, bruin- en witgoed. Het gaat van klein naar groot. Let maar op. Alles wat in een postdoosje past, kun je wel ergens online bestellen. Dus mobieltjes: logisch. Laptops: ook. Ik voorspel: du moment dat iemand verzint hoe je een tv of een wasdroger kostenefficiënt bij de consument krijgt (en tegelijkertijd de oude troep mee terug!), kunnen ketens als Expert of BCC hun stenen winkels sluiten. En weer zullen ze massaal hun eigen boot gaan missen. Maar waarom? Waarom zijn ze niet zelf die vernieuwers?
Ik heb ’t vraagstuk voorgelegd aan de uitgever van het meest gezaghebbende vakblad voor de bruin- en witgoedbranche: ERM. Zijn stelling: wit- en bruingoedzaken zullen nooit verdwijnen. Die andere sectoren, oké, dat zijn toch vooral spullen die een lage servicegraad vragen. Een boek is een boek, daar heb je in principe geen verkoper voor nodig. Maar een tv: die moet je zien. Daar heb je advies bij nodig, het moet gebracht en aangesloten worden. ERM kortom, stelt dat naarmate de servicebehoefte groter is, de kans kleiner is dat het online gekocht zal worden. Daar zit wat in.
Toch heb ik m’n twijfels. Dachten PC-makers dat ook niet? Toen kwam Dell … En in de VS maken ze auto’s die alleen via internet gekocht kunnen worden. Dat is een teken aan de wand. Het is erg lang geleden, maar ooit sprak ik een bankmeneer. Ik zei: ‘Er komt een dag, dat iedereen geld en verzekeringen uit een machine haalt, op straat.’ (Dat kon ik gemakkelijk voorspellen, ik had zoiets net in Parijs gezien). De bankmeneer wist het zeker: onmogelijk, mensen zullen altijd om de service van het kantoor blijven vragen.
Hoe meer kranten je leest, hoe minder je van de wereld weet. Dus als een wijnimporteur, een horlogezaak of een bruingoedketen zegt: ‘dit overkomt mij niet, ik ben onmisbaar’, dan weet ik: het is een soort tunnelvisie waardoor hij zeker ‘het momentum’ gaat missen. In ieder geval heeft het er mee te maken dat een objectieve visie op de toekomst niet ontwikkeld wordt als je met je neus in de tv’s zit. De opvolger van Dixons, van Expert of van ‘Everyday Low pricing, High service’? Dat wordt vast een scholier die het nu zelf nog niet weet, maar die over een jaar of 5 een miljoen tv’s verkoopt. Niet via internet, maar via mobile telefoon.
'Maar een tv: die moet je zien. Daar heb je advies bij nodig, het moet gebracht en aangesloten worden.' Iedere online retailer in consumentenelektronica die ik spreek (in het komende nummer van Twinkle hebben we Impact Retail, BCC en het nieuwe Deal-factory) heeft het over het onderscheidende vermogen door bijvoorbeeld door advies, ('s avonds) bezorgen en installeren. Dus dat zal de drempel niet zijn. En dat je een tv moet 'zien' klinkt me ook wat achterhaald in de oren. Dat zeiden we van kleding ook (passen, voelen etc). Maar ik denk ook niet dat de discussie moet zijn of de winkel in de straat verdwijnt, maar wat de winkelier in de straat met andere kanalen doet (cross channel).
Ik hoop niet dat iets verdwijnt. Dat zou ik als consument vervelend vinden. Want 'kijke, kijke, nie kope' -winkelen dus- is veels te leuk. Veel retail krijgt wel met zekerheid een andere 'business vorm', zoals bij fotografie en video gebeurd is. Of zoals de makelaars overkwam. Het artikel verwijnt niet, de retail ook niet, alleen de manier waarop en de uitvoerder wijzigen. Mobieltjes verdwenen ook niet echt uit het straatbeeld, komen er zelfs weer in terug, zie CoolBlue. Maar die nieuwe business vormen worden geintroduceerd door nieuwkomers, dat is wat ik beweer. Dus ja, tv's worden in toenemende mate online besteld en 's avonds gebracht, maar in de toekomst niet meer door BCC. Op de een op andere manier zullen ook zij het afleggen tegen de nieuwe Coolblue's die in hun tak van sport plotseling op zullen duiken. Dus cross chanel? zeker doen, maar het helpt niet. Waarom niet? Omdat het gedaan wordt vanuit een business vorm die al op het punt staat om ingehaald te worden, ingehaald zal worden. BCC moet zichzelf dus opnieuw uitvinden zoals dat heet. Investeren in nieuwe modellen naast het huidige, en niet (met cross channel) blijven voortborduren op de huidige manier van werken.
Even een check van het bruin en witgoed in mijn eigen huishouden: - TV? Al 15 jaar dat kleine minitv'tje dat we ooit van iemand hebben gekregen. - Wasmachine? Via een webwinkel gekocht, netjes afgeleverd en geinstalleerd. Prima service. - Oven/fornuis? Via marktplaats. - Koelkast? Via een webshop. - Laptops? Via dell. - Tomtom? Via een webshop.
Is het beroepsdeformatie en ben ik de enige die de verkoper in de winkel schuwt? Ik denk dat we die uitgever toch nog een keer moeten waarschuwen.
Ik ben het niet met je eens dat cross channel voortborduren is op het huidige business model. Multichannel wellicht, maar cross channel op zichzelf vergt al een nieuw businessmodel.
Ook een tv moet je allang niet meer zien. Misschien ben ik zelf veel te eigenwijs, of te kritisch, maar een tv kun je volgens mij helemaal niet optimaal beoordelen in een winkel. Er staan er tig naast elkaar, waarvan sommige modellen waarvan je wéét dat ze goed beeld zouden moeten geven zo droevig staan ingesteld (of af fabriek zo, geen idee) dat je al meteen ieder vertrouwen in de objectiviteit van de winkel verliest.
Ik heb mijn nieuwe tv geselecteerd door recenties te lezen op zeer technisch georienteerde websites op het gebied van HDTV, toen wist ik het model wat ik moest en zou hebben. Het werd de Sony 46W4000, ik heb hem via Komplett.nl besteld en ik heb zowel van mijn tv als het hele aankoopproces nog geen seconde spijt gehad.