Bijna alle publieke omroepen hebben een webshop. Maar past een webwinkel wel binnen het beleid van een publieke omroep? En wat mag wel en wat niet? De regels van de Mediawet zijn net aangepast, maar de ontwikkelingen gaan snel. Een kijkje in de shops van EO en KRO.
Tekst: Kim de Vries
Verkoop door omroepen is niet nieuw. Teleac verkoopt al jaren op grote schaal producten aan consumenten. Tegenwoordig verkopen acht van de tien publieke omroepen producten via een webshop. Opvallend genoeg lopen de religieuze omroepen op digitaal shopgebied voor op de rest.
Spanningsveld
Henk Nennie-van Gemeren is crossmediaal uitgever bij de Evangelische Omroep (EO) en onder andere verantwoordelijk voor de webshop. 'Wij hebben een actief digitaal beleid: als omroep word je geacht crossmediaal bezig te zijn. Dit betekent voor de EO onder andere dat aan ieder EO-programma een website hangt en in de EO-webshop bijpassende producten verkrijgbaar zijn.'
Maar hoe past een webshop binnen het beleid van een publieke omroep? Het Commissariaat van de Media dat alle nevenactiviteiten van de publieke omroepen toetst, heeft de Mediawet recent aangepast aan de exploitatie van webshops. Op 14 augustus 2008 is vastgelegd wat wel en niet mag in het besluit 'Publieke omroepen en de verkoop van producten via de website'. Het verkopen van producten van derden via de website is toegestaan als de verkoop plaatsvindt via een separate webwinkel en deze verkoop als nevenactiviteit is gemeld en getoetst. De activiteit dient verder een relatie te hebben met de hoofdtaak, geen schade aan de hoofdtaak toe te brengen en niet concurrentievervalsend te zijn. Dit betekent in de praktijk dat er marktconforme prijzen berekend moeten worden en dat de webwinkel van de omroep alleen producten mag verkopen die een relatie hebben met een programma of de betreffende omroep. Nennie-van Gemeren: 'Een programma dat we niet eerder hebben uitgezonden, mogen we niet verkopen. Met de webshop werk je echter altijd in een spanningsveld wat wel en niet mag. Wij hebben te weinig timeslots om geregeld films in het religieuze genre uit te kunnen zenden. Om tegemoet te komen aan onze leden, zouden we die dus graag aan willen bieden via onze shop.' Nu zijn dit alleen films die de EO ooit heeft uitgezonden.
Kassuccessen
'De Rail Away-series hebben een gigantische doelgroep. Dat verkoopt heel goed', vertelt Nennie-van Gemeren. 'Maar wij hebben ook een missionaire kant. We hebben bijvoorbeeld samen met een partner een Jongerenbijbel uitgegeven waar al ruim 50.000 exemplaren van zijn verkocht. De EO opereert natuurlijk in een specifiek segment. Met programma's over royalty en opvoeding bereiken we de massa, maar verder hebben veel programma's een christelijke signatuur.'
Ook de Katholieke Radio Omroep (KRO) grijpt terug op haar signatuur. Frank Weijers, salesmanager bij de KRO: 'De producten die direct raken aan de identiteit van de KRO lopen het best - detectives en dramaseries en daarnaast spirituele artikelen. Het 'Boer zoekt Vrouw-kookboek' is een generieker product en doet het in onze eigen shop relatief minder goed dan in andere winkels.'
Weijers is onder andere verantwoordelijk voor de webshop en de verkoop van producten die gelieerd zijn aan KRO-programma's. 'De KRO wil meer bieden dan alleen televisie- en radioprogramma's. Met de webshop beogen we de band met leden en de volggroepen van de KRO te versterken. Binding is dus één reden om een webshop te exploiteren. De tweede reden is de winstmarge."
God & Geld
Ook voor de EO zijn dit de twee belangrijke redenen voor een actief webwinkelbeleid. 'Ons beleid is gebaseerd op de twee G's of de twee M-en', lacht Nennie-van Gemeren. 'God en Geld of Money and Mission, net hoe je het wilt noemen.' Maar het verwoordt heel goed hoe het EO-webshopbeleid eruit ziet. 'Wij willen onze missie zo breed mogelijk uitdragen, ook via de webshop. Daarnaast is de webshop voor ons een manier om extra inkomsten te genereren die we weer in kunnen zetten om onze missie zo goed mogelijk uit te dragen.' Geld verdienen is dus belangrijk, maar meten doen de omroepen nog weinig. Feitelijk staan de webshop-activiteiten nog in de kinderschoenen. Voor de KRO is de webshop van ondergeschikt belang. 'Dit is absoluut iets wat we 'erbij doen', legt Weijers uit. 'Ruimte voor concurrentieanalyses en dat soort zaken heb ik niet. We hebben 4.000 tot 5.000 unieke bezoekers per week. Ik denk niet dat dat veel is, maar de conversieratio ligt wel erg hoog.' Dat de oudere doelgroep van de KRO misschien niet zo snel online te vinden is en de KRO daardoor minder bezoekers trekt, vindt Weijers een 'achterhaald' idee. 'Het is inderdaad zo dat wij een relatief oudere groep bedienen, maar die groep is ondertussen echt wel handig online. Het is nog steeds mogelijk om producten bestellen door een bon uit de gids te knippen en op te sturen, maar het aantal bestellingen dat op die manier binnenkomt, neemt snel af.'
De KRO is dan ook van plan om de online-activiteiten verder uit te breiden. 'Ieder jaar groeien we met tientallen procenten, het einde is nog niet in zicht en er kan verder uitgebreid worden met fysieke producten. Daarnaast kijken we naar de digitale verkoop van programma's, maar dat speelt niet op de korte termijn', zegt Weijers.
De EO zet op jaarbasis met de webshop en de verkoop van productlicenties aan uitgeverijen en platenmaatschappijen, zo'n twee miljoen euro om. Hoeveel daarvan precies uit de webshop komt, vindt Nennie-van Gemeren moeilijk te zeggen. 'Het percentage verschilt per jaar. Als er een goede serie in licentie wordt verkocht, komt daar een groot deel van de inkomsten vandaan. Ook de dvd-verkopen via wederverkopers vormen een groot aandeel van het bedrag.' Waar de inkomsten naartoe gaan? Nennie-van Gemeren: 'Onze EO-Jongerendag wordt niet betaald uit overheidsgeld, maar er moet wel extra geld naartoe. Dat komt onder andere uit fondsenwerving, maar ook uit onze bladenexploitatie en productexploitatie. Ook hebben wij als enige omroep een afdeling nazorg, waardoor mensen na een uitzending nog na kunnen praten of vragen kunnen stellen. Dat moet ook betaald worden. Het is voor ons dus van belang om extra geld te verdienen.'
Up-to-date
En op technisch gebied? Bij de EO is de webshop in ontwikkeling. De huidige shop is helemaal binnenshuis gebouwd. Dat geldt niet voor de nieuwe website, die in de planning staat. Nennie-van Gemeren: 'Onze core business blijft televisie, daar moeten we ons voornamelijk op richten. We blijven de webshop wel zelf exploiteren, maar voor de ontwikkeling en bouw zoeken we een andere partij. De verwachting is dat we in de eerste helft van 2009 het totale aanbod via deze nieuwe site kunnen aanbieden. Op één site kunnen bezoekers dan lid worden, producten kopen en uitzendingen downloaden. Uiteindelijk willen we dat alles aan elkaar gelinkt wordt. Jongeren kunnen straks in de webshop kaartjes voor de EO-Jongerendag bestellen, waarbij ze direct een EO-Jongerendag-cd aangeboden krijgen of de mogelijkheid om het laatste programma JONG te downloaden en lid te worden van ons jongerenblad.'
'Up-to-date blijven in het webshopland-schap is zeker belangrijk', vindt ook Weijers. 'Wij letten op dat we goede betaalmogelijkheden bieden en vinden betrouwbaarheid belangrijk. We zullen ons niet snel te buiten gaan aan de nieuwste snufjes, maar we gaan zeker met de tijd mee.'
Dit artikel verscheen eerder in Twinkle 08-2008
Er is op dit moment 0 keer gereageerd op:
Money and Mission
Je kunt niet meer reageren op dit artikel.