Onderzoek: ook jongeren trappen er online in

We lezen vaak dat ouderen moeite hebben om online het onderscheid te zien tussen echt en nep. En dus regelmatig in de problemen komen doordat ze in oplichtingsstreken vallen. Wat dat betreft heeft de jeugd zeker de toekomst, want ook jongeren hebben daar last van.

Dat blijkt uit onderzoek van Stemmingmakers, een onderdeel van Scholieren.com, en het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid, onder 658 jongeren in de leeftijd van 13 tot en met 18 jaar. Het gaat hier vooral om havo- en vwo-leerlingen.

Op de vraag: ‘Ben jij weleens online opgelicht?’ geeft nu ruim een derde aan dat dit het geval is. Dat is iets meer dan in 2017, toen het onderzoek voor het laatst werd uitgevoerd. Groot verschil is het aantal scholieren dat ‘Nee’ heeft geantwoord, 64,6 procent toen vergeleken met 46,7 procent nu.

Aankoopfraude via webshops komt het meest voor. Op plek twee staat aankoopfraude bij een tweedehands aankoop. De scholieren konden hier meerdere antwoorden geven. Antwoorden in de tabel hieronder zijn op basis van het aantal keer dat hiervoor is gekozen.

Naïviteit kent geen tijd

Je zou denken dat de jeugd van tegenwoordig goed op de hoogte is van de online gevaren. Niets is minder waar. Sterker nog, ze verwachten dat het hun zelf zelden overkomt, terwijl uit de cijfers een ander beeld naar voren komt. Op de stelling: ‘De kans is klein dat ik zelf slachtoffer word van online oplichting’, zijn dit de antwoorden:

Waarom denken veel jongeren dat ‘het’ hun niet zal overkomen? Op die vraag geeft bijna 42,4% aan dat ze goed zijn in het herkennen van verdachte situaties. Maar ze doen meer, namelijk:

De onderzoekers vatten de resultaten als volgt samen: ‘Deze resultaten samen scheppen een beeld van middelbare scholieren die overtuigd zijn van hun capaciteiten om online oplichters door te hebben. Als het dan toch mis gaat, en die kans achten scholieren dus vrij klein, dan is er regelmatig sprake van schaamte. Voor anderen lijken scholieren milder te zijn, want zeggen dat slachtoffer worden van online oplichters je eigen schuld is gaat de meesten toch te ver.’

Bron: ‘Online oplichting en jongeren: een inkijk in hun ervaringen’, Stemmingmakers.