Van showstoppers naar showmakers in stadslogistiek

Nederland telt inmiddels tientallen stadshubs, locaties die specifiek zijn opgezet om ontvangers in binnensteden efficiënt gebundeld en emissievrij te bevoorraden. Maar moderne stadslogistiek wordt pas echt een succes als verzenders, ontvangers, consultants en stadslogistieke dienstverleners stappen gaan zetten. Deze stappen moeten niet vrijblijvend zijn en bij voorkeur ook nog eens onomkeerbaar. De overheid kan op vele manieren een actievere rol spelen om deze maatschappelijk wenselijke vorm van distributie te stimuleren.

Dat schrijft de expertgroep Next-level City Logistics, onderdeel van ShoppingTomorrow. In hun bluepaper presenteren de experts oplossingsrichtingen voor de belangrijkste ‘showstoppers’ op het gebied van stadslogistiek. Ook wijzen ze op positieve initiatieven, die zijn gestart vanuit de vraag: wat kan er wél?

Gebundeld en uitstootvrij

Gebundelde logistiek vanaf de rand van de stad én de overslag naar uitstootvrij transport maken stadslogistiek onderscheidend van ‘gewone logistiek’. Er moet een zo klein mogelijk beroep gedaan worden op het wegdek van de stad. En het beroep dat nog op het wegdek wordt gedaan, moet ook nog eens stil en schoon zijn. De experts spreken daarom wel van ‘de crème de la crème van de logistiek’. In hun bluepaper concentreren zij zich niet op de logistiek van webwinkelpakjes voor consumenten, maar op de veel grotere stroom van leveringen aan winkels en andere bedrijven.

Doorbraak

Diverse stadslogistiekinitiatieven die afgelopen decennia het licht zagen, blijken nu niet meer te zijn dan een lege website. Maar het stadshub-concept staat volgens de expertgroep nu op het punt van doorbreken; de eerste zwarte cijfers worden geschreven, de eerste overheidsaanbesteding is gegund, de eerste grote bedrijven zoeken actief naar landelijke opschaling. Veel hoop is gevestigd op het doorpakken op de afspraken in het Klimaatakkoord. “Emissievrije zones zijn een belangrijke voorwaarde om van enkele koplopers naar meer massa te komen in duurzaam gebundeld transport”, aldus de experts. “De overheid moet daarin niet verslappen en ondernemers moeten de kansen grijpen die dit biedt. We moeten het dus gewoon gaan doen!”

Showstoppers

Op basis van literatuurstudie en onderlinge bijeenkomsten heeft de expertgroep, voorgezeten door Capgemini en gehost door PostNL, een lijst met zestien belemmerende factoren opgesteld. De vier belangrijkste, financiën, schaal, ict en complexiteit, worden in de bluepaper besproken. Daarbij worden ook oplossingsrichtingen genoemd, zoals het transparant maken van kosten en baten (financiën), het bundelen van verladers met behulp van onafhankelijke derden zoals belangen- en brancheorganisaties, hergebruik van de vele praktijkervaring, en betrokkenheid van de overheid als launching partner (schaal). Ook kunnen bewezen oplossingen uit de ‘gewone’ logistiek worden gebruikt, kunnen hub-operators aan elkaar worden gekoppeld, en kan aan standaarden voor data-uitwisseling worden gewerkt (ict). Ten slotte kan samenwerking tot veel verbetering leiden, bijvoorbeeld door lessen te delen en van elkaars elektrische voertuigen gebruik te maken (complexiteit). Gemeenten kunnen helpen om zero-emissie-privileges te geven, zoals ruimere venstertijden, gebruik van busbanen en meer laad- en /losmogelijkheden.

Rol van de overheid

Ook op andere manieren kan de overheid een actievere rol spelen om deze maatschappelijk wenselijke vorm van stadsdistributie te stimuleren. Bijvoorbeeld door bij haar inkoop zelf emissievrije en gebundelde levering af te dwingen, door gerichte subsidies te verschaffen en door duidelijke en vooral tijdige regelgeving. Doorpakken op intenties ten aanzien van emissievrije zones en heldere subsidieregels van zero-emissie-voertuigen is cruciaal. In de zogenoemde ‘Haagse Hub’, waarbij milieuwinst als leidraad is genomen, speelde de overheid een belangrijke voortrekkersrol als launching customer.

Positieve initiatieven

Er zijn nog genoeg uitdagingen bij het vast verankeren van een stadslogistieke infrastructuur in de Nederlandse logistiek, concludeert de expertgroep. Er moeten stappen worden gezet om op te schalen, maar er is steeds meer ervaring die als hefboom gebruikt kan worden. In de bluepaper belicht de expertgroep positieve initiatieven van verladers zoals de Technische Unie en van logistieke dienstverleners zoals CB. Ook komen diverse stadshub-operators waaronder Goederenhubs, City Hub en SimplyMile aan bod, allemaal gestart vanuit de vraag: wat kan er wél?

Bluepaper

De bluepaper van de expertgroep Next-level City Logistics is gratis als download beschikbaar op de site van ShoppingTomorrw.

Twinkle besteedt de komende tijd aandacht aan de bevindingen van onderzoeksplatform ShoppingTomorrow. De expertgroepen publiceerden hun conclusies eind oktober in de bundel ‘The Next Chapter – Versneld vooruit’. Op de site van ShoppingTomorrow zijn de bluepapers gratis te downloaden. Samenvattingen daarvan vind je in ons dossier.