Cook and Becker: de kunst van videogame art

De gaming wereld is de afgelopen decennia uitgegroeid tot een volwassen miljardenbusiness. Miljoenen exemplaren van games als Grand Theft Auto, Battlefield en The Witcher vliegen over de virtuele toonbank. Veel mensen weten echter niet dat er ook een groeiende groep kunst- en gameliefhebbers geïnteresseerd is in het visuele ontwerp van videogames.

Wereldleider op dat gebied is de Nederlandse webspeler Cook and Becker, gesitueerd in Utrecht. Het bedrijf is acht jaar geleden opgericht door Maarten Brands, samen met zijn broer Ruben. Beiden hebben een verleden in gameontwikkeling en een liefde voor beeldende kunst. Vanwege hun eigen interesse waren ze op zoek naar hoogwaardige prints van ontwerptekeningen, studies en concept art uit videogames. Maar dat aanbod bleek zeer beperkt, waarop de broers Cook and Becker oprichtten. Maarten Brands: ‘Toentertijd kon je wel posters krijgen, soms ook wel in een iets betere kwaliteit dan normaal, maar dat was het dan ook wel. Wij waren in 2011 de eersten met het idee om ons echt op de serieuze liefhebber en verzamelaar te richten.’

Dat idee is als volgt: Cook and Becker werkt samen met illustratoren, grafisch designers en kunstenaars uit de hele wereld en met creatieve teams van grote gamestudio’s als Blizzard Entertainment, Guerrilla Games en Bethesda Softworks. Brands: ‘Bij een grote game of film wordt er heel veel grafisch ontwerp en concept art gemaakt aan het begin van de productie. Zo’n heel spel wordt uitgetekend en ontworpen, voordat alles geprogrammeerd wordt, geanimeerd en gemodelleerd in 3D. Van die vroege ontwerpen en tekeningen maken wij hoogwaardige prints. Ook huren we illustratoren in om bijvoorbeeld een nieuwe poster of print te maken voor een game. We richten ons echt op de collectibles fan; gamers die liefhebber zijn van een bepaalde game en daar iets van willen verzamelen. Dat kan zijn een stuk art, maar ook een boek.’

Opvallend is dat Cook and Becker – afgeleid van het Nederlandse woord koekenbakker – ook voor officiële gaming art en designproducten van de studio’s zorgt. Zo wordt het bedrijf regelmatig gevraagd om een verzamelaarsbox of kunstprint te maken als een grote game wordt uitgebracht.

IT’ers, juristen en dokters

Veel Nederlandse klanten heeft Cook and Becker niet, ongeveer 98 procent van de sales komt uit het buitenland. Frankrijk, Duitsland en Japan zijn goede markten, maar 60 procent van de omzet komt uit de Verenigde Staten. Brands: ‘Onze doelgroep bestaat uit kunstliefhebbers met een passie voor games en mensen die iets bijzonders in huis willen hangen. Mensen met een professionele carrière die kapitaalkrachtig zijn. Mensen die ook de basis vormen voor de algemene kunstmarkt. Denk aan IT’ers, juristen en dokters, maar ook aan andere designers. Daarnaast leveren we aan musea. Onze prints zijn van museale kwaliteit en worden in zeer beperkte oplage gemaakt en voorzien van een certificaat van echtheid. Dat wordt getekend door onze masterprinter en door de studio of kunstenaar in kwestie.’

Kijken, kijken …

Het gevolg is dat het assortiment van Cook and Becker voornamelijk bestaat uit producten die soms voor wel duizenden euro’s worden aangeboden. En dat is wellicht de reden dat de Nederlandse consument er nog niet om staat te springen. Brands: ‘Wij richten ons op grote kunstkooplanden. Nederland loopt daarin wat achter. De salescyclus van de Nederlandse consument is ook een stuk langer dan die van bijvoorbeeld een Amerikaan. Die geeft veel meer geld uit zonder dat hij een product hoeft te zien. Een Nederlander wil vaak eerst even kijken voordat hij iets koopt. Vandaar dat we ook een zichtlocatie hebben in Utrecht. Alleen het model van een fysieke galerie is achterhaald en tot een bepaald prijsniveau werkt e-commerce veel beter, zeker met een internationaal publiek.’

De game-industrie heeft te maken met een snelle digitalisering. Veel consumenten kiezen ervoor om een game digitaal aan te schaffen en direct op hun console of computer te downloaden. Als gevolg hiervan neemt de oplage van fysieke exemplaren in rap tempo af. Brands: ‘Gek genoeg speelt dat ons juist in de kaart. Mensen willen geen doosje of dvd meer, maar liefhebbers ontvangen toch graag een fysiek product: het beeldje, boek of een poster. Daar zien wij kansen om uit te breiden in hoogwaardige designproducten voor een volwassen publiek.’

Foto: Battlefield 4 van DICE

Films

Uitbreidingsmogelijkheden ziet het bedrijf ook in de filmwereld, die volgens Brands de afgelopen jaren steeds meer overeenkomsten heeft met de gaming wereld. ‘De grootste ontwerpers en kunstenaars van games werken ook aan bijvoorbeeld de grote Marvels en Star Wars-films. Het is een beetje hetzelfde proces. De grote blockbusters bestaan tegenwoordig ook voor 80 procent uit door computer gegenereerde beelden.’ Door die overlap ziet Brands veel kansen voor Cook and Becker. Een assortiment in film art ziet hij dan ook zeker zitten, echter: ‘Het is bij films lastiger dan bij games. Je hebt veel meer te maken met productrechten, uitgevers en portretrechten. Zo wilden we iets met de Terminator-films doen toen we erachter kwamen dat je wel wat met die films mag doen, maar niets met hoofdpersoon Arnold Schwarzenegger erin, want dat moet je weer apart regelen. En, momenteel lastig, is dat Disney zo groot is. Als je met hen wilt onderhandelen dan heb je met heel dikke contracten te maken. De royalty’s zijn zo hoog, dat het een uitdaging is om dat terug te verdienen met een limited edition product.’

Bij game studio’s ligt dat heel anders. Ondanks dat dit miljardenbedrijven zijn, is het makkelijker om met hen te onderhandelen en staan ze ook meer open voor partijen als Cook and Becker, stelt Brands: ‘Zo hebben we bij CD Projekt RED uit Polen, ontwikkelaar van de populaire videogame The Witcher, hun kantoor in Polen aangekleed met kunst, en in ruil daarvoor hebben we de rechten om limited editions uit te geven van die kunst.’ Maar ook bij gamestudio’s kan het lastig zijn. ‘Rockstar Games bijvoorbeeld, bekend van Grand Theft Auto en Red Dead Redemption, heeft fantastische art, maar is notoir ingewikkeld als het gaat om het krijgen van licenties en rechten’, legt Brands uit. ‘Ze doen vrij weinig op het gebied van merchandising. Maar wij hebben wel werk voor ze gemaakt; we hebben hun kantoren in Engeland en New York voorzien van gaming art. De rechten voor een publieksuitgave hebben we helaas nog niet gekregen, maar die van Grand Theft Auto staan hoog op onze verlanglijst.’

Game-omzet
De afgelopen jaren groeide de game-industrie enorm. Volgens een rapport van marktonderzoeker SuperData behaalden de game-industrie ‘en gerelateerde bedrijfstakken’ in 2018 een opbrengst van circa 120 miljard dollar. Daarmee is deze tak van sport groter dan de film- en muziekindustrie samen. De laatste jaren zijn vooral games als Fortnite groot. Daar wordt de omzet voornamelijk behaald door microtransacties – aankopen binnen elk spel. Ook de verkoop van games zelf blijft groeien.