Kluisjeswanden: komt er nog wel een doorbraak?

Al jarenlang wordt onbemande kluisjeswanden een gouden toekomst voorspeld. Handig toch, 24/7 afhalen? Toch komt die toekomst maar niet dichterbij.

Over vijf jaar wordt een kwart van de online bestellingen bezorgd op een onbemande locatie zoals een kluisjeswand of pakketautomaat. Dat voorspelde onlangs de expertgroep Innovatie & e-Fulfilment van onderzoeksplatform ShoppingTomorrow. Als die voorspelling uitkomt, betekent dat een flinke groei van deze bezorgwijze. Het wil namelijk niet bepaald vlotten met het consumentengebruik van kluiswanden in Nederland. Wanneer wordt het payback time? Robin Dragstra, eigenaar van de Buren, dat kluisruimtes verhuurt aan bedrijven en particulieren, is hoopvol. ‘We bestaan nu zes jaar en in het laatste halfjaar zijn we in omvang verviervoudigd. Grote vervoerders als DHL, DPD, bpost en UPS maken gebruik van ons netwerk. Inmiddels beschikken we over meer dan tweehonderd vestigingen in Nederland en België.’ Dat laatste is mede te danken aan het substantiële belang dat bpost vorig jaar nam in De Buren.

Dat de Nederlandse marktleider PostNL niet samenwerkt is een belangrijke verklaring voor de tragere ontwikkeling in de thuismarkt, zegt Dragstra. ‘Maar onze uitgestoken hand naar PostNL is er nog steeds.’

Nadat een proef op treinstations mislukte, verwacht PostNL meer van zijn eigen Pakket- en Briefautomaten in woonwijken. Dit zijn onbemande afhaalpunten in verschillende groottes die door middel van een unieke code – die de consument per sms of mail ontvangt – geopend kunnen worden. Net als de andere geïnterviewden voor dit artikel denkt PostNL dat een oplossing dicht bij het huis van de consument de meeste kans op succes heeft. De resultaten van een proef van PostNL in Almere en Limburg zijn positief, zegt woordvoerder Hanne Kluck. ‘80 procent is heel tevreden over deze automaten en volgens consumenten zijn ze veilig in gebruik.’ PostNL breidt de proef uit met twaalf nieuwe Pakket- en Briefautomaten in Tilburg.

Taak voor de overheid

Roy Lenders van Topvitamins.nl is lector Supply Chain Management aan Fontys Hogescholen en lid van de expertgroep. Hij legt uit dat de voorspelling van de groep is gebaseerd op de verwachting van 25 grote webwinkelbedrijven. ‘De cijfers verrassen mij niet. Op dit moment wordt 15 tot 20 procent van de bestellingen bezorgd op zowel bemande als onbemande punten. Daarbij is er een duidelijke trend naar onbemande punten.’ Toch verwacht hij dat de doorbraak moeizaam zal zijn. ‘Omdat de vier grote partijen, GLS, PostNL, DPD en DHL, grote moeite hebben met samenwerken. Daarom loopt het ook zo traag voor een onafhankelijke aanbieder als de Buren. Als postbezorgers niet beter gaan samenwerken, zullen de kluisjeswanden nooit massaal worden gebruikt.’

Lenders vindt dat ook de overheid hierin een verantwoordelijkheid heeft. ‘Uiteindelijk is dit toch een infrastructureel probleem. En het is de overheid die in zijn maag zit met al die bestelbusjes op de weg. Die kan als onafhankelijke partij boven de commerciële partijen staan.’

Jan Minnee van Retourplaza.nl (eveneens lid van de expertgroep) ziet ook een belangrijke rol voor de overheid weggelegd – vooral de lokale overheid. ‘Gemeenten en vervoerders moeten samen optrekken. Gemeenten moeten voor de locaties gaan zorgen en vervoerders zouden veel meer met elkaar moeten samenwerken. Dat is de sleutel voor de oplossing in de voor iedereen groeiende pakketmarkt.’ Hij noemt Mypup Pick Up Point als inspirerend voorbeeld. ‘Die organisatie levert pakketten af in kluisjes die bij bedrijven staan, zodat de consument onder werktijd niet thuis hoeft te zijn.’ Het is bijna een blauwdruk voor succes, zegt Minnee. ‘Wat Mypup doet met werkgevers en hun werknemers, kun je als principe vrijwel een-op-een vertalen naar een model waarin de overheid deze faciliteit biedt aan burgers, samen met de vervoerders.’

Straatbeeld

Willy van Knippenberg van Novus Fumus (lifestyle webwinkel in e-sigaretten, wijn, baardverzorging en scheerproducten, speelkaarten en rugzakken) is onlangs overgestapt van PostNL naar UPS. ‘Eén van de voornaamste redenen hiervoor is het grote aantal afhaalpunten dat UPS heeft in heel Europa’, zegt de ondernemer. ‘We zien dat steeds meer van onze klanten daar gebruik van maken. Een afhaalpunt met pincode of opening via een app lijkt mij de volgende stap. Ik ben het dus wel eens met de expertgroep. Lege kantoorpanden en winkelruimtes kunnen straks dienst doen als afhaalpunt, eventueel gecombineerd met pop-upshops. Een nieuwe invulling van ruimtes in straten die webwinkels ook de mogelijkheid geven om met hun naam onder de aandacht te komen.’ Nieuw risico daarbij is wel het kraken van kluisjes, voegt hij daar aan toe. ‘Maar hiervoor zal de markt wel met een oplossing komen.'

Lees ook: Is de tijd wel rijp voor stand alone pick-up-points? (Twinkle 9-2016)