De cookiewetgeving komt eraan. De algemene mening onder online profesionals is dat de nieuwe wetgeving té verregaande gevolgen heeft. We weten dat er veel verandert voor advertentienetwerken, maar wat betekent de nieuwe wetgeving voor webwinkeliers?
Tijd voor een overzicht van de impact en mogelijke oplossingen, inclusief een 'cookie actielijst' voor webwinkeliers.
Tekst: Bart ter Steege
Kortweg zijn cookies kleine bestanden (getallen en letters) die informatie verzamelen over individueel surfgedrag. Deze bestandjes worden ongevraagd op de computer opgeslagen en maken het mogelijk de gebruiker (aan de hand van een cookie) te herkennen. De wijziging in de cookiewetgeving houdt nu grofweg in dat gebruikers van te voren toestemming moeten geven voordat er een cookie mag worden geplaatst. Deze wijziging is bedoeld om de privacy van internetgebruikers beter te waarborgen.
‘First party’ en ‘third party’ cookies
Cookies worden vaak gebruikt voor commerciële doeleinden zoals gepersonaliseerde advertenties. Cookies dragen echter ook regelmatig bij aan de relevantie en gebruiksvriendelijkheid van webshops zelf. Het gaat om twee verschillende vormen van het gebruik van cookies:
- First party cookies
Deze cookies worden door de webshop zelf geplaatst en gebruikt om de webshop beter te laten functioneren. Deze cookies onthouden bijvoorbeeld je inlognaam bij een volgend bezoek of maken het mogelijk dat artikelen kunnen worden opgeslagen in een winkelmandje.
- Third party cookies
Deze cookies worden geplaatst tijdens het bezoek aan een webshop en vervolgens uitgelezen op de andere websites die de gebruiker van de PC bezoekt. Dit zien we vooral veel terug in de vorm van gerichte advertenties (bijvoorbeeld een aanbieding van een eerder bekeken product).
Gevolgen voor webwinkels: wat verandert er?
Gelukkig lijkt de wetgever te begrijpen dat het totaal verbieden van cookies het internet niet gebruiksvriendelijker maakt. Daarom richt de nieuwe wetgeving zich voornamelijk op het gebruik van third party cookies. Tot zover kunnen webwinkeliers dus gerust adem halen. Toch zijn er ook vormen van het gebruik van first party cookies, die onder de nieuwe wetgeving vallen. En dat betekent dat er voor webwinkeliers toch het nodige gaat veranderen.
Cookies voor onder meer winkelmandjes of het onthouden van een inlognaam, die enkel en alleen voor het goed functioneren van de webwinkel zorgen, mogen in principe zonder toestemming worden gebruikt. Maar voor first party cookies die worden ingezet voor ‘commerciële doeleinden’ zullen webwinkeliers de bezoekers op voorhand toestemming moeten vragen. Te denken valt aan cookies die worden geplaatst voor bijvoorbeeld behavioural targeting en andere vormen van gericht adverteren in de eigen webwinkel. Dit geldt ook voor cookies die worden geplaatst voor het bijhouden van websitestatistieken. Daar komt bij dat wanneer cookies die zijn geplaatst voor het functioneren van de webshop óók worden gebruikt voor commerciële doeleinden (denk bijvoorbeeld aan het bijhouden van bestellingen om de webshop te personaliseren), de webshop hier toch toestemming om moet vragen.
Negeren of vragen om toestemming?
Personalisering in webshops door behavioural targeting draagt bij aan de conversie en de analyse van websitestatistieken vormt de basis van websiteoptimalisatie. Daarom zullen de meeste webwinkeliers graag gebruik blijven maken van deze cookies. Webshops staan dus voor de keuze: of ze negeren de nieuwe wetgeving en doen alsof er niets aan de hand is, of ze gaan hun bezoekers om toestemming vragen.
De gewijzigde richtlijn staat het plaatsen van cookies alleen toe 'op voorwaarde dat de betrokken abonnee of gebruiker toestemming heeft verleend, na te zijn voorzien van duidelijke en volledige informatie'. Volgens Meta Kuyvenhoven van Versteeg Wigman Sprey advocaten betekent dit op basis van de Nederlandse cookiewet, waar de Eerste Kamer in het najaar van 2011 over zal stemmen, dat:
- Er voor de webshop eigenaar geen twijfel over mag bestaan dat de gebruiker toestemming heeft gegeven voor het plaatsen van cookies. Browserinstellingen zijn in dat licht niet voldoende. Een duidelijk bericht op de website van de webshop, bijvoorbeeld via een pop-in of carrousel, is waarschijnlijk wel voldoende;
- De webshop eigenaar ervan verzekerd dient te zijn dat de gebruiker weet waar hij ‘ja’ tegen zegt, oftewel, dat helder en begrijpelijk wordt uitgelegd dat cookies voor gericht adverteren worden gebruikt.
Bij het vragen om toestemming is het voor de webshop vooral van belang dat de bezoeker zo min mogelijk gestoord wordt. Het is dus zaak om op zoek te gaan naar een elegante oplossing. Zo kan de toestemming bijvoorbeeld worden gevraagd in een pop up of lightbox venster of in een carrousel aan de bovenzijde van de pagina.
Voorbeeld van een pop up / lightbox:
Voorbeeld van een caroussel:
Helder en begrijpelijk
Verder is het van groot belang om op een heldere en begrijpelijke manier om toestemming te vragen. Linda Bustos van weblog Get Elastic geeft hiervoor de volgende tips:
- Benadruk dat de gebruiker zelf voordeel heeft aan het gebruik van cookies: betere usability en gebruiksgemak.
- Leg uit wat cookies zijn en vertel dat ze niet voor privacy schendende activiteiten worden gebruikt.
- Zorg voor een korte, begrijpelijk en scanbare tekst (gebruik bullets!).
- Bied een link naar een meer diepgaande uitleg van het privacy beleid van de webshop.
De cookie actielijst voor webwinkeliers
Vergeleken met de impact van de nieuwe cookiewetgeving voor advertentiemethodes lijkt de impact voor webshops aardig mee te vallen. Maar wanneer je als webwinkelier ervoor kiest de nieuwe cookiewetgeving niet te negeren dan is er wel degelijk werk aan de winkel:
- Stap 1. Doe een cookie-analyse
Breng in kaart welke cookies je nu in de webshop gebruikt en bepaal of deze volgens de nieuwe regels toestemming van de webshopbezoeker vergen - Stap 2. Bepaal hoe om toestemming te vragen
Formuleer je verzoek om de toestemming en bepaal in welke vorm (pop-up/lightbox of carrousel) en op welk moment je de vraag stelt. - Stap 3. Test en optimaliseer
Onderzoek het succes van je verzoek en optimaliseer je timing, de formulering en het design van je verzoek.
Bart ter Steege is consultant bij Jungle Minds. Dit artikel verscheen eerder op de site van het adviesbureau.
Eerder schreef Twinkle-blogger Sara Biersteker van ICTRecht over cookies en de gevolgen voor webwinkeliers. Haar posting vindt u hier.
Als de Eerste Kamer in november 2011 instemt, wanneer wordt de nieuwe wetgeving dan van kracht? 1-1-2012? Of direct al? Als je het antwoord weet, kan je dan ook een soort van bronvermelding geven?
De exacte ingangsdatum is wel van belang ivm het doorvoeren van de wijzigingen.
@Maarten: goede vraag, waarop ik het antwoord niet zeker weet. Wat ik wel las op de site van Thuiswinkel.org:
'De wijze waarop de Eerste Kamer het wetsvoorstel voor wijziging van de Telecommunicatiewet behandelt als hamerstuk of meer fundamenteel wordt besloten op 13 september.'
De site van de Eerste Kamer bevestigt dit, dus ik denk dat je daarna beter kunt inschatten wanneer e.e.a. doorgevoerd moet zijn. Meer over de wetgevingsprocedeure staat hier.