Prijswijzigingen na hoger btw-tarief: 'Een monsterklus'

Met ingang van het nieuwe jaar steeg het lage btw-tarief van 6 naar 9 procent. In de praktijk krijgen consumenten die verhoging in bijna alle gevallen voor de kiezen. Ook online voeren grote en kleine spelers in de betreffende branches prijswijzigingen door.

De verhoging komt exact vijftig jaar na de introductie van btw in Nederland: het lage tarief bedroeg toen 4 procent en werd in 1986 met twee procentpunt omhoog geschroefd. Het is van toepassing op etenswaren, bloemen en planten, boeken, water en bezoeken aan de kapper, musea en attracties.

Op websites van Twinkle100-spelers die vanwege hun assortiment met de tariefverhoging te maken hebben, wordt zelden tot geen melding gemaakt van daaraan gerelateerde wijzigingen. Alleen supermarkt Plus laat online weten momenteel aan het werk te zijn met de weergave van de actuele prijzen. ‘Uiteraard worden ook wij geconfronteerd met de btw-verhoging’, zegt de super tegen Twinke. ‘Het is een wettelijke maatregel, waar wij naar zullen handelen. Daarom zijn ook producten bij ons in de winkel in prijs aangepast. Wij houden de concurrentie in de gaten en passen waar nodig de prijzen aan. Dit is een regulier proces dat nu dus niet anders is.’

Naar eigen inzicht

Een woordvoerder van Albert Heijn omschrijft dat proces als een ‘monsterklus’, waarvoor diverse extra medewerkers ingezet zijn. Omdat de supermarkt zijn winkels gisteren gesloten hield, vindt de omzetting van schapkaartjes in fysieke filialen vandaag plaats. ‘Het staat wel goed in de kassa, die is leidend.’ De supermarkt heeft ervoor gekozen de prijzen van het volledige assortiment dat onder het lage tarief valt - grofweg zo'n tachtig procent - conform de tariefverhoging aan te passen. Dat resulteert lang niet altijd in afgeronde bedragen, maar Albert Heijn zegt daarbij niet van ‘commercieel interessante prijzen’ uit te gaan: ‘Gewoon wat er op de rekenmachine uitkomt, niet meer. Uitgezonderd een aantal ronde-prijzenproducten, zoals in ons borrelgemakschap: die blijven gelijk.' Alcohol- en non-food artikelen vallen ook buiten de huidige verhogingen. 'Wij zien dat alle retailers naar aanleiding van het nieuwe tarief hun prijzen verhoogd hebben, niet alleen in de supermarktbranche overigens', constateert de Zaanse grootgrutter. 'Iedereen doet dat naar eigen inzicht.’

Prijzen vooraf communiceren

Op Oudjaarsdag berichtte Distrifood over meldingen van mogelijk afwijkende beprijzing die Albert Heijn en Plus online maakten: door de btw-verhoging zou de webwinkelprijs mogelijk anders zijn dan de daadwerkelijk te betalen prijs aan de deur, waarschuwden de supers. Volgens jurist Charlotte Meindersma dient dat voorbehoud vooraf gespecificeerd te worden: ‘Naar consumenten toe moet altijd de prijs inclusief btw en alle andere toeslagen gerekend worden. Als retailers werken met de prijzen die gelden op de dag van levering, dan zou die prijs vooraf gecommuniceerd moeten worden. Het mag dus niet 'opeens' hoger zijn. Het is immers ook geen verplichting om de verkoopprijs te verhogen, alleen omdat de btw hoger ligt. Of verkopers die – voorlopig – voor eigen rekening nemen of juist meteen doorberekenen, is aan hen. Ze hadden ook in december de prijzen al mogen verhogen, waardoor ze dan in december een hogere winst zouden hebben gehad, maar waardoor de prijzen niet plotseling in januari zouden wijzigen.’

Andere regels voor boeken

Naast boodschappen vallen ook boeken onder de nieuwe maatregel: toch geldt er voor die branche een verschil ten opzichte van andere producten, legt Meindersma uit. ‘Voor boeken geldt de wet op de vaste boekenprijs: je mag dus als winkel of webwinkel niet zomaar de prijs van boeken aanpassen, ook nu met de btw-wijziging niet. Het is de uitgever die de prijs van een boek bepaalt. Je mag ze als winkel ook niet zomaar in de aanbieding doen, daar bestaat een behoorlijke set regels voor. Webwinkels die zelf boeken verkopen, moeten alleen de btw aanpassen, maar de verkoopprijs moet hetzelfde blijven. Daarnaast zijn er veel mensen die boeken in eigen beheer zijn gaan uitgeven en ook via hun eigen website de boeken verkopen. Soms doen ze dat 'ex btw'. Er zijn dan twee opties: de btw verhogen en dan de nieuwe, hogere, verkoopprijs bij het Commissariaat voor de Media melden – en in alle andere systemen doorvoeren, vooral als de boeken via het Centraal Boekhuis verkocht worden, bijvoorbeeld. Of optie twee: de btw zelf betalen en de prijs laten zoals die is. Voor alle andere producten geldt dat iedereen altijd zijn prijzen mag verhogen of verlagen.’