Internetvidetheek nog vrij leeg

De online-filmmarkt mist het long tail-effect

Betaalde streams en downloads van films zijn in Nederland nog niet echt doorgebroken. Het filmaanbod is klein, de digitale distributie in Nederland komt traag op gang. Daardoor staat de gemiddelde internet videotheek er nog wat leeg bij.

Tekst: Tonie van Ringelestijn

Zeven jaar geleden zette videoketen Blockbuster in Amerika al de eerste stappen met video-on-demand, maar het werd geen succes. Winkelketen Wal-Mart stopte afgelopen december met zijn online-fi lmverhuurdienst wegens tegenvallende cijfers. Blockbuster kocht intussen in augustus het eveneens kwakkelende Movielink. Een 'happy end' lijkt niet in zicht voor betaalde fi lmdownloads, maar er zit beweging in.

Apple maakte in januari bekend in samenwerking met zes grote filmmaatschappijen duizend films tegaan aanbieden, via het internet-tvkastje Apple TV. Het is een van de eerste keren dat de grote filmstudio's meewerken aan een beter onlinefilmaanbod.

Interessant is dat met Apple TV ook HD-streams van films de huiskamer bereiken. In Europa schieten filmstudio's en distributeurs niet op met het regelen van een goede online-distributie. Zelfs Apple biedt in Nederland geen enkele film als betaalde download aan. De catalogi van andere Nederlandse internetvideotheken zijn nog vrij schraal: weinig A-films en weinig actuele titels. 'Ik moet regelmatig filmdownloadsites uit mijn overzicht halen, omdat ze zijn verdwenen', zegt Pieter Voogt van vergelijkingssite Downloadwinkels.nl.

De afgelopen maanden sneuvelden onder meer MovieStream van Planet en 7days.be. Bij de resterende vijftien Nederlandse internetvideotheken kost het streamen van een film tussen 1 en 5 euro. Downloads die binnen enkele dagen moeten worden bekeken kosten enkele euro's meer en downloads die mogen worden bewaard zijn het duurst: van 9 tot 18 euro.

Alle Nederlandse sites bieden de fi lms aan in het Windows Media-formaat en gebruiken Microsofts kopieerbeveiliging (digital rights management, DRM). Dat wordt afgedwongen door de filmstudio's. Volgens Voogt is DRM bij films meer geaccepteerd dan bij muziek. 'Films zijn mensen al gewend te huren. DRM is minder beperkend, want vaak wil je een film toch maar één keer tot je nemen.'

Dikke contracten
In Nederland zijn de belangrijkste sites Free Record Shop, Videoland/Movie Max, Ster Videotheken, Direct Movie, Leezy.nl en DVDDownload.nl. Het loopt nog geen storm, vooral omdat filmstudio's en distributeurs te weinig films beschikbaar stellen voor video-on-demand. 'Het onderhandelen kost veel tijd. Het zijn dikke contracten en daardoor is het veel regelwerk met Amerika en Engeland', zegt Willo Schröer, manager print en digital bij de Entertainment Retail Group (ERG), het bedrijf achter Videoland en Movie Max. Het bedrijf sloot enkele maanden geleden overeenkomsten met Sony en Warner. Een andere grote maatschappij is ook akkoord met ERG, maar welke het is mag Schröer nog niet noemen.

'Via internet kun je een groep bereiken die wel wil betalen om direct te kunnen kijken, maar nooit in de videotheek komt'

De internetvideotheken van ERG hebben met tweeduizend titels de grootste catalogus in Nederland. Maar dat is nog altijd weinig vergeleken met de fysieke videotheken, waar volgens Schröer in grote vestigingen zesduizend films beschikbaar zijn. De online-filmmarkt mist kortom het long tail-effect. Zelfs Nederlandse films zijn vaak niet als downloads beschikbaar.

Een succesvolle bioscoopfi lm als 'Alles is Liefde' is sinds begin februari wel op dvd te koop, maar niet als download. Volgens commercieel directeur Rick Hartman bij distributeur A-Film komt dat deels doordat producenten geen toestemming geven en deels omdat het bedrijf zelf nog niet klaar is voor digitale distributie. 'Daar willen we deze zomer mee beginnen. We hebben vertraging opgelopen doordat we samenwerkten met het bedrijf D-Reel, maar dat is failliet gegaan'.

Beter alternatief
Hartman vindt wel dat A-Film zoveel mogelijk films on-demand moet aanbieden, om zo een legaal alternatief te bieden voor het downloaden via peer-to-peer-netwerken. 'We moeten als filmwereld niet dezelfde fout maken als de muziekindustrie door te lang met het vingertje te wijzen dat downloaden uit illegale bron niet mag, als we zelf geen goed download-alternatief bieden. We zijn nu al rijkelijk laat.' Hartman denkt dat er rond 2010 een 'substantieel aanbod' van filmdownloads is. Het maakt hem dan niet uit op welke sites de films worden aangeboden. 'We gaan zelf liever niet op de stoel van de retailer zitten, behalve misschien voor onbekende titels uit het archief.' De kosten van het digitaliseren zijn tegenwoordig volgens hem 'redelijk', maar een probleem is dat verschillende aanbieders ze in verschillende formaten willen krijgen aangeleverd. '

Apple wil een ander formaat. Het converteren kost geld, waardoor de marges nog kleiner worden.' Dat terwijl de marges voor downloads al zo laag zijn. Schröer: 'Een download-to-own kost bij ons soms 17,95 euro, omdat de studio's per download een flink percentage vragen. We kunnen die prijs niet verlagen.' De meeste bezoekers van de downloadsites van ERG kiezen dan ook voor de goedkoopste oplossing: 80 procent koopt de stream, tegen 20 procent de download. Jongeren laten betalen voor downloaden wordt lastig, denkt Schröer. 'Als je gewend bent aan gratis, ga je niet ineens betalen.' Toch hebben betaalde downloads de toekomst, vindt hij. 'Het aantal verhuurde films in de videotheek neemt af, omdat mensen er niet meer de deur voor uit willen. Via internet kun je een groep bereiken die wel wil betalen om direct te kunnen kijken, maar nooit in de videotheek komt.'

Naar huiskamer
De downloadsites krijgen ook steeds meer concurrentie van tv-aanbieders: KPN en Tele2 bieden via hun IPTVdiensten al films tegen betaling aan, UPC doet dat via de kabel (zie kader). Het aanbod is nog kleiner dan online, maar het voordeel is dat kijkers meteen via de afstandsbediening een film kunnen kopen, vanaf de bank. De rekening komt later bij het maandbedrag. Ook ERG zou met Videoland en Movie Max graag op de televisie beschikbaar zijn, zegt Schöer. 'Daar zou dan een extra kastje bij de tv voor nodig zijn. Die komen er aan. We staan nog maar aan het begin.'

'Voor Amerikanen is kopen op internet niet zo'n grote stap als voor Nederlanders'

Net als veel andere tv-fabrikanten werkt ook Philips aan het inbouwen van internetverbindingen in nieuwe televisies, mogelijk zelfs draadloos via WiFi. Volgens een deelnemer aan een proefproject van Philips is het bedrijf vergevorderd met een eigen internettv-platform, dat online-content op de tv ontsluit. Een Philips woordvoerder bevestigt de internet-tv-plannen nog niet. Maar duidelijk is dat er de komende jaren allerlei hardware opduikt om internet naar de tv te brengen. Ook het Nederlandse bedrijf Daily Media heeft zo'n eigen kastje, waarmee internetstreams op de tv worden getoond. Volgens Hartman van A-Film komen de filmdownloads pas echt op gang als de stap naar de huiskamer wordt gemaakt. 'Ik heb thuis Apple TV en dat werkt goed. Het wachten is op een goede manier waarmee meer retailers via internet de tv kunnen bereiken.' Na jaren kwakkelen, denkt Voogt dat 2008 een belangrijk jaar kan worden voor de internetvideotheken. 'De grote fi lmstudio's zullen steeds meer deals gaan sluiten.'

---

Video-on-demand in Nederland

Via internet
Videoland/MovieMax
www.moviemaxonline.eu/www.videolandondemand.com
• stream: vanaf 4,50 euro • download: vanaf 8,95 tot
17,85 euro • kwaliteit: 'tv' of 'hd' • aanbod: *** (deels
Sony- en Warner-titels)

Free Record Shop
www.freedigital.nl
• stream: vanaf 7,99 euro • download: vanaf 14,99 euro
• kwaliteit: tot 2.400 Kbps • aanbod: **

Leezy
www.leezy.nl
• stream: 1,00 tot 2,99 euro • kwaliteit: van 450 tot 1.850 Kbps • aanbod: ** (via Maxx-XS)

Stervideotheek
www.stervideotheekonline.nl
• stream: van 0,25 tot 4,99 euro • download: van 3,99 tot 4,99 euro • kwaliteit: 1.500 Kbps • aanbod: ***

Directmovie
www.directmovie.nl
• stream: van 1,30 tot 3,99 euro • kwaliteit: circa 1.000 Kbps • aanbod: **

DVDDownload
www.dvddownload.nl
• download: 0,99 tot 4,99 euro • kwaliteit: circa 1.000 Kbps • aanbod: **

RTL Video
www.rtlvideo.nl
• stream: vanaf 1,30 euro • aanbod: *

Keeno Download
download.keeno.nl
• stream: 3,79 euro • download: 8,99 euro • aanbod: *

Via tv

UPC
via 'Pakket Royaal'
• huren vanaf: 1,99 euro per film • aanbod: **

KPN
DirectFilm via Interactieve TV
• huren vanaf: 2,99 euro per film • aanbod: *

Tele2
Via Tele2Vision
• huren vanaf: 2,99 euro per film • aanbod: *

(* = veel of weinig aanbod)

---

Dit artikel verscheen eerder in Twinkle 3-2008