Hoe succesvol is food delivery als businessmodel?

Deliveroo verlaat na Nederland ook Australië, Just Eat Takeaway wil van Grubhub af en Uber Eats trekt zich terug uit Brazilië. De food delivery markt is de weg naar winstgevendheid ingeslagen, maar dat gaat niet zonder slag of stoot. Wat is de stand van zaken in de maaltijdbezorging?

Tekst: Floris van der Pijl

Of je nou trek hebt in pizza of sushi, een gezonde salade of vette spareribs, online eten bestellen wordt steeds makkelijker en we maken er graag gebruik van. De groei van maaltijdbezorgers wordt met name gedreven door schaalvergroting, zowel organisch als via acquisities. Toch zien we ook terugtrekkende bewegingen in deze groeimarkt en het is de vraag in hoeverre de grote spelers in maaltijdbezorging winstgevend zijn. In deze analyse nemen we de vijf belangrijkste maaltijdbezorgbedrijven wereldwijd onder de loep: Deliveroo, Delivery Hero, Doordash, Just Eat Takeaway en Uber Eats.

Winstgevendheid

Het jaar 2022 stond voor alle maaltijdbezorgers in het teken van kostenbesparingen: vacatures werden gesloten en bedrijven trokken zich terug uit onrendabele landen. De druk van investeerders speelt een belangrijke rol. Door de stijgende marktrente willen zij weten of deze bedrijfsvorm winstgevend kan zijn. Het creëren van een leidende marktpositie wordt gezien als de sleutel tot winstgevendheid. Enkele concrete acties uit het afgelopen jaar:

- Uber Eats trekt zich terug uit Brazilië;
- Deliveroo verlaat Nederland;
- Just Eat Takeaway verlaat Roemenië en verkoopt zijn 33 procent-aandeel in iFood Brazil voor 1,8 miljard dollar;
- Just Eat Takeaway onderzoekt na grote afschrijvingen ook de verkoop van het in de VS gevestigde Grubhub.

Deze acties bereiken hun doel. Er is een verbetering te zien in de winstgevendheid en er zijn positieve vooruitzichten. Er lijkt een link te zijn tussen winstgevendheid en groei: de sterkste groeiers (Uber Eats en Delivery Hero) realiseren de grootste winstverbeteringen terwijl achterblijvers (Just Eat Takeaway en Deliveroo) stagneren.

Positieve outlook

De cijfers van het derde kwartaal zijn leidend voor een goede outlook. De snelheid waarmee de omzet groeit neemt af, maar met een hogere winstgevendheid. De focus op ligt nog altijd op marktleiderschap, maar bedrijven nemen ook andere maatregelen. Zo noemt Just Eat Takeaway in het laatste kwartaalverslag:

- het verhogen van de commissie voor restaurants;
- het verhogen van de bezorgprijs;
- het verlagen van de bezorgkosten;
- het marketingbudget efficiënter inzetten;
- een commerciële overeenkomst met Amazon (in de VS);
- een wervingsstop op het hoofdkantoor.

Al deze acties zijn gericht op het vergroten van de efficiëntie en het creëren van een minder complex bedrijfsmodel, maar hierin schuilt een gevaar. Deliveroo en Just Eat Takeaway zijn in respectievelijk elf en 22 landen actief en kunnen daardoor minder snel groeien dan concurrenten als Uber Eats (actief in 45 landen) of Delivery Hero (actief in veertig landen). Bijkomend voordeel voor laatstgenoemden is hun sterkere positie in groeimarkten als Azië en Latijns-Amerika.

De kleinere spelers moeten tegelijkertijd hun bestaande marktposities verdedigen. Hoewel Just Eat Takeaway op dit moment met Lieferando in Duitsland domineert, vormt het nieuwe partnerschap van Uber Eats met McDonald’s daar een bedreiging. Marktbehoud is belangrijk, want nieuwe markten betreden is duur – of dat nou via een acquisitie gebeurt of organisch. En, belangrijker: dat is niet waar de markt (en de investeerder) nu om vraagt.

De olifant in de kamer

Dan is er nog de olifant in de kamer: het verschil tussen ‘winst na belasting’ en ‘adjusted Ebitda’. In de afgelopen jaren werd door alle partijen een significant bedrag afgeschreven voor acquisities. Daarnaast stijgen de rentes op geleend geld, wat op de lange termijn zal leiden tot hogere kosten. Maar het belangrijkste is misschien wel de uitbetaling van aandelen aan werknemers, wat met name bij de Amerikaanse bedrijven gebeurt.

Een overzicht:

• Doordash keerde tot Q4 dit jaar aan werknemers 609 miljoen dollar aandelen uit. Dit is 12,7 procent van de omzet (tegenover 357 miljoen dollar in dezelfde periode in 2021). Het resultaat na belasting is tot nu toe negatief, met -15,2 procent.
• Uber Eats betaalde tot Q4 1,3 miljard dollar uit, wat 5,6 procent bedraagt van de totale omzet.
• In Europa zijn de percentages weliswaar lager, maar met zo’n 4 procent ook significant.

Deze kosten zijn niet terug te zien in de aangepaste Ebitda, dus een positief resultaat is niet hetzelfde als winstgevendheid. Een positief adjusted Ebitda is een stap in de goede richting, maar het is zeker geen eindstation. Onder de streep wordt bij alle partijen fors verlies geleden en een duurzaam businessmodel is het daarmee nog niet.

Tot slot is het nog de vraag wat de invloed van de aanhoudende inflatie zal zijn op het consumentengedrag. Op dit moment wordt er nog besteld, de vooruitzichten zijn positief, maar hoe lang blijft dit zo? Kortom: de eerste stap naar winstgevendheid is gezet, maar er is nog een lange weg te gaan.

Deze analyse berust op openbare data. De meeste delivery bedrijven gaven recent een cijferupdate. Doordash en Uber Eats publiceren volledige kwartaalcijfers, de overige bedrijven geven slechts een trading update.
NB:
- De netto omzet bestaat uit de commissie vanuit restaurants en de bezorgkosten voor de consument (dus niet de volledige orderwaarde);
- De bedrijven rapporteren een adjusted Ebitda, een synoniem voor de operationele winst. ‘Adjusted’ betekent aangepast voor eenmalige of niet tot de operatie behorende kosten.

Floris van der Pijl is revenue operations manager bij A-Insights. Het gehele trendrapport is te downloaden op A-insights.eu.