Het belang van een nationaal frauderegistratiesysteem

Soms staat de wereld op zijn kop. In dit geval gaat volgens de Autoriteit Persoonsgegevens de persoonlijke levenssfeer van criminelen boven het belang van goedwillende en hardwerkende ondernemers.

Wat is het geval? Het plegen van fraude is van alle tijden. Maar door de toenemende digitalisering verplaatst fraude zich nu naar het digitale domein. Deze ontwikkeling lijkt door de wereldwijde coronapandemie in een stroomversnelling te zijn geraakt en is een breed maatschappelijk probleem. In veel bedrijfssectoren is waarneembaar dat criminelen misbruik maken van digitale dienstverlening en zich snel nieuwe methodes eigen maken. Ook is fraude specifieker en professioneler geworden.

Uit internationaal onderzoek blijkt dat 40% van de fraude professioneel georganiseerde fraude is. In het eerste half jaar van 2021 bedroeg de schade van phishing en bankhelpdeskfraude al 22,5 miljoen euro in Nederland. Naast financiële schade is er natuurlijk ook persoonlijke schade. Er zijn vele vormen van fraude met ieder zijn eigen varianten. In de digital commerce zien we verschillende vormen van afleverfraude waarbij bijvoorbeeld een pakketje op een bepaalde manier wordt bezorgd of afgehaald, zonder dat ervoor betaald is. Achteraf betalen, een wettelijke verplichting in Nederland, is hierbij de meest voorkomende betaalmethode.

Bewezen preventieve werking

Met het uitwisselen van gegevens kan fraude effectief bestreden worden. Gegevensuitwisseling levert daarnaast veel kennis en inzichten op over digitale criminaliteit. Dit is nodig om te voorkomen dat Nederland steeds aantrekkelijker wordt voor criminaliteit. Als aanpak laat het uitwisselen van informatie over fraude-incidenten, en dus over criminelen, binnen specifieke branches een bewezen preventieve werking zien. Zoals CIFAS, de grootste sector overschrijdende database voor het delen van fraude in het Verenigd Koninkrijk. Het stelt verkopers in staat bij vermoedelijke fraude het systeem eerst te raadplegen voordat er uitgeleverd wordt. Deze uitwisseling kan plaatsvinden via een frauderegister. Met onze partners VNO-NCW / MKB-Nederland, Verbond van Verzekeraars, Betaalvereniging Nederland, vereniging COIN en Transport en Logistiek Nederland (TLN), pleit Thuiswinkel.org al lang voor het mogelijk maken van zo’n register.

De Autoriteit Persoonsgegevens

Echter, in Nederland vormt wet- en regelgeving rond het verwerken van strafbare gegevens en met name de uitleg van de privacywetgeving door de Autoriteit Persoonsgegevens vooralsnog de belemmering. Concreet betekent dit dat de Autoriteit Persoonsgegevens geen goedkeuring geeft voor een landelijk brancheoverstijgend frauderegistratiesysteem. Hierdoor is het in de ogen van bedrijven zo dat de bescherming van persoonsgegevens van criminelen belangrijker lijkt dan de aanpak van hun daden en hebben bedrijven het nakijken.

We begrijpen dat dergelijke informatiedeling ook risico’s met zich meebrengt. Het is van belang dat deze informatiedeling zorgvuldig en verantwoord wordt uitgevoerd. Thuiswinkel.org pleit voor een beheerste en doelmatige crosssectorale gegevensuitwisseling, onder regie van een toezichthouder in de bestrijding en het voorkomen van fraude. Correct uitgevoerd kan het niet alleen het bedrijfsleven maar juist ook burgers beschermen. Vertrouwen en veiligheid is in 2022 een topprioriteit voor Thuiswinkel.org. Het is de hoogste tijd voor het nieuwe kabinet om dit aan te pakken en de wereld weer rechtop te zetten.

Marlene ten Ham
directeur van Thuiswinkel.org