Op weg naar circulaire retail

Op 1 augustus 2018 was het Earth Overshoot Day. Dat was de dag dat de mensheid wereldwijd alle grondstoffen gebruikt heeft die de aarde in een jaar kan opbrengen en geproduceerde afvalstoffen kan verwerken. In 2019 zal deze dag in juli liggen. Dit betekent dat we elk jaar weer meer consumeren dan de aarde aankan. De oplossing? Op een andere manier gaan consumeren én produceren: niet lineair, maar circulair. De expertgroep Circular Economy van onderzoeksplatform ShoppingTomorrow onderzocht hoe bedrijven stappen kunnen zetten op het gebied van een circulaire economie.

In een circulaire economie maken we maximaal gebruik van producten en materialen en minimaliseren we waardevernietiging. Afval bestaat dan niet meer, want producten worden via een biologische of een technische cyclus op een zo hoogwaardig mogelijke manier hergebruikt.

De Nederlandse overheid heeft zich als doel gesteld om in 2050 circulair te zijn. Dit betekent dat er ook van retailers gevraagd wordt hun businessmodellen anders in te richten. Regelgeving, zoals het verbod op plastics voor eenmalig gebruik, wordt uitgebreid. Ook Nederlandse consumenten kopen steeds bewuster, en kiezen niet langer vanzelfsprekend voor nieuwe producten. Zo geeft 74 procent van de consumenten aan het koopgedrag deels of volledig te willen aanpassen. Tal van bedrijven spelen hier al op in door hun supply chain, businessmodellen en productieproces op een meer circulaire manier in te richten, waaronder bol.com, PostNL en Coolblue. Maar hoe zet je als retailer dan de eerste stap?

Design thinking

Het doel van de expertgroep was om te kijken of design thinking zich leent als raamwerk om als retailer stappen te zetten naar een circulaire economie. De conclusie is overwegend positief. Het design thinking-model dat de groep gebruikte, stelde hen goed in staat om zich op een gestructureerde manier te ontwikkelen in een gebied waar nog niet veel ervaring mee was. Zo dwong design thinking hen om zich eerst breed te informeren en vervolgens kleine stappen te zetten (think big, act small).

Omdat de circulaire economie in zeer hoge mate afhankelijk is van ketensamenwerking, werkte het ook zeer goed dat in de expertgroep verschillende belangrijke e-commercepartijen vertegenwoordigd waren. Daarom raadden de experts retailers aan om de samenwerking met partners te zoeken om gezamenlijk tot een circulair model te komen. Dit staat misschien haaks op “think big, act small”, omdat een samenwerking al snel zaken complex kan maken. Het is daarom belangrijk om hier de balans in te vinden.

Daarnaast moet je als retailer geduld hebben, want innovatie en onderzoek kosten veel tijd. Hoewel design thinking een iteratieve aanpak is, waarmee snel kleine successen kunnen worden geboekt, blijft het een kwestie van lange adem voor er grotere resultaten zijn. Vooral in een complex vraagstuk als de circulaire economie.

Voor retailers blijken er tal van vlakken te zijn waarop je meer circulair kunt gaan werken. Denk hierbij maar aan het assortiment, je gebouw(en) en je inventaris, het gebruikmaken van je logistieke processen, consumentenvoorlichting, het verbeteren van verpakkingen … de lijst is lang. Aan te raden is om klein te beginnen op een van deze vlakken en steeds verder uit te bouwen.

Vier cases

Om focus aan te brengen in het onderzoek en de stappen naar een circulaire economie te verduidelijken heeft de expertgroep vier cases uitgewerkt in haar bluepaper: Smart Lighting, Fashion, Plastics en Electronics. Vervolgens is er binnen elke case gekeken naar de uitdagingen, uit te voeren stappen en voordelen van het pad naar een circulaire economie. Lees meer over de cases in de bluepaper van de expertgroep die onder leiding stond van Capgemini, Bewust Bezorgd en Philips.

Twinkle besteedt de komende tijd aandacht aan de bevindingen van diverse expertgroepen van onderzoeksplatform ShoppingTomorrow. Zij publiceerden hun conclusies in de bundel 'Window to the world', op 23 januari. Op de site van ShoppingTomorrow zijn de bluepapers van de verschillende expertgroepen te downloaden.