Amsterdam Retail Platform: eerst zien, dan geloven

Amsterdam wil samen met Amsterdamse ondernemers een digitaal platform lanceren waar hun producten en diensten beter vind- en zichtbaar zijn voor de inwoners van de stad. Is dat een goed idee?

Primair doel van het platform is het verbeteren van de koopkrachtbinding van de Amsterdammer en het bewaken van de diversiteit van het fysieke winkelaanbod. De mogelijkheden voor e-commerce en het op maat (1 hour/same day/next day delivery) laten afhalen en bezorgen van producten behoort ook tot de diensten die via het platform aangeboden worden, zegt Pim Stevens van CityAdvisors. Samen met platformontwikkelaar Greenhouse Innovation zet Stevens, in opdracht van Amsterdam, het platform in de steigers. ‘Het streven is om medio 2018 live te gaan.' Het Amsterdamse Retail Platform, dat het eerste halfjaar gratis is voor de ondernemers waarmee gestart wordt, zet elke wijk in een eigen, herkenbare kleur neer voor eenvoudige oriëntatie. Ondernemers krijgen een eigen pagina met professionele foto’s die ze zelf kunnen beheren. ‘We zijn in gesprek met grote en kleine ondernemers die betrokken, actief en toekomstgericht zijn’, aldus Stevens. ‘We hebben inmiddels een selectie van zo’n vijfhonderd geïnteresseerde winkeliers.’

Breekijzer

Retaildeskundige Paul Moers verwacht niet te veel van het platform. ‘Dit is een middel, maar geen oplossing voor het probleem. Het toont ook duidelijk aan hoe onthutsend zwak de retail is. Hier hadden ondernemers zelf mee moeten komen – en veel eerder.’ Moers vindt dat de retail in Nederland sterk naar binnen gericht is. ‘Ik hou regelmatig lezingen voor ondernemersverenigingen en merk dan dat 99 procent van de retailers nog nooit een managementboek heeft gelezen. Ze leven in hun eigen wereldje. Triest dat de gemeente dan moet fungeren als breekijzer.’ Maar ook die lokale overheid laat steken vallen, stelt Moers. ‘Amsterdam is rijkelijk laat. Een gemeente als Castricum is hiermee al veel eerder begonnen.’

Walther Ploos van Amstel, organisatieadviseur op het gebied van logistiek, supply chain management en internationale distributie, vraagt zich af ‘waar de overheid zich mee bemoeit.’ Hij verduidelijkt: ‘De overheid gaat hier op de stoel van de ondernemers zitten. En zegt tegen Amsterdammers: “Gij zult meer shoppen in uw lokale winkelstraten.” Maar waarom zou je het internetshoppen voor stadgenoten blokkeren? Het is raar als je aan de ene kant de toeristen de stad uit wil hebben en aan de andere kant de lokale bevolking meer wil laten shoppen. Een gemeente moet reguleren, coördineren, stimuleren, faciliteren en experimenteren. Maar informeren? Nee, laat dat aan de ondernemers over. En laat de gemeente zich concentreren op bijvoorbeeld winkelstraatmanagement. Dat werkt in Amsterdam trouwens heel goed.’

Retaildeskundige Rupert Parker Brady vindt Amsterdam Retail Platform ‘een leuk plan’, maar constateert nogal wat onduidelijkheden. ‘Voor wie is dit platform? Mogen de Scotch & Soda’s ook meedoen, of alleen de kleine lokale winkels? Dan moet je er wel rekening mee houden dat deze kleine Amsterdamse ondernemers al genoeg betalen, onder meer aan de BIZ, de bedrijveninvesteringszones, voor de kwaliteitsverbetering van winkelgebieden. Verder moet de gemeente zich goed afvragen of ze geen oneigenlijke concurrentie bedrijft door bepaalde bedrijven voor te trekken. Daar moet je voorzichtig en zuiver in zijn.’

‘Schier onmogelijk’

Rob Weiss van projectbureau Ik Onderneem! werkt samen met lokale stakeholders aan toekomstvaste winkelgebieden. Hij noemt het Amsterdamse initiatief een ’schier onmogelijke opgave’. Hij licht toe: ‘Je kunt nooit compleet en actueel zijn omdat je onder andere afhankelijk bent van derden – zowel actieve als inactieve ondernemers – om aan de juiste content te komen. Daarnaast kan de consument al via Google alles vinden wat hij zoekt. Waarom zou je daar de concurrentie mee aangaan?’ Hij vraagt zich af of over het plan goed is nagedacht. ‘Ik ken de case niet precies, maar ik wil benadrukken dat bij dergelijke projecten het succes zit in de uitvoering en de samenwerking. In álle deelnemende partijen dus. De uitdaging zit niet in de techniek, maar in wat je belooft. Een grote online retailer kan zijn beloften in eigen hand houden, maar bij een verzameling van mkb-bedrijven wordt dat heel lastig.’ Weiss heeft ook vraagtekens bij de informerende functie van het platform. ‘Stel dat ik op het platform een product zoek dat ik graag wil kopen bij een Amsterdamse winkel. Welke resultaten worden er dan getoond? Welke winkel komt er dan bovenaan te staan? Daar komt gedoe over.’

Ook Ploos van Amstel ziet het nut niet van het lokale zoeken: ‘Veel ondernemers hebben een doelgroep die veel verder gaat dan Amsterdam. Wat is de meerwaarde van lokaal zoeken voor bijvoorbeeld de behanger in de Van Woustraat die een landelijke bekendheid heeft?’

Stevens van CityAdvisors denkt dat juist omdát de gemeente het platform faciliteert de ondernemers vol vertrouwen zullen instappen. ‘Ondernemers weten dat de gemeente, als niet-commerciële partij, er niets aan verdient. En inderdaad, op zeker moment zullen ondernemers een bijdrage moeten betalen. Maar het doel is dat het platform zich terugverdient.’