Een nieuw, spraakmakend rapport beschrijft de huidige situatie in de Nederlandse retail. Vraagsturing heeft niet tot het gewenste resultaat geleid, is de hoofdconclusie van Dynamis. Een heroriëntatie is op zijn plaats.
Online aankopen nemen sterk toe, terwijl ook grote steden steeds meer aantrekkingskracht uitoefenen op potentiele bezoekers. Vooral middelgrote en kleinere plaatsen hebben hier last vast, het motiveren van klanten om toch naar deze centra te komen is mislukt. De leegstand loopt iets op en een andere bezetting van de winkelpanden leidt tot minder sfeer in de winkelstraat. Panden met voorheen leuke winkels worden nu gevuld als medisch centrum, opticien, kapsalon of orthopedische hulpmiddelenverkoper, of ze staan gewoon leeg. Hierdoor vermindert de aantrekkelijkheid van een dergelijk centrum.
Het FD schreef vorige week over het rapport van Dynamis (pdf):
'Voor de rapportage “Sprekende Cijfers Winkelmarkten” van Dynamis werden 29 grote en middelgrote steden onder de loep genomen. De onderzoekers komen tot harde conclusies: veel steden richten zich volgens hen nog te veel op “vraagstimulerende maatregelen”: zij stellen een centrummanager aan en schaffen het betaald parkeren af.
Hoewel deze acties op zich kunnen helpen, wordt het probleem niet verholpen. Dat zit namelijk aan de aanbodkant: er zijn teveel winkels voor de afnemende vraag/kooplust. Mensen die vroeger hun boodschappen kwamen doen, shoppen tegenwoordig online of reizen door naar grotere steden waar het aanbod wél compleet is.'
Bron: FD
Supermarkten redden de winkelstraat niet
Soms wordt ook besloten om dan maar supermarkten in het centrum te plaatsen, hierbij is de lokale binding in de meeste gevallen ruim 85 procent. Maar er wordt voorbijgegaan aan psychologische aspecten van boodschappen doen (ratio) enerzijds en van winkelen (emotie) anderzijds. Boodschappenwinkels leiden niet tot aantrekkelijke winkelgebieden en ook niet tot meer niet-dagelijkse aankopen zoals schoenen of mode. Veel winkelcentra zijn tegenwoordig gewoon boodschappencentra, met een supermarkt en winkels voor dagelijkse behoeften (een Etos of Kruidvat, een bakker en een slager), zonder leuke panden om te winkelen. Dit is de toekomst van de middelgrote plaatsen, zo bleek twee jaar geleden ook al uit het koopstromenonderzoek Oost-Nederland (pdf) van I&O Research.
Bron: I&O Research
Vastgoedsector luidt noodbel
Het zojuist gepubliceerde rapport van Dynamis is heel duidelijk over winkelgebieden. Ook Krijn Taconis van vastgoedadviseur CBRE en Dirk Anbeek van Wereldhave spraken zich afgelopen week uit over de veranderingen in winkelgebieden. Het koopgedrag van klanten en hun bestedingen zijn zodanig veranderd dat veel winkelgebieden aanpassing behoeven. De veranderingen zijn niet tijdelijk of generatiebepaald maar bestendig, krimp is onvermijdelijk.
In De Telegraaf van 22 september laat Taconis optekenen: ‘Heel veel plekken moeten een andere bestemming krijgen. Wij hebben in Nederland gewoon te veel winkelruimte. Maar iemand moet de pijn nemen.’
Uit het rapport van Dynamis concludeert de wakkere krant zelf onder meer: ‘De toenemende populariteit van online shoppen raakt veel middelgrote steden extra. Zo vinden grote ketens het niet meer nodig om in elke stad een winkel te hebben. Ze kunnen de klant ook bedienen op internet met ondersteuning van een winkel op enige afstand. Een andere reden waarom het aantal stadscentra met een regiofunctie terugloopt, is dat de consument tegenwoordig makkelijker een flinke afstand aflegt om te gaan winkelen.’
Taconis in De Telegraaf: ‘Het koopgedrag van is ook veranderd. Mensen kopen simpele dingen bij Zeeman en Primark en hoogwaardige ergens anders. Daar schamen ze zich niet voor. Dat was voor de crisis anders. Ze geven ook relatief meer uit aan eten, drinken, reizen en al hun media-abonnementen.’
Deze ontwikkeling heb ik al beschreven in boeken als ‘Het einde van winkels?’ (2011) en ‘Red de winkel’ (2013). Juist koopmotieven en koopgedrag zijn goede graadmeters voor toekomstige ontwikkelingen.
Internetaankopen
Internetaankopen groeien ook nog steeds sterk in segmenten waarvoor vroeger in de winkel(straat) werd gekocht, blijkt uit de laatste Thuiswinkel Markt Monitor: speelgoed, mode, schoenen en consumentenelektronica. Mede hierdoor ontstaat de verandering in het winkelaanbod.
Bron: GfK
Ondernemers klagen al langer over dalende omzetten en dito marges, maar in middelgrote en kleinere gemeenten worden de effecten nu voor ieder zichtbaar. De vastgoedsector neemt het voortouw voor veranderingen, ziet in dat het koopgedrag van klanten de toekomst bepaalt. Het is tijd dat gemeenten aansluiten en met alle betrokkenen om de tafel gaan. Niet alleen voor het behoud van winkels, maar voor het behoud van een leuk centrum.
Blijven pappen en nathouden, de problemen vooruit blijven schuiven en het nieuwe koopgedrag blijven ontkennen zal alleen maar leiden tot nog meer problematische winkelgebieden.
Ik herken dit niet. Ik zie in mijn omgeving Lansingerland (3 dorpskernen met elk eigen winkelcentrum) alleen maar winkelruimte erbij komen. De leegstand ontstaat doordat nieuw gebouwde ruimte niet opgevuld wordt of omdat bestaande winkels verhuizen naar de nieuwbouw en een leeg pand achterlaten. Of omdat er eenzelfde winkel bij komt waardoor de concurrent of deze nieuwe winkel het niet redt. Er is sprake van een oververzadiging van het winkeloppervlak en de kleine en middelgrote gemeentes. Stoppen met winkelmeters toevoegen zou ik zeggen.
@Martine Bakx, heb je uberhaupt het bericht wel gelezen?