'Wij worden verkapte medewerkers van Google'

De deadline die de Europese Unie Google heeft opgelegd om Google Shopping een minder bevoorrechte positie te geven, is verstreken. De oplossing volgens Google: het toelaten van prijsvergelijkers in een afgesplitste vorm van Shopping. Wat vindt prijsvergelijkend Nederland daarvan? De eerste reacties van Vergelijk.nl en Beslist.nl.

De productdienst toont, volgens de EU, de advertenties van betalende webwinkels veel te prominent boven organische zoekresultaten. Daarin zouden prijsvergelijkers bovendien met opzet naar beneden getrokken zijn door de zoekgigant. Betekent de nieuwe toegang tot het Shopping-platform een doorbraak voor benadeelden? Nee, zegt Kees Verpalen van Beslist.nl verbaasd en teleurgesteld tegen Twinkle. ‘Google heeft een voorstel gedaan richting de Europese Commissie om straks een veilingsmodel toe te passen in Google Shopping. Dat is nog geen feit, maar een voorstel in opmaat. In de tussentijd willen ze prijsvergelijkers toegang geven tot Google Shopping. Dat is een farce, want wij hadden al toegang tot Shopping – we moesten daar alleen voor betalen. Nu nog steeds, dus er is niets veranderd. “Creëer een gelijk speelveld”, zei de EU, dat hebben ze niet gedaan.’

In Nederland klopte Google het eerst aan bij Vergelijk.nl, vertelt oprichter Ben Kerkhof. ‘Google heeft ons twee weken geleden gebeld, of wij als eerste vergelijkingssite in Nederland en België in het nieuwe Google Shopping wilden staan. Wij hebben afgewogen of we dat wel of niet zouden doen en hebben besloten dat te doen. Ten eerste waren we vereerd dat Google ons gevraagd had en we werken ook al lang met hen samen. In 2001 waren we de eerste Nederlandse klant, toen Google niet eens in Nederland actief was. Het was overigens heel veel werk om aan te sluiten, daar hebben we twee weken lang met man en macht aan gewerkt. De meeste webwinkeliers die bij Shopping zitten, weten wel hoe moeilijk het is om feeds te uploaden, dat luistert nauwkeurig bij Google. Het is best wel een uitdaging.’

Het vernieuwde Shopping: Vergelijk.nl als aanbieder van de productadvertentie

Verpalen gaat de uitdaging in elk geval niet aan in de huidige hoedanigheid, hoewel hij dat al eerder had gemogen. ‘Prijsvergelijkers mogen klant worden bij een prijsvergelijkingsdienst, nou, dat schiet niet echt op. Met ons Winkelwagenmodel mochten we al een tijdje klant worden van Shopping, met ons cost-per-click-model daarvóór niet. Maar daar hebben we destijds voor bedankt. En dat doen we nog steeds. Het enige dat Google nu toestaat, is dat meerdere vergelijkers klant mogen worden, dat is geen gelijk speelveld. Met een zoekmachine is Google gestart met dienst a, besloot toen een prijsvergelijker te bouwen als dienst b, en geeft dienst b nu een special treatment in dienst a, waarin ze inmiddels een totaal monopolie hebben. Misbruik maken van die monopoliepositie mag niet, dat zegt de EU. Dan kunnen ze van Shopping een aparte dienst maken, maar dat maakt niet veel uit. Wij mogen voor een euro per pixel inkopen, dat is nu ook opbrengst voor hen. Wij worden verkapte medewerkers van Google in plaats van gelijkwaardige concurrenten. Ik verwacht dat de EU zich hier niet bij neerlegt. Google heeft het dwangbevel volledig in de wind geslagen, Margarethe (Vestager, EU-commissaris Mededinging, red.) is behoorlijk in haar hemd gezet. Ze gokken erop dat de EU bestaat uit tandeloze tijgers. Als concurrent mag ik een heftige tol betalen, en de prijs daarvan kan Google naar believen opkloppen.’

Kerkhof toont zich gematigd positief over de veranderingen, maar houdt zeker nog een slag om de arm. ‘Ik weet het nog niet. Wat ik wel weet, is dat ik hier inzichten door krijg, extra zichtbaarheid, en dat is cruciaal voor een bedrijf als het onze. We hebben veel bezoekers, maar elke bezoekers is er één extra. Zo kunnen we beter werken, de beste deals bieden en weer populairder worden onder consumenten. We gaan onderzoeken: hoe werkt het, zijn webwinkels tevreden, zijn consumenten tevreden?’

Op 28 november aanstaande velt de Europese Commissie een oordeel over de nieuwe praktijken van Google. Die vallen waarschijnlijk niet in goede aarde, denken beide prijsvergelijkers. ‘Er is nu nog veel onduidelijkheid over. Het doel van de Europese Unie was dat hierdoor meer concurrentie zou ontstaan, dat moeten we zien’, zegt Kerkhof voorzichtig. ‘Meer concurrentie leidt tot lagere prijzen, meer mogelijkheden voor consument en webwinkel. We leren nu first hand, op de eerste rij. Wat niet wil zeggen dat ik achter deze oplossing sta. Ik vind ‘m complex, het biedingssysteem moeten ze verder uitkristalliseren. Ik zit in een veiling, ik bied blijkbaar tegen Google, maar tegen wie nog meer? De manier van displayen is ook verschillend, daar moet een oplossing voor komen. Wij rangschikken op prijs, we hanteren een cost-per-click-model en webwinkels kunnen geen positie kopen bij ons. Google Shopping werkt volgens een biedsysteem, waarbij alle winkels bieden op vijf plaatjes. Hoe moet je dat verenigen, als Google de volgorde niet door prijs laat bepalen? Wie wint de veiling als Google het zich kan veroorloven de goedkoopste te zijn? Het is best nog wel een blackbox, zoals we van Google gewend zijn, dat geldt ook voor AdWords en voor de organische zoekresultaten. Ik denk niet dat dit het idee was van de EU toen ze eisten dat Google zijn platform vrijgaf. Maar de belangen van Google om hier zo ongeschonden mogelijk uit te komen, zijn groot; in Amerika is Amazon hen al voorbijgestreefd op het gebied van product search, hun belangrijke positie in Europa willen ze vasthouden.’

Verpalen vindt dat sommige prijsvergelijkers ‘de aalmoes die Google hen toewierp met dit voorstel, dankbaar aanpakken. Ze vinden het verstandiger het geboden kleine voorstel te accepteren. Ik vind dat we met z’n allen als één team op moeten trekken om dat gelijke speelveld te realiseren. Dit is niet het einde, dit is het begin’, zegt de Beslist.nl-voorman strijdlustig. ‘Wie is hier de baas, wij of corporate Amerika?’