De consument als deeltijdondernemer

Er is een economische revolutie gaande die geleidelijk miljoenen mensen ter wereld verandert in deeltijdondernemers. In rap tempo verschijnen platformen waar consumenten producten en diensten kunnen huren en verhuren zonder tussenkomst van bedrijven. Het online kanaal is hierbij de centrale driver.

Tekst: Sebastiaan van Rijsewijk

Internet zorgt ervoor dat vraag en aanbod op eenvoudige wijze bij elkaar komen en dat de kosten om te kunnen delen en te handelen met elkaar worden geminimaliseerd. Er bestaan verschillende benamingen voor deze nieuwe trend: P2P-sharing (peer-to-peer), collaborative consumption of rental economy. Het is onderdeel van een bredere P2P-markt die is in te delen in drie segmenten:

1. P2P-commerce: online marktplaatsen waar peers hun waren kunnen aanbieden en kopen. Het bekendste voorbeeld in Nederland is Marktplaats.nl.
2. P2P-micro jobs: vraag en aanbod van diensten en arbeid worden bij elkaar gebracht. Peers adverteren op online marktplaatsen om zo in contact te komen met andere peers die deze behoefte kunnen vervullen. Voorbeelden hiervan zijn Taskrabbit.com en Peopleperhour.com.
3. P2P-sharing: eigenaren maken gebruik van online marktplaatsen waar zij de ondercapaciteit van hun producten benutten door deze te verhuren aan anderen. Een bekend voorbeeld hiervan is Airbnb.

Drie typen P2P-markten

P2P-sharing is nog relatief nieuw en belooft een grote impact te gaan hebben op traditionele markten. De omzet in 2012 wordt door Forbes geschat op meer dan 3,5 miljard dollar met een groei van 25 procent per jaar. Airbnb is waarschijnlijk het meest bekende en meest succesvolle voorbeeld, maar de afgelopen jaren zijn er honderden bedrijven gestart die gebaseerd zijn op deze nieuwe digitale trend.

Van parkeerplaatsen tot huisdieren
Via Parking Panda is het mogelijk om uw oprit te verhuren als parkeerplaats. SnapGoods is een online marktplaats waar u terecht kunt als u tijdelijk een boormachine nodig heeft of juist als u er één wilt verhuren. 99dresses.com is een Australische start-up die het mogelijk maakt om uw kleding uit te lenen en in ruil daarvoor zelf in kleding van anderen rond te lopen. Via DogVacay is het mogelijk om uw hond te plaatsen bij buurtgenoten als u een weekje op vakantie gaat, maar waar het ook mogelijk is om zelf een hond in huis te nemen om iemand uit de brand te helpen. Op Peerby kunt u fietsen, barbecues of rugzakken huren of uitlenen. Er lijkt geen markt te ontkomen aan deze ontwikkeling.

Waarom zo populair?
Het online kanaal maakt het P2P-sharing concept mogelijk. Daarnaast zijn er drie belangrijke redenen waarom peers deelnemen aan deze nieuwe ontwikkeling:

1. Financieel/economisch: vanwege de crisis en de nasleep daarvan zijn consumenten op zoek naar goedkope(re) oplossingen. Huren in plaats van kopen ligt voor de hand. Daarnaast kunnen consumenten eenvoudig een paar centen bijverdienen door (weinig gebruikte) spullen te verhuren.
2. Milieu en omgeving: er is een groeiend bewustzijn bij consumenten wat betreft het efficiënter omgaan met de middelen die zij tot hun beschikking hebben en het verstandig omgaan met de manier waarop ze producten consumeren. Dit kan een reden zijn voor mensen om bijvoorbeeld geen auto te kopen, maar een auto te willen delen.
3. Lifestyle: gebruikers vinden het leuk of interessant om deel te nemen aan deze nieuwe economie. Het succes van Airbnb is voor een groot deel te danken aan een nieuwe vorm van huren en verhuren. Deelnemers vinden het leuk om te overnachten op unieke en persoonlijke locaties. Het niet bezitten van, maar toegang hebben tot bepaalde producten of diensten speelt hierbij een belangrijke rol.

Essentieel punt
Een belangrijke voorwaarde voor P2P-sharing is vertrouwen. Het is dus van groot belang om het vertrouwen te winnen van de deelnemers, en wel op twee vlakken: vertrouwen in het platform zelf en vertrouwen in de peers.

1. Vertrouwen vergroten in het platform
Marktplaatsen kunnen het vertrouwen in hun platform vergroten door bepaalde garanties af te geven. Airbnb heeft een bedrag garant staan van 700.000 euro voor eventuele vernielingen of diefstal. Ook het aanbieden van een veilige transactie draagt bij aan het algemene vertrouwen in het platform. Zo maakt SnapGoods het mogelijk om eenvoudig een borg te vragen via een creditcardbetalingssysteem en de auto die u huurt of verhuurt bij SnappCar is volledig verzekerd.

2. Vertrouwen winnen van de peers
Recensies zijn het geijkte middel om het vertrouwen van de peers onderling te vergroten. Belangrijk hierbij is dat u dit niet anoniem laat doen. Airbnb-deelnemers kunnen pas na een bevestigde reservering recensies op het platform achterlaten. Het aardige is dat beide partijen kunnen worden beoordeeld. De reputatie van een deelnemer vormt een belangrijk onderdeel van deze nieuwe economie. Het idee is dat iemand die zijn auto verhuurt en een goede beoordeling heeft, hoogstwaarschijnlijk ook een appartement netjes zal onderhouden tijdens een verblijf. Legio start-ups - waaronder Connect.Me, TrustCloud en WhyTrusted - proberen op basis van dit nieuwe gegeven hun geld te verdienen. TrustCloud gebruikt bijvoorbeeld online data als transacties en recensies om het gedrag van iemand vast te leggen in een zogenaamde `trust score'. Peers kunnen daarmee hun betrouwbaarheid laten zien aan potentiële klanten en hier hun voordeel mee doen.

TrustCloud baseert de reputatie van iemand op basis van gedrag en transacties

Onontkoombare disruptie
P2P-sharing zorgt al voor de nodige disruptie in bestaande markten. De hotelbranche voelt de hete adem van Airbnb in zijn nek. SnappCar en RelayRides zijn hun plek aan het veroveren in de automarkt. Niet enkel verhuurbedrijven als Hertz en Avis zullen dit gaan merken. De auto-industrie als geheel zal het gaan merken als consumenten verschuiven van bezit naar gebruik. Ook de financiële sector heeft al laten zien dat het concept potentie heeft. Op Zopa.com kunnen peers geld aan elkaar uitlenen zonder de tussenkomst van banken. Welke markten gaan volgen? En wellicht nog belangrijker: hoe gaan traditionele bedrijven hierop reageren?

Sebastiaan van Rijsewijk is senior digital strategist bij het internetadviesbureau Jungle Minds.
 
Dit artikel verscheen eerder in Twinkle 3-2013.


Foto: Share concept key on modern aluminum keyboard, Shutterstock.