De shop-in-shop op internet

Warenhuizen en supermarkten stellen soms een gedeelte van hun winkel ter beschikking aan andere retailers. Zogenoemde shop-in-shops duiken steeds vaker ook op internet op. Hieronder leg ik de juridische aspecten van zo’n constructie onder de loep.

Tekst: Jurgen Kappert

Allereerst wil ik twee varianten van shop-in-shops in de fysieke wereld onderscheiden:
Wie wel eens espressocups heeft gekocht bij De Bijenkorf (Nespresso) of douchegel bij V&D (Sephora) heeft te maken gehad met een duidelijk afgescheiden hoek, een aparte kassa en duidelijk herkenbare medewerkers. Zonder de deur uit te gaan, betreedt de klant dan even een andere winkel. Ik noem dit de pure variant.
Soms merkt de consument nauwelijks dat er sprake is van een shop-in-hop. De verschillen met het eigen assortiment blijven dan beperkt tot bijvoorbeeld de wijze van inkoop of etaleren. Denk bijvoorbeeld aan de Sorbohoek in menig supermarkt. Ik noem dit de hybride variant.

‘Webshop-in-webshop’
De shop-in-shop heeft inmiddels ook zijn intrede gedaan in de online-retail: de ‘webshop-in-webshop’ is een feit. Hybride varianten hiervan bestaan al enige tijd. Zo vul je op Wehkamp.nl je digitale winkelmandje met boxershorts van C&A en jurkjes van Miss Etam. Die reken je gelijktijdig af met de andere spullen die je op de site hebt verzameld.

Otto.nl lijkt een meer pure variant te proberen. Vooralsnog bij wijze van test, biedt zij online onderdak aan VillaVino en The Phone House. Het mes snijdt daarbij aan twee kanten; Otto.nl kan een breder assortiment aanbieden, terwijl de twee ‘onderhuurders’ profiteren van de bezoekersaantallen van Otto.nl.

Wat zijn de juridische spelregels?
Webwinkeliers hebben zich te houden aan aantal specifieke regels. Deze regels zijn vooral gericht op consumentenbescherming. Er bestaan onder meer regels over bedenktermijnen en productomschrijvingen. De wet schrijft ook voor dat een webwinkelier zijn identiteit op duidelijke wijze bekend maakt. De consument moet weten met wie hij te maken heeft. Deze laatste eis zou wel eens problemen op kunnen leveren bij de online shop-in-shop. Bij fysieke winkels is al niet altijd duidelijk van wie je het product nu exact koopt. Bij webshops is dit niet anders.

Ik heb de proef op de som genomen en ben naar Otto.nl gegaan. Na even zoeken vond ik de ‘wijnafdeling’. Ik heb vervolgens een doosje ‘Boschendal 1685 Sauvignon Blanc Grande Cuvée’ in mijn digitale winkelmandje gezet.

Gedurende het bestelproces is je als consument niet duidelijk met wie je zaken doet. Weliswaar staat er een VillaVino logo in beeld, maar verder wijst alles erop dat je zaken doet met Otto.nl. Ik denk daarbij aan de gehele look and feel, afbeeldingen, logo’s en keuzemenu’s. Opvallend is ook dat onderaan de pagina een link staat naar de algemene voorwaarden van Otto.nl (de algemene voorwaarden van VillaVino krijg je niet te zien). Als je halverwege het bestelproces wordt gevraagd om wat gegevens achter te laten, is ook niet duidelijk of je die gegevens aan Otto.nl of aan VillaVino verstrekt. Pas bij de bevestiging via email wordt duidelijk dat de wijn van VillaVino Nederland is gekocht.

En dat is te laat…

Ik heb hetzelfde gedaan bij de webshop-in-webshop van The Phone House. De conclusies zijn grotendeels gelijk. Ook bij de ‘telefoonafdeling’ van Otto.nl blijkt uit niets dat de consument te maken heeft met The Phone House. Het verschil met VillaVino is wel dat de klant ergens in het bestelproces akkoord moet gaan met de algemene leveringsvoorwaarden van The Phone House.

Twee mogelijkheden
VillaVino, The Phone House en Otto.nl zijn verplicht om duidelijk te maken met wie er zaken gedaan wordt. VillaVino even als voorbeeld nemend, zie ik twee mogelijkheden:

1. Otto.nl presenteert zich als verkoper. Het zou dan VillaVino een soort eigen etalage kunnen geven, die het bedrijf kan vullen met zijn producten en kan inrichten in eigen stijl. Wel moet duidelijk zijn dat gekocht wordt van Otto.nl. Deze partij zorgt dan ook voor de orderbevestiging, de levering en eventuele garanties. Dit is te vergelijken met de hybride variant.

2. VillaVino treedt op als verkoper. Voor de consument moet duidelijk zijn dat hij de winkel van VillaVino betreedt. Je zou daarbij kunnen denken aan een nieuw scherm in de browser. Ook zou je kunnen denken aan een animatie die duidelijk het betreden van de webshop-in-webshop illustreert (denk aan openslaande deuren of gordijnen die open gaan). De algemene voorwaarden van VillaVino worden van toepassing verklaard en VillaVino draagt zorg voor de uitvoering van de overeenkomst tussen haar en de consument. Dit is de pure variant. Zolang het voor de consument helder is met wie hij handelt, zie ik vanuit juridische perspectief geen voorkeur voor een hybride of een pure variant.

Online-winkelcentra?
De volgende stap (als deze niet al genomen is) zou kunnen zijn dat er een online-variant komt van Hoog Catharijne, Alexandrium of Villa Arena. Ik denk dan niet aan een gedeelde webshop (zoals Albert.nl voorheen), maar aan een variant waarbij verschillende webshops onder één grote paraplu zelfstandig opereren. Je kunt dit vergelijken met de pure variant van de webshop-in-webshop.

Ik kan me een concept voorstellen waarbij je als consument naar een centrale website gaat, waar vanuit je diverse verschillende zelfstandige webshops kunt betreden. Hier zullen min of meer dezelfde aspecten als bij ('pure') webshops-in-webshops een rol spelen. Ook hier geldt dat voor de consument duidelijk moet zijn met wie hij handelt.

Dit kan bijvoorbeeld op de wijze waarop 2style4you.com te werk gaat (overigens met een ander doel). Er wordt een nieuw scherm geopend en duidelijk is dat je de website van 2style4you.com verlaat en naar de gekozen webshop gaat (bijvoorbeeld naar Watmooi.nl of Esprit.nl).

Geen misverstand
Webshops, ook die binnen andere webshops, hebben zich te houden aan specifieke regels. Zowel hybride als pure varianten van online shop-in-shops zijn mogelijk, zolang voor de consument maar geen misverstand bestaat over de identiteit van de partij van wie hij koopt.

Jurgen Kappert is advocaat bij Dijkstra Voermans Advocatuur & Notariaat te Utrecht.

Dit artikel verscheen eerder in iets uitbreider vorm op Dekunstvanfranchise.nl.