Mag je aansprakelijkheid beperken?

Bij juridische aangelegenheden denkt men vaak als eerste aan aansprakelijkheid. Bij het regelen van aansprakelijkheid moet altijd scherp in de gaten worden gehouden met wat voor wederpartij men van doen heeft.

Tekst: Steven Ras

Men kan uitsluiting van aansprakelijkheid (exoneratie) in de algemene voorwaarden op papier zetten, maar dat kan nietig worden verklaard. Ook als er tussen professionele partijen een scheve machtsverhouding bestaat, kan een exoneratiebeding soms onredelijk zijn en worden vernietigd. Grote partijen daarentegen worden geacht volledig zelf te kunnen bepalen wat voor hen gunstig is, dus zij zullen zich niet snel op onredelijke (gevolgen van) algemene voorwaarden van hun wederpartij kunnen beroepen. U dient dus een inschatting te maken van het soort klant dat u gewoonlijk zult bedienen. Daarbij zijn vier scenario’s te onderscheiden.

1.    U bedient hoofdzakelijk consumenten. Het is dan verstandig om geen exoneratiebeding in uw algemene voorwaarden te hanteren. Voor uw zakelijke klanten kunt u dan apart in het contract uw aansprakelijkheid naar wens uitsluiten.

2.    U bedient hoofdzakelijk kleine bedrijven, hier en daar een consument en hier en daar een groot bedrijf. U kunt ervoor kiezen om in uw algemene voorwaarden een exoneratiebeding op te nemen dat wat meer bescherming biedt. De enkele keer dat het beding onredelijk uitpakt kunt u dit in het voorkomend geval met de klant oplossen of de rechter dat voor u laten doen.

3.    U bedient veel grote bedrijven, weinig kleine bedrijven en geen consumenten. U kunt de algemene voorwaarden zeer beschermend vormgeven, als u dat wenst. De aansprakelijkheid kunt u in verregaande mate uitsluiten, waarbij het aan de wederpartij zal zijn om daar eventueel bezwaar tegen te maken en met u in onderhandeling te treden over de exacte reikwijdte van de aansprakelijkheid. Let wel: het kan soms zakelijk gezien verstandiger zijn om toch te kiezen voor minder vergaande exoneratie, zodat (potentiële) klanten niet het vertrouwen in uw bedrijf verliezen.

4.    U bedient veel grote, middelgrote en kleine bedrijven én veel consumenten. U kunt er dan voor kiezen om uw dienstverlening te splitsen naar consumenten en naar bedrijven. Voor beide categorieën partijen hanteert u dan aparte algemene voorwaarden.

Houdt u er overigens rekening mee dat de daadwerkelijke rechtspositie die u en uw wederpartij(en) innemen niet alléén afhankelijk is van wat er in de algemene voorwaarden letterlijk staat. Van belang is ook hoe partijen zich in het hele traject naar elkaar toe hebben uitgelaten en opgesteld en wat zij op basis daarvan redelijkerwijs van elkaar hebben mogen verwachten.

Steven Ras is ICT-jurist bij ICTRecht. In deze rubriek gaat hij in op de juridische aspecten van webwinkels. Daarbij hebben de lezers de mogelijkheid om per e-mail vragen te stellen. Stel uw vraag aan Steven Ras via

.

Dit artikel verscheen eerder in Twinkle 08-2009.