De Europese Commissie wil graag dat het makkelijker wordt om binnen de hele EU aankopen te doen. Zeker online valt winst te boeken. Vandaag is een stap in de goede richting gezet met de voorgestelde harmonisatie van garantieregels.
Tekst: Charlotte Meindersma
Een nu geldende richtlijn uit 2011, waardoor er in Nederland een wetswijziging kwam voor met name de koop op afstand, was al bedoeld om de regelgeving meer gelijk te trekken en het handelen over de grens makkelijker te maken. Het is een algemeen doel om tot een interne markt te komen. Dat wil zeggen dat we de gehele EU als één markt moeten kunnen gaan zien. Goederen moeten zonder beperkingen door grenzen van het ene land naar het andere land vervoerd en verhandeld kunnen worden. De vandaag gepresenteerde plannen van de Europese Commissie sluiten daar op aan. Ze beogen het net zo goed mogelijk te dichten.
Dwingendrechtelijke nationale regels
Het toepasselijke recht maakt het tot op heden lastig om grensoverschrijdend aan consumenten te verkopen; richt de webwinkel zich ook op consumenten in een ander land, dan is in de basis het consumentenrecht van dat land van toepassing. Dat ‘richten op’ kan door de gekozen domeinextensie, gekozen taal, door op de website expliciet te vermelden naar welke landen er verzonden wordt, door telefoonnummers op internationale wijze te noteren en meer van dat soort zaken. Van die regel kan in sommige gevallen wel deels worden afgeweken, maar meestal blijft de webwinkel in dat geval gebonden aan de dwingendrechtelijke regels van het land waar de consument woont. Dwingendrechtelijk wil zeggen dat het regels zijn waar nooit van afgeweken mag worden.
Conformiteit
Ook is de conformiteit op dit moment nog verschillend geregeld binnen de EU. Het Europees recht schrijft voor dat als het product gebrekkig blijkt te zijn, de verkoper moet zorgen voor kosteloos herstel of vervanging van het product. Tot dusver niets geks, zo is dat in Nederland ook geregeld. Volgens de richtlijn is kosteloos herstel of vervanging alleen verplicht als het gebrek zich binnen twee jaar na de koop van het product manifesteert. In Nederland is deze regeling uitgebreid tot de volledige te verwachten levensduur van een product. Van een zeer dure wasmachine mag je misschien wel verwachten dat deze 10 jaar meegaat. In Nederland moet er daarom 10 jaar lang kosteloos hersteld of vervangen worden als een onderdeel van de machine stuk gaat bij normaal gebruik. De regels rondom conformiteit kunnen in andere EU-landen weer verschillen. De Europese Commissie stelt nu een termijn van twee jaar voor bij online productverkopen, niet meer en niet minder.
Bewijslast
Een consument moet een gebrek volgens de huidige Europese richtlijn binnen twee maanden melden, anders komt het recht op herstel of vervanging te vervallen. Als het gebrek zich binnen zes maanden na levering manifesteert, moeten we er vanuit gaan dat dit er al bij levering was en dat het dus echt een gebrek aan het product zelf was en niet door toedoen van de gebruiker is ontstaan. Tegenbewijs is natuurlijk mogelijk. Lidstaten mogen hier nog van afwijken en dus is het voor webwinkels lastig te weten welke termijn over welke grens geldt. De Europese Commissie wil de termijn van minimaal zes maanden daarom vervangen door een vaste termijn van twee jaar.
Toekomstmuziek
Komend jaar gaat de Europese Commissie nog zeker tien andere voorstellen doen om het voor ondernemers makkelijker te maken aan consumenten uit andere EU-landen (digitale) producten te verkopen. Het duurt altijd enkele jaren voor er Europese regelgeving is en vooral voor deze ook in Nederland is geïmplementeerd. Het is dus nog toekomstmuziek, maar er lijkt verbetering op komst.
Charlotte Meindersma is jurist voor de creatieve sector en ondernemers. Ze is eigenaar van Charlotte’s Law & Fine Prints.
Erg raar dat de garantie en termijn enkel voor webwinkels geldt. Waarom zou de garantie moeten verschillen op basis van het kanaal waar iemand koopt? Het lijkt me veel eerlijker en overzichtelijker dat dezelfde regels ook voor fysieke winkels gelden.