De hygiëne-uitzondering: het blijft gissen

Afgelopen juni traden nieuwe regels in werking die webshoppers op Europees niveau moeten beschermen. Maarten Braun en Maaike Lassche van ICTRecht bespreken opvallende wijzigingen en lacunes. Deze keer: de hygiëne-uitzondering op het herroepingsrecht.
  
Tekst: Maarten Braun en Maaike Lassche
 
Er zijn veel regels over online verkopen waar je best over kunt discussiëren: goed of niet? Zie bijvoorbeeld de recent verschenen onderzoeken over het terugbetalen van verzendkosten bij een retour en de meningen van webwinkeliers daarover. Die regel volgt overigens niet uit de nieuwe Europese regelgeving, maar bestond ‘altijd’ al in ons land.

Uitzondering op het herroepingsrecht
Om de kritiek op de wetgeving een beetje te doorbreken is er ook een positieve verandering voor de webshop; binnen het herroepingsrecht is een nieuwe uitzondering opgenomen, voor producten die om hygiënische en/of gezondheidsredenen niet zomaar geretourneerd moeten worden.

De kern is eigenlijk dat de producten die in deze groep vallen, niet geretourneerd mogen worden, als de verzegeling is verbroken. Is de verzegeling intact, dan kan de klant de overeenkomst gewoon ontbinden en geldt het herroepingsrecht zoals voor alle andere producten. Er zijn bij dit onderwerp echter twee vragen: wat is een verzegeling en om welke producten gaat het nu eigenlijk?

Verzegeling
De wet geeft weinig houvast aan het begrip ‘de verzegeling’. Doel is eigenlijk te kunnen controleren of het product gebruikt/geopend o.i.d. is aan de hand van de  verzegeling. Bij dvd’s, games etc. bestond deze regel ook al. Daarbij is ofwel het hele hoesje beschermd met een folie, of er zit een sticker die scheurt bij openen van het product. Voor de nieuwe uitzondering voor hygiëneproducten is dit prima door te trekken. Een soort sticker of zegel is prima, maar een heel product verzegelen ook. Let er daarbij wel op dat de consument nog moet kunnen zien en beoordelen wat hij heeft gekocht. Met andere woorden: iets doorzichtigs heeft de voorkeur. De guidance (pdf, dit is een soort uitleg bij de richtlijn) spreekt over en ‘wrapping of film’, dus dat is vrij duidelijk.

Welke producten?
Een lastiger vraag is om welke producten het nu gaat. Het gaat om producten die om hygiënische en/of gezondheidsredenen niet meer verkocht kunnen worden als de verzegeling verbroken is. Producten met een risico dus. Maar ook producten die je in de winkel ook niet kan proberen en openen. 

Daar waar het lastig wordt, zwijgt de wetgever uiteraard. Wij kunnen zelf wel wat producten bedenken, zoals erotische artikelen (hygiëne), voedingssupplementen/vitaminepillen (gezondheidsredenen) en bijvoorbeeld cosmetica, maar een echt houvast is er niet. Hoe zit het bijvoorbeeld met lingerie? De memorie van toelichting bij de wet geeft dit wel als voorbeeld, dus het zou onder de uitzondering vallen. Vaak zijn dergelijke producten echter wel in de winkel te passen, dus dat spreekt elkaar tegen.

Nuancering van de cosmeticauitzondering
De guidance bij de richtlijn geeft nog wel wat voorbeelden. Zo worden ook matrassen (gewoon helemaal inpakken dus) en cosmetica zoals lippenstift genoemd. Je zou zeggen dat dat al wat meer houvast geeft, ware het niet dat de cosmeticauitzondering nog een nuance bevat. De guidance zegt namelijk:

‘For other cosmetic products that cannot be considered as being sealed for health protection or hygiene reasons, the trader may give the consumer another way of testing them as in a shop, for example, by including a free tester with the product. That way, the consumers would not need to open the packaging of the product in order to exercise their right to establish the nature and characteristics of the product.’

Voor andere producten die niet verzegeld zijn om redenen van hygiëne geldt dat de webwinkelier een tester mee kan sturen. Welke ‘the other products’ zijn, is onduidelijk. Bovendien is het best veelgevraagd en wellicht duur om met elk product een tester mee te sturen. Daarnaast weet je als webwinkelier niet of de producten zonder verzegeling geopend zijn. Je kunt ze dan dus alsnog niet meer verkopen.

Te veel onduidelijkheid
Wat ons betreft is er omtrent dit onderwerp te veel onduidelijkheid. Als een verkoper meent dat hij producten verkoopt die om hygiënische redenen of gezondheidsredenen alleen verzegeld geretourneerd mogen worden, adviseren wij dat ook gewoon te doen. Wel is het zaak de consument hierover vooraf goed te informeren, zoals dat altijd moet over het recht van retour.

Maarten Braun en Maaike Lassche zijn beide juridisch adviseur bij ICTRecht.
 
Dit is het vijfde deel van een serie over opvallende of ontbrekende punten in de nieuwe ‘consumentenwet’. In het vorige artikel schreven Braun en Lassche over de zin en onzin van bestellen met betaalverplichting. Daarvoor behandelden zij respectievelijk de vraag wanneer het herroepingsrecht precies ingaat, de terugbetaalplicht voordat een retourartikel binnen is en het herroepingsrecht bij tijdschriftabonnementen.