Naar verwachting werd afgelopen jaar ongeveer 10 procent van de retailomzet online behaald. In het komende decennium zal dit percentage stijgen naar 20 tot misschien wel 30 procent. Dit heeft tot gevolg dat de traditionele logistieke ketting een aantal andere schakels zal krijgen.
Tekst: Rob Clarijs
De Europese Unie heeft zich tot doel gesteld dat in 2015 20 procent van de online kopers wel eens over de grens (cross border) koopt. Dit is een verdubbeling van het huidige percentage en kan dan ook enkel worden behaald indien de Europese Unie dit voldoende faciliteert. Niet alleen moeten kopers meer bescherming krijgen, maar ook voor verkopende partijen moet nog veel worden aangepast. Denk bijvoorbeeld maar aan zaken als de btw, de 15 tot 20 verschillende betalingsmethodieken in Europa en een synchronisatie in retourrechten.
Hoewel er nog veel moet worden aangepast is de visie wel duidelijk. Omdat ook burgers meer en meer over de grenzen gaan zoeken en daarbij worden geholpen door grote spelers als Zalando, Amazon en Pixmania is het nog slechts een kwestie van tijd voordat (ver)kopen over de landsgrenzen gemeengoed zal zijn.
Serviceafstand en importstromen
Het vervagen van de grenzen vergroot de markt van 16 miljoen Nederlanders naar 500 miljoen Europeanen. Om succesvol te zijn op deze grote markt is het belangrijk op ‘serviceafstand’ van de klant te zijn. Daarnaast krijgen webshops ten opzichte van de traditionele spelers veel meer geleverd van in Europa gelegen voorraden. De importstroom vanuit, met name, Azië is veel minder belangrijk. Een minder grote importstroom in combinatie met een beperkte afstand tot de klant zorgt ervoor dat Nederland als vestigingsland wel een stuk minder interessant kan worden. Een magazijn in bijvoorbeeld Zuid-Duitsland ligt voor veel online spelers een stuk meer voor de hand.
Last mile
Het is van groot belang klanten keus te geven in levering. Voor e-commerce is de ‘bezorgstroom’ nog vele malen belangrijker dan afhalen. Hoewel de bezorgstroom de hoofdstroom blijft, ook door introductie van dag- en tijdvaklevering, zal afhalen om een aantal redenen echter steeds belangrijker worden.
- De traditionele retailers worden steeds groter online en ze hebben sterke voorkeur voor afhalen. Door afhalen goedkoper in de markt te zetten dan bezorgen, proberen traditionele retailers de offline en online stroom zoveel mogelijk te combineren om op die manier kostenvoordelen te behalen. Daarnaast zorgt extra traffic in de winkel voor extra omzet (cross-channel)
- Food wordt steeds belangrijker online. Op dit moment wordt plusminus 2 procent online gekocht, dit zal de komende jaren groeien naar meer dan 5 procent. Hoewel het percentage beperkt is, is het absolute volume enorm. Omdat voeding ruim 40 procent van de totale retailomzet (exclusief diensten) vertegenwoordigt, is dit een meer dan significante stroom die vrijwel geheel afgehaald zal worden. Dit heeft tot gevolg dat mensen steeds meer gewend zullen raken aan afhalen.
De groothandel als fulfillmentcenter
Producten worden steeds vroeger in de keten klantspecifiek gepickt. Enerzijds wordt dit veroorzaakt doordat webwinkels meer en meer producten gaan verkopen die ze zelf niet op voorraad hebben. Wanneer een dergelijk product wordt besteld,zal de groothandel of leverancier het product op klantniveau verzamelen en al dan niet via cross docking bij het fulfillmentcenter van de webwinkel naar de klant versturen.
Daarnaast zien groothandels kansen als specialist op één of enkele productgroepen. Het volume van deze productgroepen kan dusdanig zijn, dat de groothandel (of producent) een meer optimale logistieke oplossing kan implementeren dan de verschillende fulfillmentcenters. Uiteindelijk kan dit ertoe leiden dat een webwinkel niet langer één fulfillmentcenter heeft, maar vele gespecialiseerde fulfillmentcenters: de traditionele groothandelaren/producenten, en één cross dock center van waaruit de kleinere productgroepen logistiek worden verwerkt.
Van multichannel naar cross-channel
Algemeen wordt aangenomen dat de succesvolle online spelers ook offline actief moeten zijn en vice versa. De oorlog tussen online en offline is over, het zijn elkaar versterkende kanalen. Deze cross-channel aanpak heeft grote implicaties voor de logistieke stroom. Het combineren van business-to-business (bricks)en business-to-consumer (clicks)orders is complex, niet alleen op het gebied van orderverzameling en het al dan niet delen van voorraden, maar ook op het gebied van transportstromen. Eén van de grootste uitdagingen, en daarmee één van de mogelijke restricties voor significante groei, zal de beschikbaarheid van ruimte in het afhaalpunt worden. Deze ruimte is veelal duur en orders blijven (te) lang liggen voordat ze worden afgehaald.
Fulfillment
Waar eerder genoemde punten met name invulling geven aan het wat en waar, gaat het verzamelen van orders veel meer over het hoe. Ook hier speelt de (on)mogelijkheid b2b en b2c stromen te combineren en grote rol. Zonder in detail te treden kan worden geconcludeerd dat de traditionele logistieke oplossingen op het gebied van inslag, opslag en uitslag veelal meer dan goed toepasbaar zijn voor de overgrote meerderheid van e-fulfillment vraagstukken. Desalniettemin verwacht ik dat specifieke e-fulfillment oplossingen de komende jaren verder worden ontwikkeld en een gerespecteerde plaats op de markt zullen veroveren.
Conclusie
E-commerce verandert het logistieke speelveld, op vele punten. Het zwaartepunt in de keten verschuift meer richting klantlocatie en -behoefte. Nederland is daarbij zeker niet meer vanzelfsprekend een logische vestigingsplaats voor een e(-commerce) distributiecentrum. Dichtbij de klant is gewenst om zo efficiënt mogelijk invulling te kunnen geven aan de waaier van bezorgmogelijkheden die de klant wordt geboden. Goederen worden met name betrokken van Europese producenten en groothandels. Deze partijen gaan veel meer dan nu klantspecifiek picken, wat er voor zorgt dat de huidige fulfillmentcenters meer de rol krijgen van cross dock locaties. Het afstemmen van b2b en b2c stromen is een puzzel waar bijna alle spelers mee te maken krijgen. Wanneer deze, en vele andere, vragen zijn beantwoord is het wat en waar ingevuld en kan worden nagedacht over het daadwerkelijke e-fulfillment. Hiervoor bieden de traditionele logistieke oplossingen veelal meer dan voldoende oplossingen, maar specifieke e-fulfillment oplossingen worden steeds belangrijker.
Rob Clarijs is Supply Chain Consultant bij Groenewout Consultants & Engineers.
Dit artikel verscheen eerder in vakblad Logistiek.
Hallo Rob,
Ik vraag me af waarop de doelstelling van de EU om in 2015 20% van de online kopers cross border te laten kopen is gebaseerd. Ik begrijp de doelstelling ook niet helemaal. Ik verwacht ook niet dat dit gehaald gaat worden, waardoor de nadruk op internationale fulfilment centra. Ook de opkomst van dropshipping werkt dit niet in de hand.
Ik ben het eens met Frank. Ik denk ook niet dat de opkomst van dropshipping (makkelijker kan het bijna niet voor een webmaster) gunstig is. Persoonlijk denk ik dat dit getal dus volledig uit de lucht is gegrepen.