Twinkle | Digital Commerce

De economie in 2024: wat doet de consument?

2024-02-08
1000562
  • [achtergrond]
  • 3:50

2023 was economisch gezien een lastig jaar. Inflatie, koopkrachtverlies en een laag consumentenvertrouwen speelden menig ondernemer parten. Is dat hoofdstuk met de komst van 2024 afgesloten en weet de consument zijn weg terug naar de webshop te vinden? Deel twee in de minireeks van drie artikelen met voorspellingen voor 2024: economie.

Hersteld vertrouwen

Dirk Mulder, sector analist van ING, voorziet het komende jaar een lichte stijging voor de online omzet. Kijkend in zijn glazen spaarvarken ziet de bankier een herstel in het vertrouwen. ‘In 2024 heeft de consumptie zich hersteld, wat ook terug te zien is in een toenemend vertrouwen en positieve koopkrachtontwikkeling. De e-commercegroei stabiliseert’, voorspelt Mulder, ‘maar de verschuiving naar online blijft.’

Mulder baseert zich bij zijn vooruitblik op data van ING Research. ‘Als we kijken naar de verschillende uitgavencategorieën, dan zien we de afgelopen twee maanden (oktober en november) een lichte toename (+0,7%) in de waarde van de pinomzet van de transacties online.’ Na een tot dusver zeer mager jaar, verwacht ING dat de consument de hand weer wat meer van de knip haalt. Recente economische lichtpuntjes zijn onder meer licht herstel van het vertrouwen, lagere inflatie en een positieve koopkrachtontwikkeling.

Overall verwacht ING een omzetgroei voor e-commerce in 2024 die vergelijkbaar is met 2023: 4 procent. En gaan we dus een verdere verschuiving zien, van fysiek naar online. Die verschuiving wordt volgens Mulder niet alleen veroorzaakt doordat consumenten het gemak van online winkelen hebben ervaren, ‘maar ook doordat winkeliers vaker een multichannel strategie hebben, waarbij ze veelal een minder groot assortiment in de winkel aanbieden dan online’. Ook helpt het tekort aan personeel niet mee, evenmin als voorraadproblemen – want Mulder ziet nog altijd relatief veel out-of-stock. Dat heeft allebei een negatieve impact op de service in de winkels.

Niet spectaculair

Henk Hofstede waagt zich namens ABN Amro aan een voorspelling voor de economie. Ook hij verwacht weinig spektakel, maar denkt wel dat de Nederlandse economie zich ‘gematigd’ gaat herstellen. ‘Voor het komende jaar verwachten we voor de sector retail een matige (volume)groei van rond de 0,5 procent. Dat is niet spectaculair, maar vanwege de prijsstijgingen zullen de omzetten op een hoger niveau liggen. Online zal naar verwachting dezelfde trend laten zien. In het afgelopen jaar is de online omzet met circa 2 procent toegenomen, maar dat was vooral dankzij de online omzet van diensten. De online omzet van producten is het afgelopen jaar juist iets gedaald. Wij verwachten dat de online omzet van producten door het lichte herstel van de economie nu ook licht zal toenemen.’

Een goede toekomstvoorspeller houdt rekening met onverwacht onheil. Externe invloeden, die hun stempel kunnen drukken op het koopgedrag, in dit geval. Wat hebben de financiële tarotkaarten voor ons in petto? ‘Supplyketens in de wereld lijken weer genormaliseerd, maar onverwachte klimaateffecten kunnen ketens behoorlijk verstoren’, waarschuwt Hofstede. ‘Daarnaast zijn er op dit moment grote problemen met containerschepen in de Rode Zee. Geen idee hoe lang dat gaat duren, maar het levert nu al vertraging op in de supplychain en de scheepvaart die ineens via Zuid-Afrika moet varen. En tenslotte kunnen verder ingevoerde bezorg- en retourkosten ervoor zorgen dat klanten minder spullen gaan bestellen.’

Arbeidsmarkt

Mulder leest in het koffiedik met name risico’s in de impact die vergrijzing en duurzaamheidsmaatregelen op de arbeidsmarkt gaan hebben. ‘Deze trends zullen er per saldo aan bijdragen dat personeelstekorten waarschijnlijk niet zomaar verdwijnen, ondanks verdere afkoeling van de economie. E-tailers kunnen de personele uitdagingen aanpakken door te investeren in technologie, automatisering en AI. Deze technologieën kunnen bijdragen aan een efficiëntere uitvoering van taken. Hierdoor neemt de druk op menselijke arbeid af en een efficiëntere shopervaring juist weer toe. Medewerkers kunnen zich namelijk weer helemaal focussen op de service aan de klant.’ Daarnaast is het volgens Mulder essentieel om te investeren in het aantrekken en behouden van talent. ‘Bijvoorbeeld door samenwerkingen aan te gaan met onderwijsinstellingen om gerichte opleidingen aan te bieden, passend bij de behoeften van de sector. Het aanbieden van concurrerende salarissen, flexibele werktijden en doorgroeimogelijkheden kan de interesse van potentiële (jonge) werknemers vergroten.’

Goed personeel wordt ook in de ogen van Hofstede cruciaal. ‘De markt wordt steeds transparanter en klanten steeds kritischer. Dat betekent dat ondernemers en retailers extra moeten werken aan hun onderscheidend vermogen. Zoiets kan onder meer met gekwalificeerd goed personeel, maar dat blijft schaars.’ Hofstede heeft ook hoge verwachtingen van de toepassing van AI, om de vraag en trends beter te kunnen voorspellen, klantbenaderingen persoonlijker te maken en processen efficiënter in te kunnen richten. ‘Dit levert meer conversie, meer tevreden klanten en minder kosten op. Maar ik heb de stille wens dat burgers het komende jaar meer gaan inzien dat onze huidige consumptiedrift harde grenzen kent en dat we bewuster keuzes moeten maken waarbij we producten meer waarderen, herstelwaardig vinden en langer (her)gebruiken om de negatieve impact ervan te verlagen.’

Lees hier deel 1 uit deze reeks.