Eindigt de groei van online winkelen?

Een bijna 11 procent lagere online omzet in januari 2023. Dat bracht het CBS onlangs naar buiten. En ook over heel 2022 daalde de online omzet met 7,6 procent. Is daarmee definitief een einde gekomen aan decennialange groei van het online winkelen? Of is het simpelweg een correctie van de sterk gestegen online omzet als gevolg van de coronamaatregelen in 2020 en 2021? Ik denk het laatste.

Tekst: Jesse Weltevreden

Het ‘oude normaal’

Binnen Europa behoort Nederland, samen met onder andere Portugal, het Verenigd Koninkrijk, Malta, België en Ierland, tot de landen met de sterkste positieve correlatie tussen de (zwaarte van de) coronamaatregelen en de ontwikkeling van het aantal bezoeken van webwinkels. Strengere maatregelen werden vrijwel direct gevolgd door een toename van de webwinkelbezoeken. En een afschaling van de coronamaatregelen leidde tot een daling van het websitebezoek. In de loop van 2022 zijn (vrijwel) alle coronamaatregelen opgeheven. Met het openen van de samenleving nam fysiek winkelen weer een hoge vlucht, ten koste van online winkelen. Maar hoewel we weer terug zijn gegaan naar het ‘oude normaal’ wat betreft winkelen, ligt de online omzet in 2022/2023 nog veel hoger dan in pre-coronajaar 2019. De sterk gestegen online omzet als gevolg van de coronamaatregelen in 2020 en 2021 is daarmee bij lange na nog niet teniet gedaan door de recente dalingen van de internetverkopen.

De ontwikkeling van de online omzet in Nederland is naar mijn mening voor de middellange termijn nog onverminderd positief. De komende jaren zal sprake blijven van verdere verschuiving van fysiek winkelen naar online winkelen, zij het dat de groei van de online omzet wat zal afnemen ten opzichte van de pre-coronajaren.

Wees voorbereid

De coronapandemie was een uitzonderlijke tijd, waarin niet eerder vertoonde maatregelen werden genomen die bepaalde retail- en consumentendienstensectoren harder raakten dan andere. Gegeven onze sterk geglobaliseerde wereld zullen we in de toekomst met meer internationale (gezondheids)crises te maken krijgen. Het is van belang dat de Nederlandse retail zich hierop voorbereid door onder andere te investeren in een goede online aanwezigheid, korte lijnen met leveranciers en (logistieke) service providers en voldoende eigen voorraad.

Jesse Weltevreden is professor Digital Commerce aan de Hogeschool van Amsterdam en directeur van het Centre for Market Insights. Hij is verantwoordelijk voor een onderzoeksgroep die onder andere onderzoek doet naar digitale transformatie in de retail, marketplaces, data-driven marketing, sustainable marketing en responsible applied AI.