Terug in de tijd, deel 1

Ik ben geen webbouwer en ik heb geen programmeerkennis. Met Frontpage van Microsoft had ik in 2001, zonder die kennis en kunde, een website in elkaar geknutseld. Jawel, in Comic Sans, het meest gebashte lettertype.

Via Marktplaats.nl verkocht ik zoveel spullen dat ik behoefte kreeg aan een eigen webwinkel. Waar de spulletjes bij elkaar stonden. Waar klanten hun gegevens moesten invullen. Waar automatisch de betaalgegevens gemaild zouden worden naar de klant.

Ik kwam in 2002 uit op het MijnWinkelsysteem van Durk-Jan de Bruijn (tegenwoordig MyShop). Een compleet, gehost en al, webwinkelsysteem dat ik via een frame in mijn Frontpage-website kon opnemen. Alle variabelen van een product zette je in een excellsheet, en het systeem bouwde daar de winkel mee op. Kleuren, layout e.d. kon je online instellen.

De intropagina in 2002, waar je keuze moest maken tussen de site of de winkel.

Het webwinkelgedeelte in 2002, draaiend in een frame. Helaas zonder plaatjes via Wayback.

Producten
Ik ben gestart met strijkprintjes, zelfgemaakte spulletjes, papiermachéspiegels, gemaakt op het Ateljee in Delft en verkleedkleren, gemaakt op een werkgelegenheidsproject in Bangladesh. Alles eigen ontwerp, unieke producten die offline niet te koop waren.

Met de strijkprintjes en zelfgemaakte spulletjes ben ik snel gestopt, omdat je de productietijd nooit terug kan verdienen. En dan mag het nog zo leuk zijn om te doen, zodra het om aantallen gaat is zelf produceren geen optie. De papiermachéspiegels, een bestseller in mijn stenen winkel, bleken online niet aan te slaan. Dat is een product dat je in het echt moet zien. Bovendien bewerkelijk en duur om te versturen.

In de jaren daarop de collectie uitgebreid. Met onbreekbare producten die via de brievenbus te versturen zijn, zodat de verzendkosten binnen de perken bleven. Maatflexibele producten omdat je online niet kunt passen.

Foto's
Ik had nog geen digitale camera. Geen budget voor een fotostudio of een fotograaf op locatie. Het was de tijd waarin de badpakken in de Wehkamp-gids op het strand gefotografeerd werden. Dat tweedehands kleding op marktplaats op de plavuizenvloer gefotografeerd werd.

Ik scande foto's in. Poetste de achtergrond weg. Gedubd over welke kleur ik de achtergrond zou maken (ik ben dol op kleurtjes). Mijn website had gekleurde achtergronden. Maar ik kwam logischerwijs toch uit op wit. Dan gaat alle aandacht naar het product. En de producten zelf waren kleurrijk genoeg. Het winkelgedeelte heeft vanaf het begin wit als hoofdkleur gehad. Met gewitte foto's.

En o ja, automatische fotoverwerkfuncties waren er destijds niet. Alle foto's in mijn webwinkel worden tot op de dag van vandaag handmatig verkleind richting de 20kb. En kregen meteen een herkenbare naam. Zodra ik doorkreeg dat ze ‘gepikt’ werden, ging ik ze watermerken met een url. Leverde dat stelen tenminste nog wat reclame op.

SEO
SEO speelde bij de start geen rol. Er waren vrijwel geen andere webwinkels. Google was nog niet in beeld in Nederland. Je gaf trefwoorden aan een site mee, meldde hem aan bij Ilse en Vinden et voilà, iedereen die een kabouterpak zocht via die zoekmachines kwam bij Artoek uit. Veel bezoekers kwamen ook via startpagina's en linkruil (het ruilen van link met een andere website).

Toen Google de markt begon te veroveren veranderde dat. Surfen/zoeken via zoekmachines nam toe. Startpagina's en lijstjes werden steeds minder gebruikt. Trefwoorden werden genegeerd. Terecht, want trefwoorden werden massaal misbruikt. Trefwoorden waren niet zichtbaar voor de bezoeker en je kon er dus alles neerzetten wat je wilde. Ik ben ooit al mijn trefwoorden, in dezelfde volgorde, tegengekomen bij een webwinkel die niet eens zeemeerminnenpakken verkocht.

Zoekmachines bleken alles (dus ook de foto's) uit de winkeldatabase niet te kunnen lezen. En frames waren niet bevorderlijk. Ik loste dat in eerste instantie op door alle producten die ik verkocht op de homepage, in de achtergrondkleur, op te nemen. Later, toen ook dat afgestraft werd door zoekmachines, heb ik de opsomming zichtbaar gemaakt.

De homepage in 2008. Assortiment opgesomd onderin.

Navigatie
Ik ben gestart met ongeveer tien producten. Die stonden onder elkaar, met grote foto's en de volledige beschrijving met bestelknop. Toen het aantal groeide heb ik de producten onderverdeeld in categorieën; 10 tot 25 producten per categorie. De klant hoefde dus ‘maar’ 10 tot 25 producten te scrollen.

Veel moeten scrollen om een product te vinden is niet echt klantvriendelijk. Toch was het voor Artoek niet ongunstig. De klant ziet een groot deel van de collectie voordat hij zijn product gevonden heeft. Vergelijk het met de Ikea waar je een route moet lopen.

In 2004 vond ik de grootste beperking qua vindbaarheid aan het MijnWinkelsysteem; ik kon een product niet in meerdere categorieën zetten. Sommige producten pasten namelijk in meerdere categorieën. Als de klant het verwacht in een bepaalde categorie en het daar niet vindt, dan kan hij denken dat ik dat product niet verkoop.

Marketing
Marktplaats.nl, Marktplaats.nl en nog eens Marktplaats.nl. Gratis advertenties werden 4 à 5.000 keer gelezen. In de rubriek Carnavalskleding stonden slechts twintig advertenties. Waarvan er vijftien van Artoek waren. Verkoop ging in de eerste jaren nog vaak buiten de webwinkel om. Een webwinkel vonden klanten ingewikkeld. Later ‘dwong’ ik de mensen om te kopen via de webwinkel. Omdat de verkoop via Marktplaats.nl voor mij zo ingewikkeld werd. Onoverzichtelijk. Relatief veel afhalers. Die dan weer niet op kwamen dagen.

Nieuwsbrieven verstuurde ik vanaf het begin. Aan iedereen van wie ik een emailadres had. Dus ook alle kopers via marktplaats. En het hebben van een webwinkel was in die tijd voldoende voor veel free publicity. Je hoefde niets te doen om in de bladen te komen. Bladen die nog in hoge oplages gelezen werden. De stylistes van weleer struinden het net af, gingen zelf op zoek, ontvingen weinig persberichten. Beeldbanken waren er niet. Betaald adverteren heb ik enkele keren geprobeerd. Maar daar verdiende ik bij lange na de kosten niet van terug.

Fouten
Waar ik me erg op verkeken heb is producten in eigen beheer laten maken. Via werkgelegenheidsprojecten in landen met een totaal andere cultuur nog wel. Waar ze sneller iets ‘okay’ vinden. Ik heb te vaak iets geaccepteerd wat eigenlijk niet aan mijn eisen voldeed. Te vaak overschrijding van de levertijd geaccepteerd. Daar nooit financiële consequenties aan verbonden. Gedacht dat melden voldoende was om het voor de toekomst te vermijden. Noem het maar te idealistisch.

Een andere fout die ik meerdere keren gemaakt heb is te snel een ontwerp laten produceren. Dan beoordeelde ik op foto, maar bleek het bij aankomst toch te groot, te klein of anders fout te zijn.

De allergrootste fout die ik echter gemaakt heb in de beginjaren is het hebben van te weinig voorraad. Producten waren aan de lopende band uitverkocht. Klanten konden spullen die onderweg waren reserveren. Soms was bij binnenkomst dan alles alweer uitverkocht.

Foto: web site construction, Shutterstock.