Twinkle | Digital Commerce

De cookiewet: een zegen, voor wie?!

2017-11-11
181101

U heeft er wellicht al uw buik vol van, maar mocht u het op een of andere manier toch ontgaan zijn: de cookiewet is ingegaan. Wat nu?

 

Deze 'cookiewet' is nu dan wel een feit, toch bestaat deze wet eigenlijk niet. Juridisch gaat het namelijk om een deel van de Telecommunicatiewet (artikel 11.7a), dat bepaalt dat per 5 juni toestemming nodig is van de eindgebruiker voordat gegevens mogen worden uitgelezen of geplaatst bij diens randapparatuur (zoals computers, laptops, tablet of telefoons). Een cookie is een 'gegeven', maar de wet is veel breder dan dat; ook browser add-ons, browser fingerprinting, javascripts en spyware vallen er onder.

Twee soorten cookies
Maar wat houdt de cookiewet (in normale mensentaal) nu eigenlijk in? Wat is het doel, en wie wordt er nu eigenlijk beschermd? Er zijn om te beginnen grof gezegd twee soorten cookies. Er zijn zogenaamde technische cookies, die er bijvoorbeeld voor zorgen dat tijdens het bezoek aan een webwinkel het winkelmandje de producten onthoudt, en er zijn tracking cookies. De cookiewet ziet uitsluitend op deze tracking cookies. Toestemming is dus niet vereist voor de (best handige) technische cookies.

Adverenties
De tracking cookies worden vaak door adverteerders (third parties) via hun reclame-uiting op de computer van de internetter geplaatst. Wanneer de internetter verder surft, kunnen sommige websites (indien ze een bepaalde code hebben ingebouwd) het cookie herkennen en dan gepersonaliseerde advertenties tonen. Daarnaast kunnen deze cookies het surfgedrag van de internetter bijhouden, waardoor een zeer specifiek profiel van de internetter wordt opgebouwd. Dit is erg handig voor marketeers: zij weten precies welke aanbiedingen ze het beste aan iemand kunnen doen.

Persoonsgegevens
Dit profiel kan echter zo gedetailleerd zijn dat er sprake is van een ‘gegeven wat herleidbaar is tot een identificeerbare natuurlijke persoon’, met andere woorden: een persoonsgegeven. Ondanks dat niet alle tracking cookies (waarschijnlijk zelfs het overgrote deel niet) persoonsgegevens verzamelen is de wetgever van mening dat met dergelijke tracking cookies de privacy van de internetter te zeer in het gedrang komt en dat de internetter dus moet worden beschermd. Deze (discutabele) opvatting was reden voor een streng wetsartikel tegen cookies.

Hamvraag
De hamvraag is sinds gisteren: Mogen cookies nog, en zo ja, wanneer dan? Moet er voor elk cookie een venster getoond worden waarin toestemming gevraagd wordt, of kan worden volstaan met een algemene zin in de privacyverklaring? Het korte antwoord: technisch noodzakelijke cookies blijven gewoon legaal, maar tracking cookies vallen onder de privacywet en vereisen expliciete en ondubbelzinnige toestemming voordat ze mogen worden geplaatst.

En ja, dat wordt dus een probleem – toestemming in een pop-up vragen wil je écht niet, maar de opt-out van bijvoorbeeld Youronlinechoices is niet genoeg.

Handhaving?
De cookiewet heeft tanden: de telecommunicatietoezichthouder OPTA is bevoegd om boetes op te leggen. En wanneer de cookies gebruikt worden voor profielen van bezoekers, is daarnaast het College bescherming persoonsgegevens bevoegd om toezicht te houden en dwangsommen op te leggen.

In haar begroting van 2012 heeft OPTA aangegeven dat internetveiligheid één van haar prioriteiten is. Het waken over naleving van de cookiewet valt daaronder. Bij overtreding heeft OPTA de bevoegdheid een waarschuwing en vervolgens boetes op te leggen tot 450 000 euro. In ernstige gevallen kan men zelfs zonder waarschuwing vooraf beboeten, hoewel u wel altijd de kans krijgt uw zienswijze te geven.

De praktijk
Hoofdregel uit de cookiewet is dus dat u toestemming moet vragen om cookies te mogen plaatsen. Deze toestemming moet expliciet gegeven zijn door de internetter en u moet kunnen bewijzen dat u deze toestemming ook daadwerkelijk heeft verkregen. Een zin ‘verstoppen’ in uw privacy statement is daarmee dus niet voldoende.

Toch bent u daarmee nog niet klaar. U dient de internetter namelijk ook te informeren. Het is handig om daarvoor een ‘cookieverklaring’ op te stellen. Hierin staat uw identiteit, wat voor cookie er wordt geplaatst en waarvoor u dat doet. Een alternatief kan zijn om uw privacyverklaring om te dopen tot “Privacy- en cookieverklaring” om zo duidelijk te maken dat alle informatie in dat document staat. Of, iets korter “Privacy & cookies” als linktekst.

Wanneer u om toestemming vraagt voor een cookie, kunt u dan volstaan met een korte zin die het doel van het cookie noemt en daarbij verwijzen naar de cookieverklaring (of privacy- en cookieverklaring) waar men meer kan lezen.

Een zegen, voor wie?!
Goed, u weet nu wat u moet doen en moet laten. Maar voor wie is de cookiewet nu eigenlijk een zegen? Alle (doorgaans onschuldige) websites moeten nu tenslotte op een of andere manier toestemming vragen voor het plaatsen van cookies om de internetter te beschermen. Terwijl de jongens die de gegevens wel misbruiken (denk aan een Google en/of een Facebook) nu nog steeds vrijuit gaan…