Dinsdag 8 november jl. heeft de rechtbank Amsterdam Instabox Nederland BV en Red Je Pakketje BV failliet verklaard. Het faillissement roept vragen op bij (oud-)werknemers, klanten en schuldeisers. Ondernemer Sam Rohn, de oprichter van Red Je Pakketje vertrokken in oktober 2022, is diep geraakt door de aankondiging van het faillissement vertelt hij aan Quote. Hij gist naar de reden(en) achter het faillissement, net als vele anderen.
Tekst: Sanne van Esterik
De gang van zaken bij het faillissement is opvallend. Red Je Pakketje is namelijk pas vorig jaar mei overgenomen door het Zweedse pakketbedrijf Instabox. Daarnaast is het ambitieuze bedrijf Instabox uitgegroeid tot een zogenoemde Zweedse Unicorn en haalde het bedrijf in april 2022 nog € 190 miljoen op. Ook kondigde Instabox in september de fusie aan met het Zweedse pakketbedrijf Budbee. Je zou zeggen dat Instabox dus over voldoende financiële slachtkracht zou beschikken om het faillissement tegen te gaan.
Waarom dan toch een faillissement?
Dit is een vraag waar nog geen eenduidig antwoord op is. De reden waarom de faillissementen van de Nederlandse tak van Instabox zijn uitgesproken en wie deze heeft aangevraagd is namelijk (nog) onduidelijk. Het feit is echter dat Instabox Nederland verliesgevend was. Daarnaast was Instabox in Nederland een concurrent van Budbee. De speculatie dat het faillissement is uitgesproken zodat een rivaliserende bezorgdienst uit de markt is gehaald, komt dus niet uit de lucht vallen. In een (summiere) verklaring aan het Nederlandse personeel weerspreekt Instabox deze speculatie echter. Wat dan wel de (echte) reden voor faillissement is, blijft onduidelijk. Instabox stelt dat het na een analyse van het verleden en de toekomst tot de conclusie is gekomen dat het niet binnen een afzienbare tijd een behoorlijke winstgevendheid zal behalen in Nederland.
Van het kastje naar de muur
Het is bekend dat door de inflatiecrisis en vervolgens minder online aankopen het een zwaardere tijd is voor pakketbezorgers. Het blijft alleen onduidelijk waarom Instabox nu al de stekker eruit trekt. Op de Nederlandse website van Instabox staat dat de curator de verantwoordelijkheid voor het bedrijf heeft overgenomen. Wanneer contact wordt gezocht met de Nederlandse curator verwijst het advocatenkantoor door naar de Zweedse woordvoerder van Instabox. Het bedrijf gaat echter niet in op vragen.
Gevolgen van het faillissement
Het is lastig in te schatten of er sprake is van een zogenaamd flitsfaillissement. Hierbij wordt met een stille bewindvoerder onderzocht of een doorstart na faillissement mogelijk is. Het faillissement zou dan direct gevolgd worden door een in stilte voorbereide doorstart. Het lijkt er echter niet op. Door de fusie van Instabox en Budbee is het aannemelijker dat het faillissement te maken heeft met de schulden in Nederland van Red Je Pakketje en het uit de markt halen van een concurrent.
Klanten die wachten op een levering of een pakket willen retourneren moeten contact opnemen met de webshop in kwestie, laat Instabox Nederland weten. Onder meer Bol.com en De Bijenkorf zijn verkopers die waren aangesloten bij Instabox. Bol.com laat weten dat alle bestellingen die door het bedrijf zijn verwerkt, worden geannuleerd. Verkopers moeten zelf proberen hun bestellingen terug te halen. Hoe zich dit in de praktijk zal gaan ontvouwen, zal in de toekomst blijken. Kortom, het laatste woord hierover is nog niet gezegd.
Sanne van Esterik is werkzaam bij ICTrecht.
Het is zeker niet zo dat Instabox hun due diligence zo slecht uitgevoerd heeft dat ze bij de overname geen goed beeld had van de schuldenlast van RJP en de benodigde investeringen om het bedrijf te professionaliseren en verder te groeien. Dat een recente analyse waarmee Instabox schermt de aanleiding is lijkt hoogst onwaarschijnlijk.
Op dit faillissement is bewust aangestuurd om van de schuldenlast en lastige contracten lees hoge volumes tegen lage tarieven af te komen. Dat laatste heeft zeker in een markt met dalende volumes meegespeeld. Dat dit over de rug van medewerkers, partners en klanten wordt gespeeld zegt vooral iets over de moraal van het nieuwe Zweedse management.