Geschilbeslechting voor .nl-domeinnamen

Een procedure via de SIDN Geschillenregeling biedt merken de mogelijkheid om te ageren tegen .nl-domeinnamen. Voor wie is deze procedure nu bruikbaar? Hoe gaat het in zijn werk en wat kun je ermee bereiken?

Tekst: Vivianne Vermeulen

De SIDN-geschillenregeling

Veel webshopeigenaren zijn niet op de hoogte van de verschillen tussen het handelsnaamrecht, het auteursrecht en het merkenrecht. Regelmatig meldt zich een klant in de veronderstelling een merkrecht te hebben, terwijl hij enkel een inschrijving heeft bij de Kamer van Koophandel.

Voor toepassing van de Geschillenregeling van SIDN, de beheerder van het topleveldomein .nl, is dit onderscheid niet relevant; iedereen met een merk, handelsnaam, persoonsnaam, vereniging of stichting kan zijn of haar beklag doen bij de World Intellectual Property Organization (Wipo), die geschillen over .nl-domeinnamen beoordeelt zodra partijen er niet in slagen de mediationprocedure bij SIDN succesvol te doorstaan. Ook vertegenwoordigers van publiekrechtelijke rechtspersonen kunnen zich hier melden. Dit is anders dan in de UDRP-procedure (voor generieke topleveldomeinen, zoals .com, .info, .store), waarbij enkel de rechthebbende van een merk overdracht of vrijgave van een domeinnaam kan verlangen.

De procedure

Laten we voor nu de situatie van een merkhouder bespreken, die stuit op een .nl-domeinnaam waarin zijn merk verwerkt is, of waarin een sterk gelijkende naam is opgenomen (vaak ook typosquatting genoemd). De vraag is dan of deze domeinnaam ook wordt gebruikt voor substantiële content op de achterliggende website. We zien veel voorbijkomen; van relatief onschuldige hobbywebsites met misschien wat affiliate links tot domeinnamen die worden gebruikt voor phishing-activiteiten of illegale goksites.

Identiek of verwarringwekkende overeenstemming
In zijn klachtschrift moet de merkhouder aantonen dat de domeinnaam identiek is aan of verwarrend overeenstemt met zijn merk. Ook een exclusief licentiehouder kan een dergelijke procedure initiëren, mits hij daarvoor van de oorspronkelijk rechthebbende expliciete bevoegdheid heeft verkregen. Daarnaast kunnen ook beeldmerken de basis vormen voor een dergelijke procedure; er zal dan gekeken moeten worden naar de tekstuele elementen uit dat beeldmerk; die zijn immers vatbaar voor vastlegging in een domeinnaam.

Geen legitiem belang
Ook is aan de rechthebbende de schone taak om aan te tonen dat de houder van de domeinnaam geen legitiem belang heeft bij die domeinnaam. Omdat over het algemeen wordt aangenomen dat het lastig is aan te tonen dat iemand iets níet heeft, wordt de bewijslast hier grotendeels verschoven naar de domeinnaamhouder. Hij zal moeten laten zien dat hij recht heeft op de domeinnaam. Dit kan hij onder meer doen door te bewijzen dat hij zijn producten of diensten te goeder trouw heeft aangeboden, dat hij algemeen bekend is onder de domeinnaam of door te laten zien dat hij de domeinnaam gebruikt voor legitieme niet-commerciële doeleinden, zonder daarbij consumenten uit winstoogmerk op misleidende wijze naar zijn website te lokken of het merk te beschadigen of aan te tasten.

Gebruik of registratie te kwader trouw
Als derde en laatste eis is het aan de merkhouder om argumenten te overhandigen die gebruik óf registratie te kwader trouw bewijzen. Niet noodzakelijk is dat zowel de registratie als het gebruik te kwader trouw hebben plaatsgevonden. Het is goed mogelijk dat een domeinnaamhouder ooit met de beste bedoelingen een domeinnaam registreerde maar dat hij deze jaren later, wanneer het relevante merk is geregistreerd, alsnog misbruikt. Denk hierbij aan gevallen waarbij hij zich voordoet als de merkhouder door niet duidelijk te maken wat zijn relatie is tot laatstgenoemde.

Regelmatig zien we ook dat domeinnaamhouders jagen op nieuwe, opkomende merken, voor wie merken- en domeinnaamregistratie nog geen prioriteit is gebleken. Deze domeinnaamhouders registreren snel de voor deze merkhouder relevante domeinnamen met het oogmerk deze later voor een groot bedrag te verkopen. De alternatieve domeinnaamprocedures zijn bedacht als een snelle, voordelige manier om een geschil op te lossen. Ondanks dat betoogd kan worden dat deze praktijk van het betalen van de domeinnaamhouder onwenselijk is, geldt voor sommige merkhouders dat het kostenefficiënter is om de domeinnaam van de houder te kopen, dan om een Wipo-procedure te starten.

Mediation, overdracht of verzoek afgewezen

Nadat een klachtschrift bij Wipo is ingediend, krijgt de domeinnaamhouder de kans zich te verweren. Doet hij dit niet, dan zal Wipo direct overgaan tot de behandeling van de zaak. Wordt wel een verweer ingediend, dan faciliteert SIDN eerst een mediationprocedure. Komen partijen niet tot een vergelijk, dan buigen de arbiters van Wipo zich er alsnog over.

Voor .nl-domeinnamen geldt: Wipo beslist dat de domeinnaam moet worden overgedragen aan de merkhouder, of dat het verzoek wordt afgewezen. Niet beslist kan worden dat de domeinnaam wordt vrijgegeven.

Vivianne Vermeulen is juridisch adviseur bij ICTRecht.