Innovatieve e-commerce branche met visie ook koploper klimaatakkoord?

FuturumShop.nl’s Harmen van der Meulen houdt een pleidooi over de rol van de e-commerce sector binnen het klimaatakkoord. Volgens hem komt innovatie van onderaf en kan de sector hierin een sleutelrol spelen. ‘Als je kijkt naar de toekomst dan zou het fantastisch zijn als we qua energie volledig zelfvoorzienend en groen zijn.’

Tekst: Harmen van der Meulen

E-commerce is altijd een bedrijfstak geweest dat volop gericht is op lange termijn en innovatie. We doen investeringen om daar morgen de vruchten van te plukken. We hebben visie en vertalen dit naar oplossingen. We denken constant aan wat we beter kunnen doen voor onze klant. We zijn jong, ambitieus en dynamisch. En dat is nou net waar er een duidelijk raakvlak is met het klimaatakkoord. Ook daar draait het om visie, lange termijn, innovatie en denken aan de klant of beter gezegd de burger onder aanvoering van veelal jonge mensen.

1995, een jaar met visie

1995, geïnspireerd door een interview van Sonja Barend met Maurice de Hond over wat internet in de toekomst kan betekenen, begon ik mijn eerste stappen op het internet. Verscheidene bedrijven later ontstond in 1999 FuturumShop: een webwinkel voor wielrenners. Dagenlang wachten op de eerste klantbestelling. Hotorange maakte in Nederland de dienst uit en Amazon in Amerika. Coolblue was in opkomst. En ik begreep niet waarom ik amper een bestelling binnenkreeg, totdat…ik een MP3 en PDA op de voorpagina knalde. Het had niks met wielrennen te maken, maar de bestellingen stroomden binnen. Na een paar weken had ik het wel gezien: flinterdunne marges en een product waar ik totaal geen passie voor had. Dan maar de tijd afwachten, want ooit zal elke wielrenner bij FuturumShop bestellen!

Politici en grootbedrijf, geen duurzame cocktail

Juist dat interview uit 1995 is nu weer enorm actueel als het gaat om visie met betrekking tot het klimaatakkoord. Visieloze politici en grote bedrijven en daarmee de grootste vervuilers aan de ene kant en start ups, e-commerce bedrijven en MKB vol met visie aan de andere kant. Politici die roepen dat de burger niet de rekening moet betalen, maar ondertussen de lobby van grote bedrijven niet kunnen weerstaan. Terwijl de tien grootste bedrijven in Nederland goed zijn voor 50 procent van alle vervuiling door bedrijven in Nederland. En grote bedrijven die enkel denken in aandeelhouderswaarde van veelal buitenlandse aandeelhouders die weinig binding hebben met Nederland. Of we gezonde lucht inademen en een gezonde leefomgeving hebben maakt ze weinig uit. Of onze concurrentiepositie voor de lange termijn gewaarborgd is, gaat aan hen voorbij. Politici en grootbedrijf lijken regelmatig niet de beste cocktail voor de toekomst te zijn.

De grootste vervuiler regeert

Tata Steel spuit troep over omliggende dorpen, maar is niet bereid, ondanks fantastische voorstellen, om bijvoorbeeld over te schakelen naar zonne-energie omdat de terugverdientijd te lang is. Waar Nederlandse consumenten massaal overstappen op zonnepanelen vindt de grootste vervuiler van Nederland het niet belangrijk en is een terugverdientijd van een aantal jaren al te lang. Enkel kortetermijnwinst regeert en met een ijzersterke lobby overtuigen ze Nederlandse politici dat elke aantasting hiervan betekent dat ze vertrekken. De paralellen met de dividendbelasting worden al zichtbaar: Rutte werkte ooit bij Unilever en nog nooit was een politicus zo volhardend in het verdedigen van de belangen van dit grootbedrijf met betrekking tot de dividendbelasting. En wie het heeft gevolgd: Rutte stond aardig in zijn hemd toen bleek dat Unilever zijn hoofdkantoor sowieso niet ging verplaatsen. Het is alom bekend dat het MKB een minder sterke lobby heeft dan het grootbedrijf. 1 februari 2018, de Telegraaf kopt: ‘Wie heeft meeste macht, mkb of grootbedrijf? - Voorzitter Michaël van Straalen van MKB-Nederland is opgestapt. Hij vindt dat de werkgeverslobby te veel opkomt voor grote bedrijven en te weinig voor het MKB.’

MKB en e-commerce verandert Nederland

Gelukkig is er de keerzijde, want het MKB is goed voor meer dan 70 procent van de banen en beslaat 95 procent van alle bedrijven. Het is opvallend dat politici of beter gezegd de rechtse partijen juist die laatste 5 procent van de bedrijven het meest ontzien, maar net als in 1995 zullen grote bedrijven en politici de wereld niet veranderen. Innovatie komt van onderaf en e-commerce kan hierin, als bedrijfstak met visie, een sleutelrol spelen. Als je kijkt naar de toekomst dan zou het fantastisch zijn als we qua energie volledig zelfvoorzienend en groen zijn en de dure oliedollars voortaan in eigen land kunnen worden gespendeerd. We gaan samen massaal duurzaam rijden, waardoor burgers geld over houden, want de elektrische pomp is stukken goedkoper. En files, wat het bedrijfsleven miljarden kost, behoren tot het verleden door zelfrijdende auto’s en thuiswerken 2.0. De schadelijke uitstoot van bedrijven verminderen waardoor er fors op gezondheidszorg kan worden bespaard of beter gezegd: meer in echte gezondheidszorg, zoals kwalitatieve ouderenzorg, geïnvesteerd kan worden in plaats van problemen oplossen die te voorkomen zijn. En zo kunnen we blijven doorgaan met het opsommen van de voordelen van een duurzame, gezonde toekomst. Investering voor korte termijn verplaatsen zich naar investeringen voor een prachtige, duurzame samenleving. En dat gaat gebeuren! Het MKB denkt massaal na over verduurzaming van hun bedrijf en start ups zullen met slimme oplossingen komen voor een duurzame toekomst.

Een paar eenvoudige praktijkvoorbeelden

Ook zonder al te veel moeite kun je al snel veel doen om de concurrentiepositie van je bedrijf te vergroten:
 

1. Bij FuturumShop leveren medewerkers nu een klein gedeelte van hun brutosalaris in om hierdoor extreem voordelig elektrisch te kunnen rijden. Netto besparen ze honderden euro’s per maand. Daarnaast stijgt de werknemerstevredenheid, want het zijn juist jonge mensen die het meest begaan zijn met de verduurzaming van onze samenleving en dat zijn de medewerkers van nu en de toekomst.
2. Onze stroom komt binnenkort van een windmolen hier om de hoek in plaats van stroom met soms dubieuze groencertificaten. Dus mocht de groene energiekraan vanuit Noorwegen dicht worden gedraaid dan draaien wij groen door.
3. Zonnepanelen op de overkapping voeden de elektrische laadpunten, zodat groen rijden echt groen wordt en iedereen die groen rijdt ook tijdens een regenbui droog kan uitstappen. En een tankbeurt wordt nog goedkoper.
4. Pakketjes worden bezorgd met de fiets. Goedkoper dan met grootbedrijven als PostNL en duurzamer. Tevens vinden klanten het fantastisch en stijgt de NPS score.
5. Het pand wordt zo compact mogelijk gehouden. Als online retailer rekenen we net als fysieke retailers in omzet per m2: duurzaam en geld besparend. We gaan voor 50.000 euro/m2. Let op: de fysieke retailer realiseert ‘slechts’ 3000 euro/m2.
6. Afvalstromen worden gescheiden waardoor we minder kosten maken in de afvoer. En sommige afvalstromen zijn voor de lokale sportverenigingen die er geld voor krijgen bij het lokale recyclingbedrijf. Dat is pas MVO en dus voordelig ondernemen.  
7. Pilots met herbruikbare verzendverpakkingen om minder afval te creëren bij onze klanten zodat we meer goodwill, klantenbinding en dus meer omzet genereren.
8. We ontwikkelen producten die beter zijn voor het milieu. Zoals de milieuvriendelijke bikewash, minder synthetische materialen in sportkleding (wist je dat 30 procent van al het plastic in de oceaan uit onze wasmachines stromen middels kledingpluisjes?) en producten die lang meegaan (uiteindelijk is een product lang gebruiken het meest duurzaam). En we zijn ervan overtuigd dat de consument van de toekomst, onze kinderen, dit meer en meer zullen eisen. We zijn dus voorbereid en in de toekomst concurrerender dan ooit.
9. We proberen goederenstromen effectiever te maken en minder het vliegtuig te gebruiken. Zo produceren we 99 procent van onze kleding in Europa, dicht bij huis, in plaats van in China. Enerzijds vanwege arbeidsomstandigheden en lokale milieueisen die in het Verre Oosten vaak zeer belastend zijn, anderzijds om de goederenbewegingen te minimaliseren. Bijkomend voordeel is dat we dicht bij huis goede relaties opbouwen met fabrikanten die nuttig zijn in de toekomst, want er komt een dag dat produceren in China niet meer interessant is vanwege stijgende lonen en toegenomen kosten in transport.
10. We hebben een intern duurzaamheidsmanifest waarin we onder andere met ons zelf afspreken onze leveranciers ook te beoordelen op duurzaamheid en de voorkeur te geven voor partijen die het meest duurzaam zijn.

En zo kunnen we doorgaan met het opsommen waarom duurzaam handelen geld bespaart, de economie stimuleert (los van alle banen die worden gecreëerd om oplossingen zoals laadpalen te implementeren) en ons als bedrijf concurrerender maakt.

Politici schreeuwen, e-commerce doet

Politici als Buma en Dijkhoff schreeuwen om het hardst dat grote bedrijven Nederland verlaten als ze meer zouden moeten bijdragen. Gezien het feit dat het Nederlandse MKB 72 procent van de banen creëert en er een schreeuwend personeelstekort is, kun je je afvragen hoe erg dit is. Daarentegen wordt de soep niet zo heet gegeten: geen enkel grootbedrijf gaat Nederland verlaten. De voordelen om hier gevestigd te zijn wegen ruimschoots op tegen eventuele maatregelen uit het klimaatakkoord. De kaart van de burger wordt nu hard gespeeld door Dijkhoff. Wellicht met de verkiezingen in het achterhoofd werpt Dijkhoff van ondernemerspartij VVD zich op voor de rechten van de burger. Waarschijnlijk omdat ze als ondernemerspartij falen door niet keihard mee te werken aan het klimaatakkoord, grootbedrijven willen ontzien en simpele oplossingen die het bedrijfsleven graag wil, zoals rekeningrijden, tegenhouden. De oplossing is echter simpel: laat grote bedrijven flink meebetalen aan de transitie. De buitenlandse aandeelhouders zullen wellicht dan een tijdje wat minder dividend krijgen, maar de burger wordt meer ontzien. En dat kosten vanuit het bedrijfsleven weer worden doorberekend aan de burger is eigenlijk grotendeels onzin. We hebben een ijzersterke economie met sterke mondiale concurrentie en landsgrenzen bestaan er ook voor de consument al lang niet meer. Die concurrentie blijft ervoor zorgen dat klimaatkosten niet zomaar doorberekend kunnen worden aan de burger. En tast het de concurrentiepositie van deze grootbedrijven mondiaal dan aan waardoor ze vertrekken? Nee, de voordelen zijn te groot om in ons stabiele land met uitmuntende infrastructuur te blijven en tevens kunnen investeringen veelal in tien jaar worden afgeschreven. Oké, de rijke, veelal buitenlandse aandeelhouders zullen wellicht iets minder dividend krijgen de komende tien jaar, maar wat overblijft na deze jaren is een bedrijf dat juist concurrerender is dan voorheen dankzij alle maatregelen die zijn genomen en veelal op lange termijn kosten besparen. Een denkwijze waar het grootbedrijf met korte termijn aandeelhouderswaarde meer moeite mee heeft dan het innovatieve MKB dat qua banengroei de motor is van onze economie.

Terug naar 1995, de vooravond van de elektronische revolutie

Terug naar het interview van Maurice de Hond met Sonja Barend in 1995. Hoe interessant is het om die visie te beluisteren in een tijd dat nog niemand bezig was met surfen op het internet, e-mailen, laat staan de mobiele telefoon. Juist dit interview is inspirerend om te vertalen naar het verduurzamingsvraagstuk van onze samenleving. De elektronische snelweg heeft ons enorm veel voorspoed gebracht en dit gaat ook gebeuren als we koploper zijn in de verduurzaming van onze samenleving. Een hele uitdaging, maar ook essentieel. Waar we met het internet zien dat grote Amerikaanse bedrijven zoals Microsoft, Google en Facebook een enorme positie hebben opgebouwd en China met een Alibaba dit ook creëert, wordt het voor Nederland en de Europese Unie tijd om eindelijk eens met visie de toekomst te bekijken. China, momenteel nog wel de grootste vervuiler, investeert megabedragen in verduurzaming van hun toekomst. Waar China langzaam heel de wereld overneemt, zullen ze straks waarschijnlijk nog concurrerender worden omdat ze hun samenleving eerder verduurzaamd hebben dan welk ander land dan ook. In 1995 riep De Hond Nederland op niet Amerika koploper op het vlak van internet te laten zijn, maar Nederland: ‘…zorg dat wij de eersten zijn…’. En ook in zijn interview ging het al om een duurzamere samenleving met minder, door efficiëntie dankzij internet, beweging van goederen en mensen en het geld dat internet de samenleving gaat besparen dankzij slimme toepassingen. Toen begrepen 90 procent van de politici en 90 procent van het grootbedrijf niet waar het over ging, maar het ging over hoe de kinderen in de toekomst om zouden gaan met internet. Net als het met de verduurzaming van onze samenleving gaat over hoe we omgaan met de toekomst van onze kinderen. Een alleszeggende zin uit het interview met De Hond was: ‘Ik maak me ontzettend kwaad als een overheid acht miljard gulden investeert in de Betuwelijn en gelijktijdig zegt de elektronische snelweg te willen stimuleren en slechts zeventig miljoen gulden beschikbaar stelt’. Vandaag de dag zou je kunnen zeggen: ‘Ik maak me ontzettend kwaad als een overheid acht miljard subsidie geeft aan de grootste vervuilers en gelijktijdig zegt de verduurzaming van de samenleving te willen stimuleren en slechts zeventig miljoen beschikbaar stelt voor innovatieve oplossingen en burgers’ Het interview is via deze link te bekijken.

Gelukkig is daar het innovatieve MKB met innovatieve bedrijfstakken zoals de e-commerce branche. Wij verduurzamen Nederland!

Harmen van der Meulen is oprichter van FuturumShop.nl.