De 3D-printer is bezig aan een onstuitbare opmars. Dankzij steeds goedkopere printers en eenvoudigere software en apps printen steeds meer consumenten hun eigen gebruiksvoorwerpen. Waar liggen de kansen voor e-commerce ondernemers?
Tekst: Arnoud Groot
De goedkoopste 3D-printer bij Staples kost tegenwoordig nog geen 400 euro. Voor de consument die dat nog steeds te veel vindt, plaatste de kantoorartikelengroothandel eind vorig jaar ook een 3D-printservice op de website. Naast het uploaden van eigen ontwerpen kunnen gebruikers ook een reeks objecten uit een speciale catalogus bestellen. De designs worden in full colour afgedrukt uit een emulsie van papier en lijm. Een paar maanden eerder konden geïnteresseerde klanten al terecht in de Staples-vestiging in Almere. Naast demonstraties en workshops mochten de toegestroomde bezoekers ook zelf met deze ‘nieuwe technologie’ experimenteren.
Nieuwe technologie? Niet echt. Ruim dertig jaar geleden presenteerde een Amerikaanse uitvinder al de eerste computergestuurde printer, die laagje voor laagje gesmolten plastic of metaal op elkaar legt om zo driedimensionale objecten te kunnen printen. Helaas werd de innovatie meteen vastgelegd in een oerwoud aan patenten en was deze veelbelovende nieuwe manier van produceren vooralsnog voorbehouden aan knetterdure industriële printers. Maar inmiddels lopen de patenten stuk voor stuk af. Bovendien is de technologie ondertussen ook geavanceerder en goedkoper geworden, zodat er eindelijk 3D-printers op de consumentenmarkt kunnen worden gebracht.
Groeiende vraag
De Nederlandse producent Ultimaker opende drie jaar geleden zijn deuren. Inmiddels verkoopt het enkele duizenden printers per jaar, zowel binnen de professionele als de consumentenmarkt. Sinds kort heeft Ultimaker een zelfbouwkit op desktopformaat van onder de duizend euro in het assortiment. Maar net als de eerder genoemde printer van Staples gaat het hier om een instapmodel; de prijzen schieten daarna snel door richting de 1500 euro.
‘En ook dat zijn veelal nog printers met tamelijk beperkte gebruiksmogelijkheden’, vertelt Peter Cocu, eigenaar van Drukkerij Cocu. De Aalsmeerse ondernemer runt naast zijn ‘normale’ drukkerij al ruim tien jaar een 3D-prinservice. ‘Wij maken voornamelijk prototypes en maquettes voor ontwerpbureaus en architecten, bijvoorbeeld voor de productie van luxejachten. Onze huidige printer print keramisch materiaal, dat aanvoelt als steen, in alle gewenste kleuren. Binnenkort krijgen we een nieuwe printer binnen, die full colour in kunststof kan printen. Het is de eerste in Europa en kost ongeveer 70.000 euro. Een flinke investering, maar geheel gelegitimeerd door de sterk aantrekkende vraag die wij momenteel waarnemen.’
Volgens Cocu, die met vier van zijn vierendertig medewerkers doorlopend werkt aan 3D-projecten, zal zijn belangrijkste afzetmarkt voorlopig nog wel business-to-business blijven. ‘Al zien wij de particuliere vraag momenteel ook sterk toenemen’, vertelt hij. ‘Dat komt onder meer door het snelgroeiende aantal apps en andere software, die de consument in staat stellen zonder veel moeite eenvoudige 3D-modellen te maken.’ Juist hier ziet Cocu ook interessante mogelijkheden voor oplettende e-commerce ondernemers. ‘Zeker als je een creatieve oplossing voor een specifieke doelgroep weet te bedenken’, stelt hij. ‘Zo werken wij zelf op dit moment in samenwerking met een juwelier aan een nieuwe app. Daarmee wordt het mogelijk om eenvoudig in de winkel, samen met de klant, een geheel gepersonaliseerde ring of een ander juweel samen te stellen. Het is een soort keuzemenu dat begint met het invoeren van de gewenste maten en de dikte van het materiaal. Vervolgens kun je het model helemaal aan je persoonlijke smaak aanpassen en eventueel nog verder personaliseren door een naam of ander persoonlijk detail in het ontwerp te bevestigen. Daarna kan het ontwerp in goud, zilver of brons worden geprint. Je hebt dan dus echt een persoonlijk en uniek sieraad. Wie op dit moment in staat is een soortgelijke niche te ontdekken en te ontwikkelen, neemt een mooie voorsprong op de concurrentie in technologische kennis en naamsbekendheid.’
Industriële revolutie
Nu de prijzen snel zakken is het tipping point waarbij de consument 3D-printen massaal gaat omarmen dichtbij, verwacht marktonderzoeker Gartner. Ondertussen stijgt het aantal verkochte exemplaren onder de honderdduizend euro dit jaar al met zo’n 75 procent, voorspelt het onderzoeksbureau, en dat zal volgend jaar ruimschoots verdubbelen. Afgelopen maand deed managementconsultant McKinsey daar nog een flinke schep bovenop met zijn rapport ‘Shaping the future of manufacturing - Hoe technologie de motor van onze economie transformeert’. De gerenommeerde consultant voorspelt in feite niets anders dan een nieuwe industriële revolutie, waarin het maken van volledig op de individuele consument afgestemde producten centraal staat.
McKinsey noemt als belangrijkste voorwaarde voor succes het signaleren van gepersonaliseerde productiemogelijkheden die meerwaarde voor de klant creëren en worden ondersteund door soepele, snelle en goedkope transacties voor zowel consument als producent. Voor professionals blijkt onder meer het printen van vervangingsonderdelen buitengewoon interessant. Zo hoeft een reparateur straks niet meer terug te komen met bestelde onderdelen, maar kan hij de benodigde onderdelen direct zelf printen en plaatsen. Voor groothandels die veel omzet behalen met onderdelenverkoop is het dus oppassen geblazen. Maar voor creatieven - en met name nichewebshops - gaat er een geheel nieuwe wereld aan mogelijkheden open. Trendwatchers spreken in dit verband over de opkomst van creative commerce, oftewel c-commerce (zie kader). Zichtbare exponent van deze trend is Etsy, de marktplaats voor creatieven en sinds oktober 2012 ook in Nederland actief. Etsy verkocht vorig jaar voor ruim 683 miljoen euro aan zelfgemaakte producten, van 3D-geprinte iPhone-hoesjes tot tuinkabouters; een toename van 70 procent met het jaar daarvoor. Een van de belangrijkste succesfactoren van Etsy is de lage financiële drempel. Voor het plaatsen van een product betalen verkopers slechts 15 eurocent, na verkoop wordt nog eens 3,5 procent afgedragen aan de website. In ruil daarvoor krijgen verkopers op Etsy toegang tot miljoenen potentiële kopers in ruim tweehonderd landen.
Marktplaats
Grote 3D-dienstverleners, zoals het van oorsprong Nederlandse Shapeways, het Belgische Materialise en het Franse Sculpteo, haken daar ook op in. Naast hun printdiensten bieden zij op hun websites ook een marktplaats aan waar mensen hun eigen ontwerpen en geprinte producten kunnen aanbieden en verkopen. E-commerce ondernemers die zich willen onderscheiden ten opzichte van deze gevestigde spelers, die tientallen printers doorlopend aan het werk hebben en in staat zijn zeer kostenefficiënt te werken, zullen dus naast een sterk innovatief idee ook een soepele order- en betaalprocedure moeten faciliteren. Precies de reden waarom het jonge Haagse bedrijf Protocow vorig jaar aan de slag ging met een slimme plug-in die dat mogelijk maak. ‘Naast het beperkte aantal grote spelers wordt veel van het printwerk verricht door relatief kleine spelers met vaak niet meer dan een of twee 3D-printers’, vertelt John Tillema van Protocow. ‘In Nederland kennen wij momenteel zo’n vijfenveertig partijen met professionele printers. Vaak gaat het om bedrijven die de printer zelf nodig hebben en de kosten minimaliseren door hun overcapaciteit aan te bieden aan derden. Dat is dus een beetje “voor erbij” en zo is het orderproces vaak ook ingericht. Een medewerker neemt dan per telefoon de order aan, laat het te printen bestand per mail toesturen, moet dat vervolgens doorsturen naar iemand binnen het bedrijf die er verstand van heeft en kan pas na zijn antwoord weer in gesprek gaan met de klant. Weinig kostenefficiënt dus, en ook voor de klant is dit geen aantrekkelijke manier van werken. Onze plug-in verricht dat gehele proces aanzienlijk efficiënter.’ Deze plug-in (STL Harvester genaamd) voorziet de online ondernemer als het ware van een kant-en-klaarverkooploket dat zo op zijn site kan worden geplaatst. De beoogde klant kan eenvoudig zijn ontwerp uploaden, waarna de plug-in direct het gehele model doorrekent. Eventuele fouten - een nog regelmatig voorkomend euvel volgens Tillema - worden daarbij direct gecorrigeerd. Vervolgens verschijnt een thumbnail van het model dat de klant wil printen. Daarbij worden direct ook de verschillende printopties aangeboden die de printer in kwestie kan faciliteren, samen met een keuzemenu voor het gewenste volume, de aantallen, de levertijd et cetera. Na het invoeren van de keuzes berekent de plug-in direct een redelijk nauwkeurige richtprijs voor de gewenste opdracht. ‘Dat betekent dus een enorme stap in de automatisering van het gehele 3D-printproces voor kleine ondernemers’, aldus Tillema. ‘Daardoor kunnen die zich concentreren op het belangrijkste, namelijk het bedenken van nieuwe manieren om geld te verdienen met deze nieuwe technologie. De komende paar jaar verwachten wij een enorme toename van innovatieve, op de consumentgerichte online toepassingen. Auto’s worden bijvoorbeeld al niet meer gemaakt zonder bestelling. Waarom zou dat met een bril of een telefoon wel moeten?’
Dit artikel verscheen eerder in Twinkle 3-2014.
Bron voor de 3D Printer van Staples voor 400 euro?
Ik kan alleen een 3D scanner vinden voor 400 euro. Printers zijn niet goedkoper dan 950 euro..